Պատճառներ - Աղիքային անանցանելիություն

Աղիքները կարող են խցանվել ամենատարբեր պատճառներով:

Չափահասների մոտ աղիքային անանցանելիության ամենատարածված պատճառներից են՝

• աղիքային կպումներ (ադհեզիաներ)՝ որովայնի խոռոչում ֆիբորզ (սպիական) հյուսվածքային ձգաններ, որոնք կարող են ձևավորվել որովայնի կամ կոնքի վիրահատությունից հետո
• ճողվածքներ, երբ աղիքի մի հատվածը դուրս է ցցվում որովայնի պատով և օղակվում է
• հաստ աղիքի քաղցկեղ:

Երեխաների մոտ աղիքային անանցանելիության ամենատարածված պատճառը աղիքների ետշրջումն է կամ ճմլումը (ինվագինացիա): Մանկահասակ երեխաների մոտ աղիքային խցանումների այլ ամենահավանական պատճառներից են՝

• աղիքային բնածին արատներ
• աղիքների ոլորում
• աղիքների խիստ պնդացած պարունակություն, որը առաջացնում է լուսանցքի ֆիզիկական (մեխանիկական) խցանում:

Աղիքային անանցանելիության այլ հնարավոր պատճառներից են՝

• աղիքների բորբոքային հիվանդություններ, ինչպիսին է Կրոնի հիվանդությունը
• դիվերտիկուլիտ՝ վիճակ, երբ մարսողական խողովակում ձևավորված փոքր արտափքումները կամ գրպանիկները (դիվերտիկուլներ) բորբոքվում են
• հաստ աղիքի ոլորում (վոլվուլուս)
• ծանր փորկապություն կամ աղիքի լուսանցքի կղանքային խցանում:

Կեղծ խցանում (պսևդոօբստրուկցիա)

Աղիքային կեղծ խցանումը (պարալիտիկ իլեուս) կարող է ընթանալ աղիքային խցանման գանգատներով և ախտանիշներով, սակայն չի առաջացնում աղիքի լուսանցքի ֆիզիկական (մեխանիկական) խցանում: Պարալիտիկ իլեուսի դեպքում մկանային կամ նյարդային խնդիրները խախտում են աղիքների նորմալ համակարգված մկանային գալարակծկանքները՝ դանդաղեցնելով կամ դադարեցնելով սննդի և հեղուկի շարժումը մարսողական համակարգով:

Պարալիտիկ իլեուսը կարող է զարգանալ աղիքների ցանկացած հատվածում: Պատճառներից են՝

• որովայնային կամ կոնքային վիրահատություն
• վարակ
• որոշ դեղամիջոցներ, որոնք ազդում են աղիքային մկանների և նյարդի վրա, ինչպիսիք են հակադեպրեսանտները և ափիոնատիպ ցավազրկողները
• մկանային և նյարդային խանգարումներ, ինչպիսին է Պարկինսոնյան հիվանդությունը:

Ռիսկի գործոններ

Աղիքային խցանման ռիսկը կարող է մեծանալ մի շարք հիվանդությունների կամ վիճակների պատճառով: Դրանցից են՝

• որովայնային կամ կոնքային վիրահատություններ, որոնք հաճախ առաջացնում են կպումներ (կպումային անանցանելիությունը տարածված խանգարում է)
• Կրոնի հիվանդություն, որը կարող է առաջացնել աղիքի պատի հաստացում՝ նեղացնելով լուսանցքը
• որովայնի խոռոչում քաղցկեղ: