Գրադարան

Աղիների անանցանելիություն

Աղիների անանցանելիություն

Time Read 4 րոպե

Աղիների անանցանելիությունը կամ խցանումը (օբստրուկցիա) առողջական լուրջ խնդիրներ առաջացնող վիճակ է, որը սովորաբար պահանջում է հիվանդանոցային բուժում, ոչ հազվադեպ՝ նաև վիրահատություն:

Ի՞նչ է աղիների անանցանելիությունը

Աղիների անանցանելիությունը ներառում է բոլոր այն դեպքերը, երբ սնունդը և հեղուկները չեն կարողանում տեղաշարժվել աղիների միջով: Այս վիճակը կարող է հանդիպել բոլոր տարիքի մարդկանց մոտ և ունենալ տարբեր պատճառներ:

Ձեր աղիները կարող են խցանվել (արգելափակվել)`

  • ինչպես բարակ, այնպես էլ հաստ աղիքների մակարդակում, ընդ որում, որքան մարսողական խողովակի ավելի վերին հատվածն է արգելափակվում, այդքան հիվանդությունը ստանում է ավելի սուր և ծանր ընթացք
  • մասնակի, երբ աղիքի լուսանցքը մասամբ է խցանված կամ լրիվ, երբ աղիքի լուսանցքն ամբողջապես փակ է և նույնիսկ աղիքային գազերը չեն կարող առաջ անցնել
  • հասարակ, որը սահմանափակվում է միայն աղիքի խցանմամբ և բարդ, երբ աղիների խցանումը առաջացնում է առողջական այլ խնդիրներ:

Շատ կարևոր է, որ աղիների անանցանելիության բուժումը սկսվի վիճակի մասին կասկածելուց անմիջապես հետո, քանի որ ուշացման դեպքում կարող են զարգանալ ծանր, անգամ մահվան հասցնող բարդություններ, ինչպիսին է սեպսիսի հանգեցնող ծանր տարածուն պերիտոնիտը:

Աղիների անանցանելիության պատճառները

Աղիները կարող են խցանվել ամենատարբեր պատճառներով: Կախված ձեր տարիքից, նախկինում ունեցած և տվյալ պահին առկա առողջական խնդիրներից բժիշկը կարող է ձեզ մոտ կասկածել աղիների խցանման որոշ տեսակներ՝ բացառելով մյուսները:

Մանկահասակ երեխաների մոտ աղիների անանցանելիության ամենահավանական պատճառներից են՝

  • աղիների բնածին արատներ
  • աղիների ոլորում
  • աղիների խիստ պնդացած պարունակություն, որը բերել է մեխանիկական խցանման:

Չափահասների մոտ աղիների խցանման ամենահաճախ հանդիպող պատճառներից են՝

  • աղիների սպիական փոփոխություններ՝ առաջացած որովայնի կամ փոքր կոնքի խոռոչային վիրահատություններից հետո
  • ուռուցքներ, օրինակ՝ հաստ աղիքի քաղցկեղներ
  • օղակված ճողվածքներ:

Ավելի հազվադեպ աղիների անանցանելիություն կարող է զարգանալ այս հիվանդությունների ժամանակ, օրինակ՝

  • աղիների բորբոքային հիվանդություններ, ինչպիսին է Կրոնի հիվանդությունը
  • դիվերտիկուլիտ
  • աղիների ոլորում
  • ծանր փորկապություն:

Կան նաև աղիների անանցանելիության այլ տեսակներ, որոնց անվանում են կեղծ խցանում կամ աղիների պարեզ, երբ անանցանելիության պատճառը ոչ թե աղիքի լուսանցքի ֆիզիկական խցանումն է, այլ աղիների շարժունակության խաթարումը: Այս դեպքում սնունդը և հեղուկները չեն կարողանում աղիներով տեղաշարժվել ոչ թե այն պատճառով, որ հանդիպում են մեխանիկական արգելքի, այլ աղիների գալարակծկանքի թուլացման կամ խանգարման հետևանքով: Աղիների անանցանելիության այս տեսակը կարող է զարգանալ նյարդամկանային հիվանդությունների, աղիքային վարակների, աղիների վրա կատարված վիրահատական միջամտությունների կամ որոշ դեղեր ընդունելու պատճառով:

Աղիների անանցանելիության ախտանիշները

Աղիների անանցանելիության նշանները կախված են աղիների խցանման տեղակայումից (անանցանելիության մակարդակ), ինչպես նաև այն առաջացնող պատճառից (հիմնական հիվանդություն): Որպես կանոն, որքան անանցանելիության մակարդակը բարձր է, այդքան այն ավելի ծանր ընթացք ունի: Ուստի, բարակաղիքային անացանելիությունն ավելի ծանր կլինիկական ընթացք է ստանում, քան հաստաղիքայինը:

Գանգատները սովորաբար սկսվում են աղիների խցանումն առաջանալուց հետո ժամերի ընթացքում և միայն հազվադեպ ախտանիշները կարող են զարգանալ օրերի կամ շաբաթների ընթացքում, օրինակ՝ աղիների դիվերտիկուլիտի կամ քաղցկեղի դեպքում:

Աղիների խցանման հիմնական նշաններն են՝

  • աղիների փքվածություն (մետեորիզմ), կծկանքային և այլ բնույթի որովայնային ցավեր
  • ախորժակի բացակայություն
  • փորկապություն (կամ մասնակի խցանման ժամանակ ի հայտ եկող փորլուծություն)
  • աղիքային գազերը դուրս հանելու անկարողություն
  • սրտխառնոց և կրկնակի փսխումներ
  • ընդհանուր ինքնազգացողության վատթարացում

Եթե ձեզ մոտ նկատում եք այս նշանները, անմիջապես դիմեք ձեր բժշկին կամ զանգեք 1-03 և կանչեք շտապ օգնություն:

Աղիների անանցանելիության ախտորոշումը

Աղիքային անանցանելիության ախտորոշման գործընթացում ձեր բժիշկը սովորաբար՝

  • ձեզ հարցեր է տալիս՝ կապված ընդհանուր առողջական վիճակի և տվյալ պահին ձեզ անհանգստացող գանգատների մասին
  • զննում-շոշափում է ձեր որովայնը
  • նշանակում է որոշ արյան թեստեր
  • նշանակում է գործիքային որոշ հետազոտություններ, այդ թվում՝ ռենտգեն, համակարգչային տոմոգրաֆիա (ԿՏ) կամ ուլտրաձայնային հետազոտություն (սոնոգրաֆիա):

Աղիների անանցանելիության բուժումը

Աղիների խցանման բուժումը կախված է այն առաջացնող պատճառից, սակայն, ամենայն հավանականությամբ, դուք հիվանդանոցային բուժման կարիք կունենաք:

Ձեզ մոտ կամ ձեր երեխայի մոտ աղիների անանցանալիություն կասկածելիս անհապաղ դիմեք ձեր բժշկին կամ այցելեք մոտակա վիրաբուժական կենտրոն:

Հիվանդանոցային բուժումը սովորաբար ներառում է հետևյալ բժշկական միջոցառումները կամ միջամտությունները՝

  • մեզի քանակի մշտադիտարկում
  • ներերակային հեղուկների կաթիլային ինֆուզիա
  • ըստ անհրաժեշտության՝ հակափսխումային և ցավազրկող դեղեր
  • նազոգաստրալ զոնդի տեղադրում (քթի միջոցով դեպի ձեր ստամոքսը ձգվող բարակ ճկուն խողովակ)
  • որոշ հետազոտություններ, օրինակ՝ կոլոնոսկոպիա կամ սիգմոիդոսկոպիա
  • ըստ անհրաժեշտության՝ աղիների գալարակծկանքները խթանող միջոցառումներ, հատկապես, եթե անանցանելիության պատճառն աղիների պարեզն է
  • ըստ ցուցման՝ վիրահատություն:

Որոշ դեպքերում վիրահատությունը կատարվում է շտապ ցուցումով, այլ դեպքերում սկզբում նշանակվում է որոշակի բուժում և այդ ընթացքում վիրահատության վերաբերյալ կայացվում վերջնական որոշում:

Հոդվածը տեղադրվել է՝ 16-04-2019 վերանայվել է՝ 08-05-2023

Հեղինակ

Հեղինակային բոլոր իրավունքները պատկանում են Մեդեքսին։

Մեդեքս-հեղինակների մասին
Մեր կայքի հոդվածները պատրաստվում են տարբեր ոլորտների փորձառու բժիշկների և առողջապահության մասնագետների կողմից՝ օգտագործելով բժշկագիտության վերջին տվյալները և լավագույն փորձը: