Հեմատոկրիտը (Ht կամ HTC) արյան ցուցանիշներից մեկն է, որն իրենից ներկայացնում է արյան բջիջների (ձևավոր տարրերի) ծավալային տոկոսն ամբողջական արյան մեջ։

Ի՞նչն են հետազոտում

Արյան բջիջների մեջ կարմիր բջիջները (էրիթրոցիտներ) կազմում են գերիշխող մեծամասնությունը. ի տարբերություն սպիտակ բջիջների (լեյկոցիտներ) և թիթեղիկների (թրոմբոցիտներ) հաշվարկվում են ոչ թե հազարներով, այլ՝ միլիոններով: Ուստի ընդունված է, որ հեմատոկրիտը չափում է հենց արյան էրիթրոցիտների ծավալային տոկոսն ամբողջական արյան մեջ (մնացածը կազմում է արյան պլազման և ոչ նշանակալից տոկոս կազմող արյան մյուս բջիջները)։

Արյան կարմիր բջիջները տեղափոխում են թթվածինը ձեր օրգանիզմում: Ուստի արյան մեջ այս բջիջների ինչպես չափից դուրս ցածր, այնպես էլ բարձր քանակները կարող են դառնալ որևէ հիվանդության ախտանիշներից մեկը:

Սովորաբար հեմատոկրիտի ցուցանիշը ներկայացվում է արյան ընդհանուր քննության մյուս ցուցանիշների հետ միասին:

Ինչո՞ւ է այս թեստը նշանակվում

Էրիթրոցիտների ծավալային տոկոսի չափումը կարող է օգնել ձեր բժիշկին որևէ առկա հիվանդություն ախտորոշելիս կամ նշանակված բուժմանը ձեր օրգանիզմի պատասխանը գնահատելիս:

Նորմայից ցածր հեմատոկրիտը կարող է վկայել արյան նոսրացման մասին և ի հայտ գալ հետևյալ վիճակների ժամանակ՝

առողջ արյան կարմիր բջիջների անբավարար արտադրություն կամ մատակարարում (սակավարյունություն կամ անեմիա)
քրոնիկ հիվանդությունների, վարակների կամ արյան սպիտակ բջիջներին (լեյկոցիտներ) վերաբերվող արյան հիվանդությունների պատճառով վերջիններիս քանակի խիստ բարձրացում (լեյկոզ կամ լիմֆոմա)
վիտամինային կամ միներալային պակաս (դեֆիցիտ)
վերջերս կամ երկարատև արյան կորուստ:

Նորմայից բարձր հեմատոկրիտը կարող է վկայել արյան խտացման մասին և օգնել հետևյալ խանգարումների հայտնաբերմանը՝

ջրազրկում (դեհիդրատացիա)
պոլիցիտեմիա` հիվանդություն, երբ կտրուկ աճում է արյան կարմիր բջիջների (էրիթրոցիտներ) արտադրությունը
թոքային կամ սրտային հիվանդություններ:

Ինչպե՞ս նախապատրաստվել այս թեստին

Հեմատոկրիտի թեստը պահանջում է ձեր երակային արյան քիչ քանակության նմուշ (մինչև 3-4 մլ) և սովորաբար վերցվում է ոչ թե որպես առանձին հետազոտություն, այլ արյան ընդհանուր քննության կազմում:

Թեև բուն հեմատոկրիտի թեստը որևէ նախապատրաստություն չի պահանջում, արյան այլ ցուցանիշների ճշտությունը բարձրացնելու համար ցանկալի է լաբորատորիա այցելել քաղցած վիճակում և հետևել ձեր բժշկի մյուս հրահանգներին (օրինակ, որոշ դեղեր կարող են բարձրացնել հեմատոկրիտի մակարդակը):

Ձեր արդյունքների մեկնաբանումը

Հեմատոկրիտի արդյունքը զեկուցվում է որպես արյան բջիջերի (էրիթրոցիտների) տոկոս: Նորմալ միջակայքը զգալիորեն տատանվում է՝ կախված ձեր սեռից, տարիքից և ռասայից: Տարբեր բժշկական կենտրոններ կամ լաբորատորիաներ իրենց հերթին կարող են սահմանել էրիթրոցիտների ծավալային տոկոսի տարբեր նորմալ միջակայքեր:

Ընդհանուր առմամբ, հեմատոկրիտի նորմալ միջակայքը կազմում է՝

չափահաս տղամարդկանց համար՝ 38,3-48,6 %
չափահաս տղամարդկանց համար՝ 35,5-44,9 %:

Մինչև 17 տարեկան երեխաների համար նորմալ միջակայքը կախված է տարիքից և սեռից:

Հեմատոկրիտի ցուցանիշը ձեր առողջության վերաբերյալ տեղեկատվության միայն մեկ առանձին ցուցանիշ է, մինչդեռ իրականում ձեր բժիշկը հիմնվում է բազմաթիվ այլ տվյալների վրա: Ուստի դուք ոչ թե պետք է ինքնուրույն եզրահանգումներ անեք ըստ ձեր հեմատոկրիտի ցուցանիշի, այլ ներկայացնեք ձեր արդյունքները ձեր բժշկին և միասին քննարկեք դրանք:

Թեստի արդյունքների ճշգրտությունը

Բազմաթիվ գործոններ կարող են ազդել հեմատոկրիտի արդյունքի վրա և բերել ոչ ճշգրիտ արդյունքների: Դրանցից են՝

բարձր լեռնային տեղանքներում բնակվելը
հղիություն
վերջերս տեղ գտած արյան զգալի կորուստ
վերջերս իրականացված արյան փոխներարկում
ծանր ջրազրկում:

Ձեր հեմատոկրիտի ցուցանիշը մեկնաբանլիս բժիշկը հաշվի կառնի թվարկված և այլ հնարավոր միջնորդավորող գործոնները: Հնարավոր շեղումներ հայտնաբերելիս նա կարող է նաև առաջարկել, որ դուք կրկնակի հանձնեք այս թեստը: