Եթե դուք կամ ձեզ ծանոթ մեկ այլ մարդ դրսևորում է նարցիստիկ անձնային խանգարման բնորոշ նշաններ, ապա առաջին քայլը ձեր բժշկին դիմելն է:
Բժիշկը կատարում է այցելուի հոգեկան վիճակի նախնական գնահատում: Նա կարող է դիմել նաև ֆիզիկական զննման կամ նշանակել որոշ հետազոտություններ, որպեսզի համոզվի, որ առկա ախտանիշները կապված չեն որևէ այլ ֆիզիկական հիվանդության հետ:
Եթե ձեզ մոտ որևէ «մարմնական» պատճառ չի հայտնաբերվում, բժիշկը հավանաբար ձեզ կուղեգրի է հոգեբույժի կամ հոգեթերապևտի խորհրդատվության, ովքեր կանցկացնեն ձեր հոգեկան առողջության խորացված գնահատում՝ հարցազրույցների, հարց ու պատասխանի, ձեր ընտանիքի անդամներին և աշխատանքային գործընկերներին լսելու միջոցով: Երբեմն ախտորոշման գործընթացը կարող է տևել շաբաթներ կամ ամիսներ:
Ամերիկյան DSM-IV դասակարգչի համաձայն նարցիստիկ անձնային խանգարումը կարող է ախտորոշվել հետևյալ նշաններից 5 կամ ավելի ախտանիշների հաստատման դեպքում՝
- քննադատության նկատմամբ զայրույթ
- միջանձնային հարաբերությունների շահագործում, երբ ուրիշներին օգտագործում են սեփական նպատակներին հասնելու համար
- ինքնակարևորության վիթխարի զգացում` հիմնված իր ձեռքբերումների, ընդունակությունների չափազանցման վրա, ձգտում՝ լինելու «նկատված» կամ «պարգևատրված»` իր «հատուկ մարդ լինելու» որակի համար՝ առանց բավարար հիմնավորումների
- համոզվածություն, որ իր խնդիրները եզակի են և կարող են հասկացվել միայն «հատուկ» մարդկանց կողմից
- անսահմանափակ հաջողության, ուժի, գեղեցկության և իդեալական սիրո երևակայություններով (ֆանտազիաներով) տարվածություն
- ընտրյալ լինելու զգացում, իր նկատմամբ հատուկ, բարենպաստ վերաբերմունքի անհիմն ակնկալում
- ուշադրության և հիացմունքի արժանանալու անընդհատ կարիք կամ պահանջմունք
- նախանձի ուժեղ զգացում
- ապրումակցման (էմպաթիա), ուրիշների զգացմունքերը ճանաչելու ընդունակության բացակայություն։
Ախտորոշումը ձեր հոգեկան գործունեության բարելավման առաջին քայլն է: Հոգեբույժը կամ հոգեթերապևտը կարող է առաջարկել բուժում և խնամք, որը կօգնի վերականգնելու ձեր առողջ դատողությունը և վարքագծերը:
Հոդվածը հրապարակվել է՝ 14-04-2020
Վերջին վերանայում՝ 23-04-2024