Կոնյուկտիվիտները կարող են զարգանալ հետևյալ պատճառներից:
Կոնյուկտիվիտի կամ վարդագույն աչքերի պատճառները ներառում են՝
- վրուսներ
- բակտերիաներ
- ալերգիաներ
- աչքի մեջ քիմիական նյութիցայտում
- աչքում օտար մարմին
- նորածինների մոտ՝ արցունքածորանի խցանում:
Վիրուսային և բակտերիալ կոնյուկտիվիտներ
Կոնյուկտիվիտի դեպքերի մեծ մասը պայմանավորված է ադենովիրուսով, սակայն կարող է առաջանալ նաև այլ վիրուսներով, ներառյալ հասարակ հերպեսի վիրուսը և գոտևորող որքին պատճառով varicella-zoster վիրուսը:
Ինչպես վիրուսային, այնպես էլ բակտերիալ կոնյուկտիվիտը կարող է առաջանալ մրսածության կամ շնչառական վարակի ախտանիշների հետ միասին, ինչպիսին է կոկորդի ցավը: Կոնտակտային լինզաներ կրելը, որոնք ճիշտ չեն մաքրվել կամ ձեր սեփականը չեն, նույնպես կարող է բակտերիալ կոնյուկտիվիտ առաջացնել:
Երկու տեսակներն էլ խիստ վարակիչ են։ Դրանք տարածվում են վարակվածի աչքից արտահոսող հեղուկի հետ ուղղակի կամ անուղղակի շփման միջոցով: Կարող են ախտահարվել մեկ կամ երկու աչքերը:
Ալերգիկ կոնյուկտիվիտ
Ալերգիկ կոնյուկտիվիտն ազդում է երկու աչքերի վրա և պատասխան է ալերգիա առաջացնող նյութի՝ ալերգենի, ինչպիսին է ծաղկափոշին: Ի պատասխան ալերգենների՝ ձեր օրգանիզմն արտադրում է իմունոգոլոբուլին E (IgE) կոչվող հակամարմին: IgE-ն ձեր աչքերի և շնչուղիների լորձաթաղանթում խթանում է հատուկ բջիջներին՝ ազատելու բորբոքային նյութեր, ներառյալ հիստամիններ: Ձեր օրգանիզմի կողմից հիստամինի արտազատումը կարող է առաջացնել ալերգիայի մի շարք ախտանիշներ, ներառյալ կարմիր կամ վարդագույն աչքերը:
Եթե ունեք ալերգիկ կոնյուկտիվիտ, կարող եք զգալ ուժեղ քոր, աչքերի արցունքակալում և բորբոքում, ինչպես նաև փռշտոց և քթից ջրիկ արտադրություն: Ալերգիկ կոնյուկտիվիտի մեծ մասը կարելի է վերահսկել ալերգիայի դեմ աչքի կաթիլներով: Ալերգիկ կոնյուկտիվիտը վարակիչ չէ:
Գրգռումից առաջացող կոնյուկտիվիտ
Ձեր աչքի մեջ քիմիական նյութի ցայտումից կամ օտար առարկայից առաջացած գրգռումը նույնպես կապված է կոնյուկտիվիտի հետ: Քիմիական նյութը կամ օտար միամինը հեռացնելու համար աչքերը լվանալը և մաքրելը երբեմն առաջացնում է կարմրություն և գրգռում: Ախտանիշները, որոնք կարող են ներառել արցունքակալած աչքերը և լորձային արտադրությունը, սովորաբար ինքնաբերաբար վերանում են մոտ մեկ օրվա ընթացքում:
Եթե աչքերը լվանալը չի մեղմացնում ախտանշանները, կամ եթե քիմիական նյութը քայքայող է, ինչպիսին է ուժեղ թթուն կամ հիմքը, հնարավորինս շուտ դիմեք ձեր բժշկին կամ ակնաբույժին: Աչքի մեջ հայտնված քիմիական նյութը կարող է առաջացնել աչքի մշտական վնաս: Շարունակվող ախտանիշները կարող են ցույց տալ, որ դուք դեռ ունեք օտար մարմին ձեր աչքի մեջ: Կամ դուք կարող եք նաև ունենալ քերծվածք եղջերաթաղանթի կամ ակնագունդը ծածկող թաղանթի վրա, որը կոչվում է շաղկապենի (կոնյուկտիվա):
Ռիսկի գործոններ
Կոնյուկտիվիտի ռիսկի գործոնները ներառում են՝
- վարակում ինչ-որ մեկից, ով ունի վիրուսային կամ բակտերիալ կոնյուկտիվիտ
- ինչ-որ բանի ազդեցություն, որի նկատմամբ ունեք ալերգիա՝ ալերգիկ կոնյուկտիվիտի համար
- կոնտակտային լինզաների օգտագործում, հատկապես՝ երկար ժամանակ օգտագործվող լինզաների դեպքում:
Հոդվածը հրապարակվել է՝ 09-04-2023
Վերջին վերանայում՝ 23-04-2024