Պատճառներ - Մղձավանջային խանգարում

Գիշերային մղձավանջային խանգարումը բժիշկները դիտարկում են որպես պարասոմնիա՝ քնի խանգարման մի տեսակ, որը ներառում է անցանկալի ապրումներ, որոնք տեղի են ունենում քնելիս, քնի ընթացքում կամ արթնանալու ժամանակ:

Գիշերային մղձավանջները սովորաբար տեղի են ունենում քնի փուլում, որը հայտնի է որպես աչքերի արագ շարժում (REM): Դրանց առաջացման ստույգ պատճառը հայտնի չէ:

Գիշերային մղձավանջները կարող են հրահրվել բազմաթիվ գործոններով:

• Սթրես կամ անհանգստություն. երբեմն առօրյա կյանքի սովորական սթրեսները, օրինակ՝ տանը կամ դպրոցում առաջացած խնդիրները, առաջացնում են գիշերային մղձավանջներ: Մեծ փոփոխությունը, ինչպիսին է բնակավայրի տեղափոխությունը կամ սիրելիի մահը, կարող է ունենալ նույն ազդեցությունը: Անհանգստության զգացումը կապված է գիշերային մղձավանջների ավելի մեծ ռիսկի հետ:
• Տրավմա. մղձավանջները տարածված են դժբախտ պատահարից, վնասվածքից, ֆիզիկական կամ սեռական բռնությունից կամ այլ տրավմատիկ իրադարձությունից հետո: Մղձավանջները տարածված են այն մարդկանց մոտ, ովքեր ունեն հետտրավմատիկ սթրեսային խանգարում (ՀՏՍԽ):
• Քնի պակաս. ձեր օրակարգի փոփոխությունները, որոնք հանգեցնում են քնի և արթնանալու անկանոն ժամերի, ընդհատում են քունը կամ նվազեցնում են քնի քանակը, կարող են մեծացնել գիշերային մղձավանջներ ունենալու ձեր ռիսկը: Անքնությունը կապված է գիշերային մղձավանջների բարձր ռիսկի հետ:
• Դեղորայք. որոշ դեղամիջոցները, ներառյալ որոշ հակադեպրեսանտները, արյան ճնշման դեղամիջոցները, բետա-պաշարիչները և Պարկինսոնի հիվանդության բուժման կամ ծխելը դադարեցնելու համար օգտագործվող դեղերը, կարող են առաջացնել գիշերային մղձավանջներ:
• Հոգեներգործուն նյութերի չարաշահում. ալկոհոլի և ժամանցային (ակումբային) թմրամիջոցների օգտագործումը կամ դրանցից զրկանքը կարող է առաջացնել գիշերային մղձավանջներ:
• Այլ խանգարումներ. դեպրեսիան և հոգեկան առողջության այլ խանգարումները կարող են կապված լինել գիշերային մղձավանջների հետ: Դրանք կարող են տեղի ունենալ որոշ առողջական վիճակների հետ մեկտեղ, ինչպիսիք են սրտային հիվանդությունը կամ քաղցկեղը: Քնի այլ խանգարումներ ունենալը, որոնք խանգարում են բավարար քունը, կարող են կապված լինել գիշերային մղձավանջների հետ:
• Սարսափ գրքեր և ֆիլմեր. որոշ մարդկանց համար սարսափելի բովանդակությամբ գրքեր կարդալը կամ վախեցնող ֆիլմեր դիտելը, հատկապես քնելուց առաջ, կարող են կապված լինել գիշերային մղձավանջների հետ:

Ռիսկի գործոններ

Գիշերային մղձավանջներն ավելի հաճախ են հանդիպում, երբ ընտանիքի անդամները ունենում են գիշերային մղձավանջների կամ քնի այլ պարասոմնիայի պատմություն, ինչպես օրինակ՝ քնած ժամանակ խոսելը: