Պատճառներ - Տակոցուբո

Կոտրված սրտի համախտանիշի կամ սթրեսային (տակոցուբո) կարդիոմիոպաթիայի ճշգրիտ պատճառը պարզ չէ:

Ենթադրվում է, որ սթրեսային հորմոնների կտրուկ բարձրացումը, ինչպիսին է ադրենալինը, կարող է կարճ ժամանակով վնասել որոշ մարդկանց սրտերը: Սակայն, թե ինչպես կարող են այս հորմոնները վնասել սիրտը կամ արդյոք պատճառն այլ բան է, լիովին պարզ չէ:

Սրտի մեծ կամ մանր զարկերակների անցողիկ կծկումը կամ սրտի ձախ առաջային վայրէջ զարկերակի ոլորումները կարող են դեր խաղալ կոտրված սրտի համախտանիշի զարգացման մեջ: Կոտրված սրտի համախտանիշ ունեցող մարդկանց մոտ նաև կարող է փոփոխվել սրտամկանի կառուցվածքը (օրինակ՝ առաջանալ սրտի գագաթի արտափքում):

Կոտրված սրտի համախտանիշի ախտանիշներն ի հայտ գալուց առաջ հաճախ առկա է ուժեղ ֆիզիկական կամ հուզական իրադարձություն (հաճախ՝ բացասական, սակայն՝ նաև դրական): Ցանկացած բան, որն առաջացնում է ուժեղ հուզական արձագանք, կարող է հրահրել այս վիճակի առաջացումը: Օրինակներից են՝

• հանկարծակի զարգացած հիվանդություն, ինչպիսիք են ասթմայի նոպան կամ COVID-19-ը
• մեծ վիրահատություն
• հանկարծակի կոտրվածք ստանալը
• հարազատի, սիրելիի կամ այլ ծանոթի մահվան բոթ
• սուր վիճաբանություն:

Թեև հազվադեպ, սակայն որոշ դեղամիջոցների կամ ապօրինի թմրամիջոցների օգտագործումը նույնպես կարող է հանգեցնել կոտրված սրտի համախտանիշի: Դրանցից են՝

• անհետաձգելի բուժման դեղամիջոցներ, որոնք տրվում են սուր ալերգիկ ռեակցիայի կամ ծանր ասթմայի նոպայի ժամանակ
• որոշ դեղամիջոցներ, որոնք նշանակվում են տագնապային խանգարումները բուժելիս
• դեղամիջոցներ, որոնք օգտագործվում են փակված (խցանված) քիթը բուժելիս
• ապօրինի խթանիչ թմրամիջոցներ, ինչպիսիք են մեթամֆետամինը կամ կոկաինը:

Միշտ տեղեկացրեք ձեր բժիշկներին ձեր ընդունած դեղամիջոցների, այդ թվում՝ դեղատոմս չպահանջողների մասին: Նոր դեղամիջոց ընդունելուց առաջ խոսեք ձեր բժիշկների հետ հնարավոր ռիսկերի և կողմնակի ազդեցությունների մասին:

Ինչպե՞ս է կոտրված սրտի համախտանիշը տարբերվում սրտամկանի ինֆարկտից

Սրտամկանի ինֆարկտն ընդհանուր առմամբ առաջանում է սրտի (պսակային) զարկերակի ամբողջական կամ գրեթե լրիվ խցանման հետևանքով: Կոտրված սրտի համախտանիշի դեպքում սրտի զարկերակները խցանված չեն, սակայն սրտի զարկերակներում արյան հոսքը կարող է նվազել:

Ռիսկի գործոններ

Կոտրված սրտի համախտանիշի ռիսկի գործոնները ներառում են հետևյալը:

• Սեռ. կոտրված սրտի համախտանիշն առավել հաճախ հանդիպում է կանանց մոտ, հատկապես՝ դաշտանադադարից հետո:
• Տարիք. կոտրված սրտի համախտանիշ ունեցող մարդկանց մեծ մասը 50 տարեկանից մեծ է:
• Հոգեկան առողջության խնդիրներ. անհանգստություն (տագնապային խանգարում) կամ դեպրեսիա ունեցող մարդիկ ունեն կոտրված սրտի համախտանիշի զարգացման ավելի բարձր ռիսկ: