Բոտուլիզմը հարուցվում է կլոստրիդիում բոտուլինումի (Clostridium botulinum ) կողմից արտադրվող թույներով (տոքսիններ):
Սննդային (սննդածին) բոտուլիզմ
Սննդային բոտուլիզմի բնորոշ աղբյուրը տանը պատրաստված և ոչ պատշաճ պահածոյացված կամ պահպանված սնունդն է: Այս մթերքները սովորաբար մրգեր, բանջարեղեն և ձուկ են: Բոտուլիզմի աղբյուր կարող են լինել նաև այլ մթերքները, ինչպիսիք են կծու պղպեղը (չիլի), փայլաթիթեղով (ֆոլգայով) փաթաթված խորոված կարտոֆիլը և սխտորով թրմված ձեթը:
Վերքային բոտուլիզմ
Երբ C. botulinum բակտերիաները հայտնվում են վերքի մեջ, դրանք կարող են բազմանալ և թույն արտադրել: Վերքը կարող է լինել չնկատված քերծվածքը: Կամ վերքը կարող է առաջանալ տրավմատիկ վնասվածքից կամ վիրահատությունից:
Վերջին տասնամյակների ընթացքում վերքային բոտուլիզմի դեպքերն աճել են այն մարդկանց մոտ, ովքեր հերոին են ներարկում, որը կարող է պարունակել բակտերիաների սպորներ: Իրականում, բոտուլիզմի այս ձևն ավելի տարածված է այն մարդկանց մոտ, ովքեր սև խեժի հերոին են ներարկում:
Մանկական բոտուլիզմ
Նորածինները և մանկահասակ երեխաները մանկական բոտուլիզմ են ունենում, երբ բակտերիաների սպորները ներթափանցում են նրանց աղիքներ և թույն արտադրում: Որոշ դեպքերում մանկական բոտուլիզմի աղբյուրը կարող է լինել մեղրը: Բայց ավելի հավանական է, որ երեխան վարակվի բակտերիաներով աղտոտված հողից: Հազվադեպ, աղիքային բոտուլիզմի այս ձևը հանդիպում է նաև չափահասների մոտ:
Յատրոգեն բոտուլիզմ
Հազվադեպ, բոտուլիզմն առաջանում է, երբ չափից շատ բոտուլինում տոքսին է ներարկվում կոսմետիկ նպատակներով, ինչպիսիք են կնճիռները հարթացնելու համար կամ առողջական պատճառներով, օրինակ՝ միգրենի բուժման համար:
Հոդվածը հրապարակվել է՝ 19-04-2023
Վերջին վերանայում՝ 23-04-2024