Պարզ չէ, թե ինչն է առաջացնում սարկոմաների մեծ մասը:
Ընդհանուր առմամբ, քաղցկեղը ձևավորվում է, երբ բջիջների ԴՆԹ-ում տեղի են ունենում փոփոխություններ (մուտացիաներ): Բջջի ներսում ԴՆԹ-ն փաթեթավորում է մեծ թվով առանձին գեներ, որոնցից յուրաքանչյուրը պարունակում է մի շարք հրահանգներ, որոնք բջջին ասում են, թե ինչ գործառույթներ պետք է կատարի, ինչպես նաև ինչպես աճի և բաժանվի:
Մուտացիաները կարող են հրահանգել բջիջներին, որ աճեն և բաժանվեն անվերահսկելիորեն և շարունակեն ապրել, երբ նորմալ բջիջները մահանում են: Եթե դա տեղի ունենա, կուտակվող քաղցկեղային բջիջները կարող են գոյացնել ուռուցք: Բջիջները կարող են պոկվել և տարածվել (մետաստազներ առաջացնել) մարմնի այլ մասերում:
Ռիսկի գործոններ
Գործոնները, որոնք կարող են մեծացնել սարկոմայի վտանգը, ներառում են հետևյալը:
- Ժառանգական համախտանիշներ. որոշ համախտանիշներ, որոնք մեծացնում են քաղցկեղի առաջացման ռիսկը, կարող են ծնողներից փոխանցվել երեխաներին: Սարկոմայի վտանգը մեծացնող համախտանիշների օրինակներ են ընտանեկան ռետինոբլաստոման և 1-ին տիպի նեյրոֆիբրոմատոզը:
- Քաղցկեղի բուժման ճառագայթային թերապիա. քաղցկեղի ճառագայթային թերապիան մեծացնում է հետագայում սարկոմայի զարգացման ռիսկը:
- Քրոնիկ այտուց (լիմֆեդեմա). լիմֆեդեման այտուց է, որն առաջանում է ավշային հեղուկի կուտակման հետևանքով, երբ ավշային համակարգը արգելափակված է կամ վնասված է: Այն մեծացնում է անգիոսարկոմա կոչվող սարկոմայի առաջացման վտանգը:
- Քիմիական նյութերի ազդեցություն. որոշ քիմիական նյութեր, ինչպիսիք են որոշ արդյունաբերական քիմիական նյութերը և թունաքիմիկատները, կարող են մեծացնել լյարդն ախտահարող սարկոմայի ռիսկը:
- Վիրուսների ազդեցություն. մարդու հերպեսի վիրուս 8 կոչվող վիրուսը կարող է մեծացնել Կապոշի սարկոմա կոչվող սարկոմայի ռիսկը թուլացած իմունային համակարգ ունեցող մարդկանց մոտ:
Հոդվածը հրապարակվել է՝ 03-04-2021
Վերջին վերանայում՝ 23-04-2024