Միզաթթու

Ընդհանուր նկարագրություն

Միզաթթուն նուկլեոտիդների կազմության մեջ մտնող պուրինային հիմքերի նյութափոխանակության վերջնական արդյունքն է, որը օրգանիզմից հեռացնում է մնացորդային ազոտը:

Արյան պլազմայում միզաթթուն (Uric acid) հայտնաբերվում է գլխավորապես նատրիումական աղերի տեսքով: Արյան մեջ միզաթթվի մակարդակը կախված է սինթեզի և երիկամներով արտազատման գործընթացների հավասարակշռությունից:

Առողջ մարդկանց մոտ միզաթթվի մակարդակը կարող է մի փոքր բարձրանալ սննդում պուրինների մեծ քանակության և նվազել՝ ցածրպուրինային դիետայի դեպքում: Պուրիններով հարուստ սննդամթերքներից են կարմիր միսը, լյարդը, երիկամները, ուղեղը, լեզուն, ոլոռազգիները:

Տղամարդկանց մոտ միզաթթվի մակարդակը մի փոքր ավելի բարձր է, քան մինչծննդաբերական տարիքի կանանց մոտ: 60 տարեկանից անց միջսեռային տարբերությունները հարթվում են: Երեխաների մոտ, ընդհակառակը, միզաթթվի պարունակությունը ավելի ցածր է:

Պուրինային փոխանակության խանգարումը (օրինակ՝ պոդագրայի ժամանակ) առաջացնում է արյան մեջ միզաթթվի մակարդակի բարձրացում, որն իր հերթին առաջացնում է տարբեր օրգան-համակարգերի վնասում: Միզաթթվի նորմալ սինթեզի դեպքում արյան մեջ վերջինիս մակարդակի բարձրացում կարող է դիտվել նաև երիկամային ֆունկցիայի նվազման, հետևաբար՝ մեզով միզաթթվի հեռացման խանգարման պատճառով:

Միզաթթվի մակարդակի բարձրացում գրանցվում է նաև ԴՆԹ-բջիջների ինտենսիվացած քայքայման արդյունքում՝ ցիտոստատիկ և այլ դեղերի ազդեցությամբ, հյուսվածքների տարածուն վնասումների և ուռուցքների դեպքում: Հիպերուրիկեմիան և մեզով միզանյութի ինտենսիվացած արտազատումն ասոցիացվում է միզաքարային հիվանդության, աթերոսկլերոզի, սրտի իշեմիկ և այլ հիվանդությունների հետ:

Հետազոտության ցուցումներ

• պոդագրա
• երիկամի քարեր
• երիկամային հիվանդության ժամանակ երիկամային ֆունկցիայի գնահատում
• լիմֆոպրոլիֆերատիվ հիվանդություններ

Կենսանմուշ

«Միզաթթու» թեսթի համար հանձնվող կենսանմուշն է՝ երակային արյուն, մեզ։

Կենսանմուշի հանձնում

Արյունը պետք է հանձնել առավոտյան ժամը 08:00 - 11:00 սահմաններում, քաղցած վիճակում: Խորհուրդ է տրվում հետազոտվել սննդի վերջին ընդունումից ոչ շուտ, քան 8 ժամ և ոչ ուշ, քան 14 ժամ հետո, այս ընթացքում ընդունելով միայն ջուր: Հետազոտման նախորդ օրը խորհորդ է տրվում նաև զերծ մնալ սննդային և ֆիզիկական բեռնվածությունից:

Հետազոտությունից մի քանի օր առաջ անհրաժեշտ է զերծ մնալ ցածրպուրինային դիետայից, խուսափել ալկոհոլի օգտագործումից: Հակառակ դեպքում պետք է այդ մասին տեղեկացնել բուժող բժշկին և Յունիմեդ Բժշկական Կենտրոնի անձնակազմին:

Չափման միավորներ

Միջազգային չափման միավոր (SI համակարգ)

մկմոլ/լ (միկրոմոլ/լիտր)

Այլընտրանքային չափման միավոր

մգ/դլ (միլիգրամ/դեցիլիտր)

Միավորների փոխակերպում

մգ/դլ х 59,5 = մկմոլ/լ

Նորմալ (ռեֆերենս) միջակայքեր

Համընդհանուր օգտագործվող միջակայքեր

Միզաթթվի մակարդակն արյան շիճուկում

• Տղամարդիկ (202,3‑416,5) մկմոլ/լ
• Կանայք՝ (142,8‑339,2) մկմոլ/լ

Միզաթթվի մակարդակը միանգամյա մեզում

• (2200-5475) մկմոլ/լ

Արդյունքների մեկնաբանություն

Միզաթթվի մակարդակի բարձրացում (հիպերուրիկեմիա)

• պոդագրա
• Լեշ-Նիհանի համախտանիշ (ժառանգական բնույթի ֆերմենտային դեֆիցիտ)
• լեյկոզներ, միելոմային հիվանդություն, լիմֆոմա
• երիկամային անբավարարություն
• հղիության տոքսիկոզ
• երկարատև սովահարություն
• ալկոհոլի չարաշահում
• սալիցիլատների, միզամուղների, ցիտոստատիկների ընդունում
• ֆիզիոլոգիական բարձրացում ֆիզիկական ծանրաբեռնվածության, պուրինային հիմքերով հարուստ սննդակարգի դեպքում
• իդիոպաթիկ ընտանեկան հիպերուրիկեմիա
• ուռուցքային հիվանդությունների ժամանակ կատաբոլիկ պրոցեսների ակտիվացում
• պերնիցիոզ (B12-դեֆիցիտային) անեմիա

Միզաթթվի մակարդակի նվազեցում (հիպոուրիկեմիա)

• Կոնովալով-Վիլսոնի հիվանդություն (հեպատոցերեբրալ դիստրոֆիա)
• Ֆանկոնիի համախտանիշ
• ալլոպուրինոլի, ռենտգեն-կոնտրաստ նյութերի, գլյուկոկորտիկոիդների, ազաթիոպրինի ընդունում
• քսանտինուրիա
• Խոջկինի հիվանդություն
• երիկամների պրոքսիմալ խողովակիկների դեֆեկտներ
• պուրիններից աղքատ սննդակարգ

Միջազգային անվանումներ

Միջազգային (անգլերեն) լրիվ անվումը՝ Uric acid

Միջազգային (անգլերեն) հապավումը՝ UA