Քութեշ (սկառլատինա)

Քութեշն ըմպանի ստրեպտոկոկային վարակն է, որն ընթանում է նաև կարմիր (սկառլետ) մանր կետավոր մաշկային ցանավորմամբ։

Այս վարակը հայտնի է նաև որպես «սկարլատինա»։ Այն սովորաբար հանդիպում է դպրոցական տարիքի՝ 5-15 տարեկան երեխաների մոտ։

Հակաբիոտիկներով բուժումը թույլ է տալիս լավանալ մոտ մեկ շաբաթվա ընթացքում, սակայն բուժումից դուրս մնալու դեպքում վարակը կարող է տարածվել մարմնի այլ շրջաններ և զարգացնել առողջական լուրջ խնդիրներ։

Ի՞նչն է քութեշի պատճառը

Քութեշը պատճառվում է A խմբի ստրեպտոկոկային վարակից։

Այս բակտերիան կարող է տարածվել օդակաթիլային ճանապահով, այդ թվում՝

• հազալիս և փռշտալիս
• վարակված մակերևույթների հետ շփվելիս (օրինակ՝ ափսե կամ բաժակ, խնամքի առարկաներ և խաղալիքներ)
• վարակված մարդուն դիպչելիս կամ համբուրելիս։

Երեխաները կարող են վարակվել նաև քութեշով վարակված մարդու մաշկային ցաներին հպվելիս։

Իմացե՛ք ավելին ստրեպտոկոկային վարակների մասին։

Քութեշի ախտանիշները

Քութեշի ախտանիշները սովորաբար ի հայտ են գաիս վարակվելուց հետո 1-3 օրվա ընթացքում։ Հիվանդությունը սկսվում է ըմպանի խիստ արտահայտված կարմրությամբ, ըմպանի շրջանի ցավերով, պարանոցային ավշագեղձերի այտուցով և ջերմության բարձրացմամբ։

Վերոնշյալ գրիպանման ախտանիշները սկսվելուց շուրջ 12-24 ժամ հետո մաշկի վրա հայտնվում է կարմիր մանր կետային ցանը, որից հետո այդ ցանը սկսում է փոփոխվել։ Մասնավորապես, ցանային կետիկները միաձուլվում են և առաջացնում կարմրած մակերեսներ՝ նմանվելով արևայրուքի, իսկ հպվելիս տալով «շուշաթղթի» զգացողություն։ Քիթ-շրթունքային եռանկյունին և կզակը, որպես կանոն, ցանից ազատ են մնում։

Մաշկային ցանը սովորաբար հայտնվում է երեխայի ինքնազգացողությունը վատանալուց 2 օր հետո, սակայն կարող է նաև ի հայտ գալ մինչև գրիպանման նշանները կամ հետաձգվել մինչև 1 շաբաթ։ Դուք կարող եք մաշկային ցանը նկատել երեխայի նախ պարանոցի վրա, հետո թևատակերում, կրծքավանդակին կամ աճուկներում։

Քութեշի այլ գանգատներից են՝

• լեզվի կամ ըմպանի սպիտակավուն փառակալում
• փայլուն-կարմիր դարձած լեզվի պտկիկների մեծացում («մորանման լեզու» կամ «ելականման լեզու»)
• գլխացավ
• որովայնային ցավեր, սրտխառնոց (նողկանքի զգացում) և փսխում
• դող և սարսուռ
• խիստ ըմպանի և նշագեղձերի պատճառով՝ կլման դժվարացում
• ամբողջ մարմնով տարածվող կոտրտվածության զգացում։

Ձեր երեխան կարող է ունենալ նաև կարմրած («վառվող») այտեր, բերանը շրջապատող մաշկի գունատություն։ Ցանն անհետանալուց հետո դուք կարող եք նկատել ձեռքերի ու ոտքերի մատների ծայրերի և աճուկների մաշկի թույլ թեփոտում։

Քութեշի ախտորոշումը և բուժումը

Դուք պետք է այցելեք ձեր բժշկին, եթե երեխայի մոտ առաջանում են ըմպանի ուժեղ ցավեր և կարմրավուն ցանավորում։

Եթե բժիշկը համոզված է, որ երեխայի մոտ առկա է քութեշային վարակ, նա նշանակում է որևէ հակաբիոտիկ։

Չբուժվելու դեպքում բակտերիան կարող է տարածվել դեպի նշագեղձեր, թոքեր, մաշկ, երիկամներ, արյուն կամ միջին ականջ։ Հակաբիոտիկները կարող են կանխարգելել հիվանդության առաջացրած առողջական լուրջ խնդրները, այդ թվում՝ ռևմատիզմը, երիկամային հիվանդությունը, թոքաբորբը և հոդաբորբերը։

Բժիշկը կարող է նաև խորհուրդ տալ հանգիստ պայմաններ (անկողնային ռեժիմ), ցավամոքիչ դեղեր և առատ հեղուկների (ջրի) ընդունում։

Ձեր երեխան դադարում է վարակիչ լինել հակաբիոտիկներ ստանալուց հետո 24 ժամ անց։ Հակառակ դեպքում երեխան կարող է շրջապատի համար մնալ վարակիչ 2-3 շաբաթվա ընթացքում։

Քութեշի կանխարգելումը

Երեխաների համար քութեշով չվարակվելու լավագույն ուղին անձնական հիգիենան է՝ ձեռքերը հաճախակի լվանալը, սպասքի և խնամքի առարկաները և պարագաները այլ մարդկանց հետ համատեղ չօգտագործելը և այլն։

Քութեշով հիվանդ մարդիկ պետք է հազալիս կամ փռշտալիս ծածկեն քիթն անձեռոցիկով։

Քութեշով երեխաները պետք է չհաճախեն մսուր-մանկապարտեզ կամ դպրոց հակաբիոտիկներով բուժումը սկսելուց առնվազն 24-48 ժամվա ընթացքում։