Մեզի ռեակցիա (pH/)

Ընդհանուր նկարագրություն

Մեզի ռեակցիան դրա թթվահիմնային հավասարակշռության ցուցանիշն է:

Օրվա ընթացքում մեզի ռեակցիան (Urine pH, UPH) ենթարկվում է տատանումների՝ կախվածսննդի բնույթից, ընդունած հեղիուկների քանակից, ինչպես նաև օրգանիզմի վիճակից:

Որպես կանոն, որոշվում է թարմ մեզի pH-ը, քանի որ ժամանակի ընթացքում մեզը սկսում է հիմնայնացվել, իսկ հիմնային մեզում արաք քայքայվում են արյան ձևավոր տարրերը (էրիթրոցիտներ, լեյկոցիտներ):

Չափահաս մարդու մեզը խառը բնույթի սննդակարգի պայմաններում թույլ թթվային կամ չեզոք է (pH 5,0–7,0 միջակայքում, միջինը՝ 6,0): pH=7,0 դեպքում առկա է չեզոք միջավայր: Որքան pH-ի մակարդակը 7,0-ից ցածր է, այդքան մեզը թթվային է, և հակառակը՝ որքան 7,0-ից բարձր է, այդքան հիմնային է:

Սննդի բնույթից կախված մարդու մեզի ռեակցիան կարող է փոփոխվել սկսած pH=4,5-ից մինչև pH=8,0: Սպիտակուցային սնունդ և ճարպեր օգտագործելիս (միս, սպիտակ հաց) մեզի թթվայնությունն աճում է: Մրգերը, բանջարեղենները, սև հացը և կաթը, ընդհակառակը, նպաստում են մեզի հիմնայնացմանը:

Նորածինների մեզը թթվային է (pH 5,4-5,9), իսկ անհաս նորածինների մոտ՝ էլ ավելի թթվային (pH 4,8-5,4): Ծնվելուց 2-4 օրվա ընթացքում նորածնի մեզի pH-ը սկսում է արագ աճել, և կրծքով կերակրման ժամանակ հասնում մինչև 6,9-7,8, իսկ արհեստական կերակրման դեպքում՝ 5,4-6,9:

Մեզի ռեակցիան ազում է մեզում առկա բակտերիաների բազմացման և ակտիվության, ինչպես նաև հակաբիոտիկային բուժման արդյունավետության վրա: Օրինակ, աղիքային ցուպիկն ավելի արագ է բազմանում և ավելի ախտածին է դառնում թթվային միջավայրում, իսկ պենիցիլինը և դրա կիսասինթեթիկ համարժեքները, ամինոգլիկոզիդները, էրիթրոմիցինն ավելի արդյունավետ են դառնում հիմնային միջավայրում՝ հակառակ թթվային միջավայրում ավելի ակտիվ ազդող տետրացիկլինների և նիտրոֆուրանների:

Մեզի ռեակցիայի միանվագ չափումը քիչ ինֆորմատիվ է: Ախտորոշիչ նպատակով մեզի ռեակցիան անհրաժեշտ է չափել երեք օրվա ընթացքում՝ օրը 3 անգամ:

Հետազոտության ցուցումներ

• միզատար ուղիների հիվանդություններ
• սքրինինգ` կանխարգելիչ հետազոտությունների համատեքստում
• տարաբնույթ հիվանդությունների ընթացքի և բարդությունների գնահատում
• հիվանդությունների բուժման արդյունավետության գնահատում

Կենսանմուշ

«Մեզի ռեակցիա (pH/)» թեսթի համար հանձնվող կենսանմուշն է՝ առավոտյան առաջին մեզ, երկրորդ բաժին։

Կենսանմուշի հանձնում

Մեզի ընդհանուր հետազոտության համար անհրաժեշտ է միանվագ օգտագործման տարայում հավաքել առավոտյան մեզի միջին պորցիաները:

Մեզը հանձնելու նախորդ օրը խորհուրդ չի տրվում ընդունել այնպիսի մրգեր կամ բանջարեղեններ, որոնք կարող են գունավորել մեզը:

Նույն կերպ, մեզը հանձնելու նախորդ օրը խորհուրդ չի տրվում ընդունել միզամուղներ: Նման դեպքերում անհրաժեշտ է խորհրդակցել բուժող բժշկի հետ մեկ օրով միզամուղի ընդունումը դադարեցնելու նպատակահարմարության մասին:

Չափման միավորներ

Միջազգային չափման միավոր (SI համակարգ)

Որպես այդպիսին, բացակայում է։

Նորմալ (ռեֆերենս) միջակայքեր

Համընդհանուր օգտագործվող միջակայքեր

(5-7)

Արդյունքների մեկնաբանություն

Մեզի pH-ի բարձրացում (հիմնայնացում)

• մետաբոլիկ և շնչառական ալկալոզ
• քրոնիկ երիկամային անբավարարություն
• երիկամային խողովակիկային ացիդոզ (I և II տիպեր)
• հիպերկալիեմիա
• հարվահանագեղձերի առաջնային և երկրորդային հիպերֆունկցիա
• ածխաջրային անհիդրազայի արգելակիչներ
• մրգային և բանջարեղենային դիետա
• երկարատև փսխումներ
• միզատար ուղիների վարակներ միզանյութը քայքայող մանրէներով
• որոշ դեղերի ընդունում՝ ադրենալին, նիկոտինամիդ, բիկարբոնատներ
• միզասեռային համակարգի նորագոյացություններ

Մեզի pH-ի նվազեցում (թթվայնացում)

• մետաբոլիկ և շնչառական ացիդոզ
• հիպոկելիեմիա
• ջրազրկում
• սովահարություն
• շաքարային դիաբետ
• տուբերկուլոզ
• տենդ
• արտահայտված փորլուծություն
• որոշ դեղերի ընդունում՝ ասկորբինաթթու, կորտիկոտրոպին, մեթիոնին
• մսային սպիտակուցներով 7 լոռամրգով (клюквa) հարուստ դիետա

Միջազգային անվանումներ

Միջազգային (անգլերեն) լրիվ անվումը՝ Urine pH

Միջազգային (անգլերեն) հապավումը՝ UPH