Պատճառներ - Պրոկտիտ

Մի քանի հիվանդություններ և վիճակներ կարող են առաջացնել ուղիղ աղիքի լորձաթաղանթի բորբոքում:

• Աղիների բորբոքային հիվանդություն. աղիների բորբոքային հիվանդությամբ (Կրոնի հիվանդություն և խոցային կոլիտ) մարդկանց մոտ 30%-ը ունի աղիքի բորբոքում:
• Վարակներ. սեռական ճանապարհով փոխանցվող վարակները, հատկապես հետանցքային (անալ) սեռական հարաբերություններ ունեցող մարդկանց շրջանում կարող են հանգեցնել պրոկտիտի: Պրոկտիտ առաջացնող սեռավարակներից են գոնորեան, սեռական (գենիտալ) հերպեսը և քլամիդիան: Պրոկտիտ նաև կարող են առաջացնել սննդածին վարակները, ինչպիսիք են սալմոնելոզը, բակտերիալ դիզենտերիան (շիգելոզ) և կամպիլոբակտերիոզը:
• Քաղցկեղի ճառագայթային թերապիա. ուղիղ աղիքին կամ հարակից հյուսվածքներին ուղղված ճառագայթային թերապիան կարող է բորբոքել ուղիղաղիքային բորբոքում: Ճառագայթային պրոկտիտը կարող է սկսվել ճառագայթային թերապիայի ընթացքում և շարունակվել բուժումն ավարտելուց հետո մի քանի ամիս ևս: Այլ դեպքերում ճառագայթային պրոկտիտ կարող է զարգանալ ճառագայթային թերապիան ավարտելուց տարիներ հետո:
• Հակաբիոտիկներ. երբեմն որևէ վարակային հիվանդության բուժման համար օգտագործվող հակաբիոտիկները ոչնչացնում են աղիների օգտակար բակտերիաները, որի արդյունքում ուղիղ աղիքում սկսում է աճել Clostridium difficile վնասակար բակտերիան:
• Շրջանցող (դիվերսիոն) պրոկտիտ. պրոկտիտ կարող է առաջանալ այն մարդկանց մոտ, ովքեր անցել են հաստ աղիքի վիրահատությունների որոշ տեսակներ, երբ կղանքի անցումը ուղիղ աղիքից շեղվում է դեպի վիրահատական ճանապարհով ստեղծված բացվածք (ստոմա):
• Սննդային պրոտեինից պայմանավորված պրոկտիտ. պրոկտիտի այս տեսակը կարող է ի հայտ գալ այն նորածինների մոտ, ովքեր խմում են կամ կովի կաթ կամ էլ սոյայի վրա հիմնված արհեստական կեր: Կաթնամթերք օգտագործող մայրերի կողմից կրծքով կերակրվող նորածինների մոտ նույնպես կարող է զարգանալ պրոկտիտ:
• Էոզինոֆիլային պրոկտիտ. այս վիճակը զարգանում է, երբ արյան սպիտակ բջիջների մի տեասկը՝ էոզինոֆիլները կուտակվում են ուղիղ աղիքի լորձաթաղանթում: Էոզինոֆիլային պրոկտիտ դիտարկվում է միայն 2 տարեկանից փոքր երեխաների վրա:

Ռիսկի գործոններ

Պրոկտիտի առաջացման ռիսկի գործոնները ներառում են հետևյալը:

• Անպաշտպան սեռական հարաբերություն. այն գործողությունները, որոնք մեծացնում են սեռական ճանապարհով փոխանցվող վարակի ռիսկը, կարող են մեծացնում են նաև պրոկտիտի վտանգը: Սեռավարակով վարակվելու ձեր վտանգը մեծանում է, եթե դուք ունեք բազմաթիվ սեռական զուգընկերներ, չեք օգտագործում պահպանակներ և սեռական հարաբերություն եք ունենում սեռավարակ ունեցող զուգընկերոջ հետ:
• Աղիների բորբոքային հիվանդություն. աղիների բորբոքային հիվանդություն ունենալը (Կրոնի հիվանդություն կամ խոցային կոլիտ) մեծացնում է պրոկտիտի ձեր վտանգը:
• Քաղցկեղի ճառագայթային թերապիա․ ճառագայթային թերապիան, որն ուղղված է ուղիղ աղիքին կամ դրան հարակից հյուսվածքներին (օրինակ՝ ուղիղ աղիքի, ձվարանների կամ շագանակագեղձի քաղցկեղի դեպքում) մեծացնում է պրոկտիտի վտանգը: