Հասարակ հերպեսը հարուցվում է համանուն՝ հասարակ հերպեսի վիրուսի (HSV) որոշ շտամներով:
Բերանային հերպեսը առաջանում է հասարակ հերպեսի վիրուսի (HSV) որոշ շտամներով: HSV-1-ը (տիպ 1) սովորաբար առաջացնում է բերանային հերպես, իսկ HSV-2-ը (տիպ 2) պատասխանատու է սեռական (գենիտալ) հերպեսի համար: Այնուամենայնիվ, երկու տեսակն էլ կարող են տարածվել դեմքի կամ սեռական օրգանների վրա սերտ շփման միջոցով, օրինակ՝ համբույրի կամ բերանային (օրալ) սեռական հարաբերության միջոցով: Ընդհանուր ուտելիքի պարագաները, ածելիները և սրբիչները նաև կարող են տարածել HSV-1:
Բերանային հերպեսն առավել վարակիչ է, երբ դուք ունեք բացված բշտիկների պարունակության արտահոսք, քանի որ վիրուսը հեշտությամբ տարածվում է վարակված կենսահեղուկների հետ շփման միջոցով: Բայց դուք կարող եք վիրուսը տարածել, նույնիսկ եթե չունեք բշտիկներ: Շատ մարդկանց մոտ, ովքեր վարակված են բերանային հերպես առաջացնող վիրուսով, երբեք չեն զարգանում գանգատներ և ախտանիշներ:
Հերպեսային վարակի դրվագ ունենալուց հետո վիրուսը մնում է «քնած» (ոչ ակտիվ) ձեր մաշկի նյարդային բջիջներում և կարող է առաջանալ որպես մեկ այլ հերպեսային ցան նույն նախկին տեղում: Կրկնությունը կարող է հրահրվել հետևյալ գործոններով (կոչվում են տրիգերներ)՝
- վիրուսային վարակ կամ ջերմություն
- հորմոնային փոփոխություններ, ինչպիսիք են դաշտանի հետ կապված տեղաշարժերը
- սթրես
- հոգնածություն
- արևի ճառագայթների կամ քամու ազդեցություն
- իմունային համակարգի փոփոխություններ
- մաշկի վնասվածքներ:
Ռիսկի գործոններ
Գրեթե բոլոր մարդիկ տարբեր չափով ենթարկվում են բերանային հերպեսի ռիսկին: Չափահաների մեծ մասի օրգանիզմում առկա է հասարակ հերպեսի վիրուս, նույնիսկ եթե նրանք երբեք ախտանիշներ չեն ունեցել:
Վիրուսի հետ կապված բարդությունների ձեր ռիսկն աճում է, երբ տարբեր հիվանդությունների կամ բուժումների պատճառով ունեք թուլացած իմունային համակարգ, ինչպիսիք են՝
- ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ
- ատոպիկ դերմատիտ (էկզեմա)
- քաղցկեղի քիմիոթերապիա
- օրգանների փոխպատվաստումից հետո իմունային համակարգն ընկճող դեղամիջոցների ընդունում:
Հոդվածը հրապարակվել է՝ 09-07-2021
Վերջին վերանայում՝ 05-05-2024