Մարմնի ջերմաստիճանը նվազում է, երբ ձեր մարմինը ջերմություն է կորցնում ավելի արագ, քան արտադրում է:
Հիպոթերմիայի ամենատարածված պատճառները ցուրտ եղանակային պայմանների կամ սառը ջրի ազդեցություններն են: Սակայն, ցանկացած ցուրտ միջավայրի երկարատև ազդեցությունը կարող է հանգեցնել հիպոթերմիայի, եթե դուք պատշաճ հագնված չեք կամ չեք կարող վերահսկել պայմանները:
Հիպոթերմիա առաջացնող հատուկ պայմանները ներառում են՝
- եղանակային պայմանների համար ոչ բավականաչափ տաք հագուստ կրելը
- ցրտին չափազանց երկար դուրս մնալը
- թաց հագուստը փոխելու կամ տաք, չոր տեղ տեղափոխվելու անկարողությունը
- սառը ջուրն ընկնելը, ինչպես նավակով վթարի ժամանակ
- չափազանց ցուրտ տանն ապրելը վատ ջեռուցման կամ չափազանց շատ օդորակիչի պատճառով:
Ինչպես է ձեր մարմինը կորցնում ջերմությունը
Ձեր մարմնի ջերմության կորստի մեխանիզմները ներառում են հետևյալը:
- Արձակված ջերմություն. ջերմության կորստի մեծ մասը պայմանավորված է ձեր մարմնի անպաշտպան մակերեսներից արձակվող ջերմությամբ:
- Անմիջական շփում. եթե դուք ուղղակի կապի մեջ եք շատ սառը ինչ-որ բանի հետ, ինչպիսին է սառը ջուրը կամ սառը հողը, ջերմությունը հեռանում է ձեր մարմնից: Ջուրը շատ ավելի լավ է ջերմությունը վերցնում ձեր մարմնից, քան օդը, ուստի ձեր մարմնի ջերմաստիճանը շատ ավելի արագ է նվազում սառը ջրում, քան սառը օդում: Նույն կերպ, ձեր մարմնի ջերմության կորուստը շատ ավելի արագ է, եթե ձեր հագուստը թաց է, ինչպես երբ հայտնվում եք սառը անձրևի տակ:
- Քամի. քամին հեռացնում է մարմնի ջերմությունը՝ քշելով տաք օդի բարակ շերտը ձեր մաշկի մակերեսից: Քամու սառեցման գործոնը կարևոր է ջերմության կորստի առաջացման համար:
Ռիսկի գործոններ
Հիպոթերմիայի ռիսկի գործոնները ներառում են հետևյալը:
- Հյուծվածություն. ձեր դիմադրողականությունը ցրտի նկատմամբ նվազում է, երբ դուք հոգնած եք:
- Մեծ տարիք. ջերմաստիճանը կարգավորելու և ցուրտը զգալու մարմնի կարողությունը տարիքի հետ կարող է թուլանալ: Իսկ որոշ տարեցներ հնարավոր է, որ չկարողանան տեղեկացնել, երբ մրսած են, կամ ի վիճակի չլինեն տեղափոխվել տաք տեղ, եթե ցուրտ են զգում:
- Շատ փոքր տարիք. երեխաները ջերմություն են կորցնում ավելի արագ, քան չափահասները: Երեխաները նաև կարող են անտեսել ցուրտը կամ չգիտակցել դրա հետևանքները:
- Հոգեկան խնդիրներ. դատողության խանգարումների հանգեցնող հոգեկան հիվանդությամբ, թուլամտությամբ (դեմենցիա) կամ այլ վիճակներով մարդիկ կարող են չհագնվել եղանակին համապատասխան կամ չհասկանալ ցուրտ եղանակի վտանգը: Դեմենցիա ունեցող մարդիկ կարող են տնից դուրս թափառել կամ հեշտությամբ մոլորվել, ինչն ավելի հավանական է դարձնում դրսում ցուրտ կամ խոնավ եղանակին մնալը:
- Ալկոհոլի և թմրամիջոցների օգտագործում. ալկոհոլը կարող է ստիպել ձեր մարմնին տաքություն զգալ ներքևում՝ ստամոքսում, բայց դա առաջացնում է ձեր արյունատար անոթների լայնացում, որը հանգեցնում է մաշկի մակերևույթից ջերմության ավելի արագ կորստի: Մարմնի բնական դողալու արձագանքը նվազում է այն մարդկանց մոտ, ովքեր ալկոհոլ են օգտագործել: Բացի այդ, ալկոհոլի կամ ժամանացի համար նախատեսված թմրամիջոցների օգտագործումը կարող է ազդել ցուրտ եղանակին ներս մտնելու կամ տաք հագուստ կրելու ձեր կարծիքի վրա: Եթե մարդը հարբած է և ցուրտ եղանակին ուշագնաց է լինում, նրա մոտ հավանական է, որ հիպոթերմիա զարգանա:
- Որոշ հիվանդություններ և վիճակներ. որոշ առողջական խնդիրներ ազդում են ձեր մարմնի՝ ջերմաստիճանը կարգավորելու ունակության վրա: Օրինակները ներառում են՝ թերակտիվ վահանաձև գեղձ (հիպոթիրեոզ), վատ սնուցում կամ նյարդային անորեքսիա, դիաբետ, ինսուլտ, ծանր արթրիտ, Պարկինսոնյան հիվանդություն, տրավմա և ողնաշարի վնասվածքներ:
- Դեղորայք. որոշ դեղամիջոցներ կարող են փոփոխել մարմնի ջերմաստիճանը կարգավորելու ունակությունը: Օրինակները ներառում են՝ որոշ հակադեպրեսանտներ, հակափսիխոտիկ դեղեր, թմրաբեր ցավազրկողներ և հանգստացնող ու քնաբեր դեղեր:
Հոդվածը հրապարակվել է՝ 05-03-2023
Վերջին վերանայում՝ 23-04-2024