Աղիքային վարակները կարող են հարուցվել վիրուսների, միկրոօրգանիզմների կամ միկրոբների տարբեր տեսակներով։
Հարուցիչների մի մասը բնորոշ է որևէ կոնկրետ աշխարհագրական շրջանին, իսկ մյուսները կարող են հանդիպել աշխարհի գրեթե բոլոր շրջաններում։
Հարուցիչները հիվանդի կամ վարակակրի օրգանիզմից դուրս են գալիս կղանքով կամ երբեմն փսխման զանգվածներով և արտազատված հարուցիչներն անսարք կոյուղու, կեղտոտ ձեռքերի, ճանճերի միջոցով կամ այլ ճանապարհներով կարող են հայտնվել ջրի մեջ, մթերքների, կենցաղային և այլ առարկաների վրա, որոնց միջոցով էլ տեղի է ունենում վարակումը։ Աղիքային վարակներով վարակումը տեղի է ունենում բերանով:
Վիրուսներով հարուցված աղիքային վարակներից են՝
- ռոտավիրուս, որն ավելի հաճախ հանդիպում է մանկահասակ երեխաների մոտ և հեշտությամբ տարածվում է հարուցիչներ պարունակող փսխման զանգվածների կամ կղանքի միջոցով
- նորովիրուս, որը խիստ վարակիչ է և կարող է հեշտությամբ տարածվել այնպիսի վայրերում, ինչպիսիք են մսուր-մանկապարտեզները, խնամքի կենտրոնները և զբոսանավերը։
Բակտերիաներով հարուցված աղիքային վարակներից են՝
- կամպիլոբակտեր, որը հաճախ կապված է վարակված թռչնամիս ուտելու հետ և ավելի հաճախ հանդիպում է երեխաների, մեծ տարիքով չափահասների, ճանապարհորդների և վատ սնուցվող մարդկանց շրջանում
- սալմոնելա, որը սովորաբար տարածվում է վարակված մսով, թռչնամսով կամ ձվերով
- շիգելա (դիզենտերիա), որը հաճախ հանդիպում է զարգացող երկրներ այցելած զբոսաշրջիկների ու ճանապարհորդների շրջանում։
Մակաբույծներով (պարազիտներով) հարուցված աղիքային վարակներից են՝
- լյամբլիա, որը տարածվում է վարակված մարդկանց և կենդանիների կղանքով և ավելի հաճախ հանդիպում է մանկահասակ երեխաների, զբոսաշրջիկների ու ճանապարհորդների շրջանում
- կրիպտոսպորիդիոզ, որը տարածվում է վարակված սննդամթերքներով կամ ջրով
- ամեոբիոզ, որն ավելի հաճախ հանդիպում է երիտասարդների շրջանում և սովորաբար տարածվում է վարակված ջրով կամ մթերքներով։
Հոդվածը հրապարակվել է՝ 15-06-2018
Վերջին վերանայում՝ 04-04-2024