Պատճառներ - Խոլանգիտ

Պարզ չէ, թե ինչն է առաջացնում առաջնային սկլերոզացնող խոլանգիտ (ԱՍԽ):

Վարակի կամ թույնի (տոքսինի) նկատմամբ իմունային համակարգի արձագանքը կարող է առաջացնել հիվանդություն այն մարդկանց մոտ, ովքեր գենետիկորեն հակված են դրան:

ԱՍԽ-ով մարդկանց զգալի մասը նաև ունի աղիների բորբոքային հիվանդություն, որը ներառում է խոցային կոլիտը և Կրոնի հիվանդությունը:

Այնուամենայնիվ, ԱՍԽ-ը և աղիների բորբոքային հիվանդությունը միշտ չէ, որ առաջանում են միաժամանակ: Որոշ դեպքերում ԱՍԽ-ը տարիներ շարունակ առկա է՝ մինչև աղիների բորբոքային հիվանդության առաջացումը: Եթե ախտորոշվում է ԱՍԽ, կարևոր է փնտրել աղիների բորբոքային հիվանդություն, քանի որ վերջինս բարձրացնում է հաստ աղիքի քաղցկեղի ռիսկը:

Քիչ ավելի հազվադեպ, աղիների բորբոքային հիվանդությունից բուժվող մարդկանց մոտ նույնպես կարող է զարգանալ ԱՍԽ: Եվ, հազվադեպ, ԱՍԽ-ով մարդկանց մոտ աղիների բորբոքային հիվանդություն է զարգանում միայն լյարդի փոխպատվաստումից հետո:

ԱՍԽ–ն ընթանում է լեղուղիների բորբոքմամբ (խոլանգիտ) և լեղուղիների հետագա կառուցվածքային փոփոխմամբ (նեղացում) և կարծրացմամբ:

Ի՞նչն է ախտահարվում

ԱՍԽ–ը բնութագրվում է լեղուղիների բորբոքմամբ (խոլանգիտ) և լեղուղիների հետագա կառուցվածքային փոփոխմամբ (նեղացում) և կարծրացմամբ (սկլերոզ)՝ պայմանավորված արտա- և (կամ) ներլյարդային սպիական հյուսվածքի առաջացմամբ: Սա հանգեցնում է լյարդից դեպի բարակ աղի լեղու արտահոսքի խանգարման, ինչն իր հերթին էլ ավելի է վնասում լեղուղիները և լյարդային հյուսվածքը: Լեղու արտահոսքի քրոնիկ խանգարումը, որը նաև կոչվում է լեղու կանգ, հանգեցնում է լեղուղիներում ֆիբրոզ հյուսվածքի հարաճուն աճի և ի վերջո՝ լյարդի ցիռոզի և լյարդային անբավարարության զարգացման:

Լեղին մարսողական հյութ է, որն ապահովում է բարակ աղիում ճարպի տրոհումը և ներծծումը, ուստի լեղու պակասը հանգեցնում է ճարպի և ճարպալույծ վիտամինների (A, D, E, K) ներծծման խանգարման:

Լյարդի մեծացումը (հեպատոմեգալիա) կապված է դռներակային հիպերտենզիայի հետ, որն առաջանում է սկլերոզի ենթարկված ներլյարդային մոտակա լեղուղիների կողմից դռներակի սեղման հետևանքով, ինչը սկզբնական շրջանում կլինիկորեն դրսևորվում է աջ թուլակողի շրջանի ցավերով:

Ռիսկի գործոններ

Գործոնները, որոնք կարող են մեծացնել ԱՍԽ-ի ռիսկը, ներառում են հետևյալը:

• Տարիք. ԱՍԽ-ը կարող է զարգանալ ցանկացած տարիքում, սակայն առավել հաճախ ախտորոշվում է 30-40 տարեկանում:
• Սեռ. ԱՍԽ-ն ավելի հաճախ հանդիպում է տղամարդկանց մոտ:
• Բորբոքային աղիքային հիվանդություն. ԱՍԽ-ով մարդկանց մեծ մասն ունի նաև աղիների բորբոքային հիվանդություն (առավել հաճախ՝ խոցային կոլիտ):
• Աշխարհագրական դիրք. ծննդով Հյուսիսային Եվրոպայի ազգությամբ մարդկանց մոտ ԱՍԽ-ի դեպքերն ավելի հաճախակի են: