Լաբ թեստեր
Մեզի տեսակարար կշիռ

Ընդհանուր նկարագրություն
Մեզի տեսակարար կշիռը երիկամների ֆիլտրացնող ֆունկցիան գնահատող պարզագույն լաբորատոր ցուցանիշ է:
Մեզի տեսակարար կշիռը կամ հարաբերական խտությունը (Urine specific gravity, USG) կախված է մեզում առկա օրգանական նյութերի (միզանյութ, միզաթթու, աղեր) և էլեկտրոլիտների (Na, K, Cl), ինչպես նաև մեզի միջոցով արտաթորվող ջրի քանակներից: Որքան դիուրեզը բարձր է, այդքան մեզի տեսակարար կշիռը ցածր է: Մեզում սպիտակուցի և հատկապես գլյուկոզի առկայությունը բարձրացնում է նույն մեզի տեսակարար կշիռը:
Առողջ մարդու մեզի տեսակարար կշիռն օրվա ընթացքում բավականին լայն միջակայքում ենթարկվում է փոփոխությունների՝ կախված սննդի բնույթից, ընդունած և կորցրած հեղիուկների ծավալից:
Երիկամային անբավարարության ժամանակ երիկամների խտացնող ֆունկցիայի նվազեցումը (հիպոսթենուրիա) բերում է մեզի տեսակարար կշռի իջեցման (հիպոսթենուրիա), իսկ այդ ֆունկցիայի լիակատար կորուստը՝ արյան պլազմայի և մեզի տեսակարար կշիռների հավասարեցման (իզոսթենուրիա):
Կլինիկական գործառույթներում ավելի ինֆորմատիվ է ոչ թե միանվագ վերցրած մեզի տեսակարար կշռի չափումը, այլ՝ ժամանակի ընթացքում այդ ցուցանիշի դինամիկ փոփոխություններին հետևելը: Երիկամների խտացնող ֆունկցիայի վերաբերյալ ավելի հավաստի գնահատական կարելի է ստանալ՝ դիմելով Զիմնիցկու փորձին (մեզի տեսակարար կշռի փոփոխությունն օրվա ընթացքում):
Հետազոտության ցուցումներ
- միզատար ուղիների հիվանդություններ
- սքրինինգ` կանխարգելիչ հետազոտությունների համատեքստում
- տարաբնույթ հիվանդությունների ընթացքի և բարդությունների գնահատում
- հիվանդությունների բուժման արդյունավետության գնահատում
Կենսանմուշ
«Մեզի տեսակարար կշիռ» թեսթի համար հանձնվող կենսանմուշն է՝ առավոտյան առաջին մեզ, երկրորդ չափաբաժին։
Կենսանմուշի հանձնում
Մեզի ընդհանուր հետազոտության համար անհրաժեշտ է միանվագ օգտագործման տարայում հավաքել առավոտյան մեզի միջին բաժինները:
Մեզը հանձնելու նախորդ օրը խորհուրդ չի տրվում ընդունել այնպիսի մրգեր կամ բանջարեղեններ, որոնք կարող են գունավորել մեզը:
Նույն կերպ, մեզը հանձնելու նախորդ օրը խորհուրդ չի տրվում ընդունել միզամուղներ: Նման դեպքերում անհրաժեշտ է խորհրդակցել բուժող բժշկի հետ մեկ օրով միզամուղի ընդունումը դադարեցնելու նպատակահարմարության մասին:
Չափման միավորներ
Միջազգային չափման միավոր (SI համակարգ)
գ/լ (գրամ/լիտր)
Նորմալ (ռեֆերենս) միջակայքեր
Համընդհանուր օգտագործվող միջակայքեր
(1015-1025) գ/լ
Արդյունքների մեկնաբանություն
Մեզի տեսակարար կշռի բարձրացում (հիպերստենուրիա)
- գլյուկոզ մեզում (գլյուկոզուրիա)՝ չկարգավորվող շաքարային դիաբետի ժամանակ
- սպիտակուց մեզում (պրոտեինուրիա)՝ գլոմերուլոնեֆրիտ, նեֆրոտիկ համախտանիշ
- մեզում դեղերի կամ դրանց նյութափոխանակության արգասիքների առկայություն
- մանիտոլի, դեքստրանի կամ ռենտգենոկոնտրաստ նյութերի ն/ե ներարկում
- արտաքինից ստացվող և խմելու հեղուկների ընդունման սահմանափակում
- օրգանիզմի հեղուկների մեծ կորուստ (փորլուծություն, փսխումներ)
- հղիների տոքսիկոզ
- օլիգուրիա
Մեզի տեսակարար կշռի նվազեցում (հիպոստենուրիա)
- ոչ շաքարային դիաբետ (նեֆրոգեն, կենտրոնական կամ իդիոպաթիկ)
- քրոնիկ երիկամային անբավարարություն
- երիկամների խողովակիկների սուր վնասում
- պոլիուրիա (միզամուղների ընդունում, առատ հեղուկների ընդունում)
Միջազգային անվանումներ
Միջազգային (անգլերեն) լրիվ անվումը՝ Urine Specific Gravity
Միջազգային (անգլերեն) հապավումը՝ USG
Հոդվածը տեղադրվել է՝ 15-04-2018 վերանայվել է՝ 02-02-2021
Հեղինակ
Հեղինակային բոլոր իրավունքները պատկանում են Մեդեքսին։
Ձեզ ներկայացված է մասնագիտական բնույթի նյութ: Հոդվածն ունի նաև ընդհանուր տեղեկատվական նշանակություն, սակայն, եթե դուք բժիշկ չեք, խիստ ցանկալի է որոշումներ կայացնել միայն ձեր բժշկի հետ միասին:
Մեդեքս-հեղինակների մասին
Մեր կայքի հոդվածները պատրաստվում են տարբեր ոլորտների փորձառու բժիշկների և առողջապահության մասնագետների կողմից՝ օգտագործելով բժշկագիտության վերջին տվյալները և լավագույն փորձը: