Գրադարան
Աղիների անանցանելիություն
4 րոպե
Աղիների անանցանելիությունը կամ խցանումը (օբստրուկցիա) առողջական լուրջ խնդիրներ առաջացնող վիճակ է, որը սովորաբար պահանջում է հիվանդանոցային բուժում, ոչ հազվադեպ՝ նաև վիրահատություն:
Ի՞նչ է աղիների անանցանելիությունը
Աղիների անանցանելիությունը ներառում է բոլոր այն դեպքերը, երբ սնունդը և հեղուկները չեն կարողանում տեղաշարժվել աղիների միջով: Այս վիճակը կարող է հանդիպել բոլոր տարիքի մարդկանց մոտ և ունենալ տարբեր պատճառներ:
Ձեր աղիները կարող են խցանվել (արգելափակվել)`
- ինչպես բարակ, այնպես էլ հաստ աղիքների մակարդակում, ընդ որում, որքան մարսողական խողովակի ավելի վերին հատվածն է արգելափակվում, այդքան հիվանդությունը ստանում է ավելի սուր և ծանր ընթացք
- մասնակի, երբ աղիքի լուսանցքը մասամբ է խցանված կամ լրիվ, երբ աղիքի լուսանցքն ամբողջապես փակ է և նույնիսկ աղիքային գազերը չեն կարող առաջ անցնել
- հասարակ, որը սահմանափակվում է միայն աղիքի խցանմամբ և բարդ, երբ աղիների խցանումը առաջացնում է առողջական այլ խնդիրներ:
Շատ կարևոր է, որ աղիների անանցանելիության բուժումը սկսվի վիճակի մասին կասկածելուց անմիջապես հետո, քանի որ ուշացման դեպքում կարող են զարգանալ ծանր, անգամ մահվան հասցնող բարդություններ, ինչպիսին է սեպսիսի հանգեցնող ծանր տարածուն պերիտոնիտը:
Աղիների անանցանելիության պատճառները
Աղիները կարող են խցանվել ամենատարբեր պատճառներով: Կախված ձեր տարիքից, նախկինում ունեցած և տվյալ պահին առկա առողջական խնդիրներից բժիշկը կարող է ձեզ մոտ կասկածել աղիների խցանման որոշ տեսակներ՝ բացառելով մյուսները:
Մանկահասակ երեխաների մոտ աղիների անանցանելիության ամենահավանական պատճառներից են՝
- աղիների բնածին արատներ
- աղիների ոլորում
- աղիների խիստ պնդացած պարունակություն, որը բերել է մեխանիկական խցանման:
Չափահասների մոտ աղիների խցանման ամենահաճախ հանդիպող պատճառներից են՝
- աղիների սպիական փոփոխություններ՝ առաջացած որովայնի կամ փոքր կոնքի խոռոչային վիրահատություններից հետո
- ուռուցքներ, օրինակ՝ հաստ աղիքի քաղցկեղներ
- օղակված ճողվածքներ:
Ավելի հազվադեպ աղիների անանցանելիություն կարող է զարգանալ այս հիվանդությունների ժամանակ, օրինակ՝
- աղիների բորբոքային հիվանդություններ, ինչպիսին է Կրոնի հիվանդությունը
- դիվերտիկուլիտ
- աղիների ոլորում
- ծանր փորկապություն:
Կան նաև աղիների անանցանելիության այլ տեսակներ, որոնց անվանում են կեղծ խցանում կամ աղիների պարեզ, երբ անանցանելիության պատճառը ոչ թե աղիքի լուսանցքի ֆիզիկական խցանումն է, այլ աղիների շարժունակության խաթարումը: Այս դեպքում սնունդը և հեղուկները չեն կարողանում աղիներով տեղաշարժվել ոչ թե այն պատճառով, որ հանդիպում են մեխանիկական արգելքի, այլ աղիների գալարակծկանքի թուլացման կամ խանգարման հետևանքով: Աղիների անանցանելիության այս տեսակը կարող է զարգանալ նյարդամկանային հիվանդությունների, աղիքային վարակների, աղիների վրա կատարված վիրահատական միջամտությունների կամ որոշ դեղեր ընդունելու պատճառով:
Աղիների անանցանելիության ախտանիշները
Աղիների անանցանելիության նշանները կախված են աղիների խցանման տեղակայումից (անանցանելիության մակարդակ), ինչպես նաև այն առաջացնող պատճառից (հիմնական հիվանդություն): Որպես կանոն, որքան անանցանելիության մակարդակը բարձր է, այդքան այն ավելի ծանր ընթացք ունի: Ուստի, բարակաղիքային անացանելիությունն ավելի ծանր կլինիկական ընթացք է ստանում, քան հաստաղիքայինը:
Գանգատները սովորաբար սկսվում են աղիների խցանումն առաջանալուց հետո ժամերի ընթացքում և միայն հազվադեպ ախտանիշները կարող են զարգանալ օրերի կամ շաբաթների ընթացքում, օրինակ՝ աղիների դիվերտիկուլիտի կամ քաղցկեղի դեպքում:
Աղիների խցանման հիմնական նշաններն են՝
- աղիների փքվածություն (մետեորիզմ), կծկանքային և այլ բնույթի որովայնային ցավեր
- ախորժակի բացակայություն
- փորկապություն (կամ մասնակի խցանման ժամանակ ի հայտ եկող փորլուծություն)
- աղիքային գազերը դուրս հանելու անկարողություն
- սրտխառնոց և կրկնակի փսխումներ
- ընդհանուր ինքնազգացողության վատթարացում
Եթե ձեզ մոտ նկատում եք այս նշանները, անմիջապես դիմեք ձեր բժշկին կամ զանգեք 1-03 և կանչեք շտապ օգնություն:
Աղիների անանցանելիության ախտորոշումը
Աղիքային անանցանելիության ախտորոշման գործընթացում ձեր բժիշկը սովորաբար՝
- ձեզ հարցեր է տալիս՝ կապված ընդհանուր առողջական վիճակի և տվյալ պահին ձեզ անհանգստացող գանգատների մասին
- զննում-շոշափում է ձեր որովայնը
- նշանակում է որոշ արյան թեստեր
- նշանակում է գործիքային որոշ հետազոտություններ, այդ թվում՝ ռենտգեն, համակարգչային տոմոգրաֆիա (ԿՏ) կամ ուլտրաձայնային հետազոտություն (սոնոգրաֆիա):
Աղիների անանցանելիության բուժումը
Աղիների խցանման բուժումը կախված է այն առաջացնող պատճառից, սակայն, ամենայն հավանականությամբ, դուք հիվանդանոցային բուժման կարիք կունենաք:
Ձեզ մոտ կամ ձեր երեխայի մոտ աղիների անանցանալիություն կասկածելիս անհապաղ դիմեք ձեր բժշկին կամ այցելեք մոտակա վիրաբուժական կենտրոն:
Հիվանդանոցային բուժումը սովորաբար ներառում է հետևյալ բժշկական միջոցառումները կամ միջամտությունները՝
- մեզի քանակի մշտադիտարկում
- ներերակային հեղուկների կաթիլային ինֆուզիա
- ըստ անհրաժեշտության՝ հակափսխումային և ցավազրկող դեղեր
- նազոգաստրալ զոնդի տեղադրում (քթի միջոցով դեպի ձեր ստամոքսը ձգվող բարակ ճկուն խողովակ)
- որոշ հետազոտություններ, օրինակ՝ կոլոնոսկոպիա կամ սիգմոիդոսկոպիա
- ըստ անհրաժեշտության՝ աղիների գալարակծկանքները խթանող միջոցառումներ, հատկապես, եթե անանցանելիության պատճառն աղիների պարեզն է
- ըստ ցուցման՝ վիրահատություն:
Որոշ դեպքերում վիրահատությունը կատարվում է շտապ ցուցումով, այլ դեպքերում սկզբում նշանակվում է որոշակի բուժում և այդ ընթացքում վիրահատության վերաբերյալ կայացվում վերջնական որոշում:
Հոդվածը տեղադրվել է՝ 16-04-2019 վերանայվել է՝ 08-05-2023
Հեղինակ
Հեղինակային բոլոր իրավունքները պատկանում են Մեդեքսին։
Մեդեքս-հեղինակների մասին
Մեր կայքի հոդվածները պատրաստվում են տարբեր ոլորտների փորձառու բժիշկների և առողջապահության մասնագետների կողմից՝ օգտագործելով բժշկագիտության վերջին տվյալները և լավագույն փորձը:
