Այտուցներ - Ախտանիշներ

Հեղուկներիի պահպանումը դրսևորվում է մարմնի մեկ կամ մի քանի շրջաններում կենսահեղուկների կուտակմամբ և այտուցի առաջացմամբ:

Եթե ձեզ մոտ զարգացել են հեղուկի պահպանման ախտանիշներ, դիմեք ձեր բժշկին, որ պարզվի նման վիճակի բուն պատճառը: Կան այս խնդրի մեղմացմանն ուղղված ինքնօգնության մեթոդներ:

Ի՞նչ է հեղուկի պահպանումը

Մարմնում հեղուկի պահպանումը կոչվում է նաև այտուց (oedema կամ edema): Այն ի հայտ է գալիս, երբ մարմնի որևէ շրջանում զարգանում է արյան և ավշային շրջանառությունից դուրս եկած հեղուկի կուտակում հարակից փուխր հյուսվածքներում:

Օրգանիզմում հեղուկի պահպանումը և այտուցը կարող են դրսևորվել հետևյալ նշաններով՝

• մաշկի տակ այտուցվածություն կամ փքում
• այտուցված շրջանին մի քանի վայրկյան սեղմելիս մաշկն ուշացմամբ է վերադառնում է իր նախկին վիճակին («թորշոմած» այտուց)
• մաշկը լարված է և փայլուն, և հարթվել են առկա կնճիռները կամ ծալքերը
• մաշկի գունափոխում
• վերջույթներում կամ հոդերում տեղակայված նքացող ցավեր
• մարմնի քաշի ավելացում
• որովայնի չափսի տեսանելի մեծացում, եթե հեղուկը կուտակվել է որովայնում (ասցիտ):

Եթե ձեզ մոտ ի հայտ են եկել այս նշաններից մեկնումեկը, ապա առանց հետաձգելու դիմեք ձեր բժշկին:

Անհապաղ դիմեք ձեր բժշկին նաև այն դեպքերում, եթե շնչարգելություն, հևոց և (կամ) կրծոսկրի կամ սրտի շրջանի ցավեր: Այս նշանները կարող են վկայել թոքի այտուցի առկայության մասին (թոքերում հեղուկի պահպանում և կուտակում), որը պահանջում է անհետաձգելի բուժօգնություն:

Օրգանիզմում հեղուկի պահպանումը և այտուցը սովորաբար հանդես են գալիս որպես մեկ այլ հիվանդության ախտանիշներից մեկը: Սակայն այտուցն ինքնին կարող է առաջացնել ցավ, մաշկի վնասում և քայլելու հետ կապված դժվարություններ:

Հեղուկի պահպանման պատճառները

Որոշ մարդկանց օրգանիզմում հեղուկը կարող է պահպանվել տարբեր հիվանդությունների պատճառով, այդ թվում՝

• սրտային հիվանդություններ, օրինակ՝ սրտային անբավարարություն կամ կարդիոմիոպաթիա
• քրոնիկ թոքային հիվանդություններ
• վահանաձև գեղձի հետ կապված առողջական խնդիրներ, օրինակ՝ հիպոթիրեոզ
• թերսնուցում
• երիկամային անբավարարություն
• լյարդի ցիռոզ:

Հեղուկն օրգանիզմում կարող է պահպանվել նաև որոշ դեղերի ազդեցությամբ, օրինակ՝

• որոշ հակադեպրեսանտներ
• սրտի և արյան ճնշման որոշ դեղեր
• կորտիկոստերոիդներ
• համակցված հակաբեղմնավորիչ օրալ հաբեր
• ոչ ստերոիդ հակաբորբորքային դեղեր (ՈՍՀԲԴ)
• որոշ հորմոնային փոխարինող բուժումներ:

Եթե ձեր ձեռքի կամ ոտքի մի շրջանում հեղուկի կուտակումը տարածվում է դեպի վերև, ձեզ մոտ կարող է լինել՝

• ավշային համակարգի հետ կապված խնդիրներ, որի պատճառով հեղուկը հյուսվածքների չի դատարկվում և սկսում է կուտակվել
• երակային խնդիրներ, օրինակ՝ խորանիստ երակների թրոմբոզ
• ճարպի կուտակում, սովորաբար ոտքերում
• այրվածք կամ այլ տեսակի վնասվածք:

Հեղուկը կարող է պահպանվել նաև հղիների, ավելորդ քաշ ունեցող կամ սննդանյութերի պակասով մարդկանց մոտ:

Իմացե՛ք ավելին հղիության ընթացքում այտուցների զարգացման մասին:

Հեղուկի պահպանման և այտուցների բուժումը

Բուժումը կախված է պատճառից, ուստի առաջին քայլը ձեր բժշկին այցելելն է:

Բազմաթիվ մարդիկ կարող են նշել, որ հեղուկի պահպանման հետ կապված խնդիրը մեղմացել է ավելի շատ ֆիզիկապես ակտիվ լինելու, սնունդն առողջացնելու, ինչպես նաև ալկոհոլի և կերակրի աղի օգտագործումը սահմանափակելու շնորհիվ:

Որոշ մարդկանց բժիշկը կարող է նշանակել միզամուղներ, որոնք խթանում են միզարտադրությունը և օգնում օրգանիզմից մեզի միջոցով ավելցուկային հեղուկի հեռացմանը: Այլ դեպքերում բժիշկը կարող է վերանայել իր իսկ կողմից նշանակած բուժումը:

Եթե հեղուկը կուտակվում է ձեր մարմնի միայն մի շրջանում, օրինակ՝ ոտնաթաթերում, ապա դուք կարող եք որոշակիորեն օգնել ինձներդ ձեզ հետևյալ մեթոդներով՝

• կրեք սեղմող գուլպաներ
• մերսեք այտուցված վերջույթները՝ դեպի սիրտ ուղղությամբ
• բարձրացրեք այտուցված վերջույթներն այնպես, որ դրանք լինեն ձեր սրտից ավելի բարձր մակարդակի վրա
• կատարեք ձեր բժշկի հրահանգները և խորհուրդները:

Զրուցեք ձեր բժշկի հետ օգտագործվող կերակրի աղի քանակների թեմայով, քանի որ աղի ավելցուկն ինքնին կարող է նպաստել օրգանիզմում հեղուկի պահպանմանը:

Իմացե՛ք ավելին սննդակարգում կերակրի աղի սահմանափակման օգուտների մասին: