Շիզոֆրենիա. պատճառներ

2 րոպե

Հայտնի չէ, թե ինչն է առաջացնում շիզոֆրենիա, սակայն հետազոտողները կարծում են, որ գենետիկայի, գլխուղեղի քիմիական հավասարակշռության և շրջակա միջավայրի համադրությունը նպաստում է խանգարման զարգացմանը:

Գլխուղեղի որոշ բնական քիմիական նյութերի հետ կապված խնդիրները, ներառյալ նեյրոհաղորդիչները (նեյրոմեդիատորներ), որոնք կոչվում են դոֆամին և գլյուտամատ, կարող են նպաստել շիզոֆրենիայի առաջացմանը: Նյարդապատկերային հետազոտությունները ցույց են տալիս շիզոֆրենիա ունեցող մարդկանց գլխուղեղի կառուցվածքի և կենտրոնական նյարդային համակարգի տարբերություններ: Թեև հետազոտողները վստահ չեն այս փոփոխությունների կարևորության մասին, դրանք ցույց են տալիս, որ շիզոֆրենիան գլխուղեղի հիվանդություն է:

Ռիսկի գործոններ

Թեև շիզոֆրենիայի ճշգրիտ պատճառը հայտնի չէ, որոշ գործոններ, ըստ երևույթին, մեծացնում են այս խանգարման զարգացման կամ առաջացման ռիսկը:

• Շիզոֆրենիայի ընտանեկան պատմություն (անամնեզ). շիզոֆրենիայի զարգացման մեջ գեները հավանաբար ունեն կարևոր նշանակություն: Եթե արյունակից հարազատներից մեկնումեկի մոտ առկա է շիզոֆրենիա, ապա հիվանդության զարգացման հավանականությունը դառնում է 1:10-ի, մինչդեռ ընդհանուր բնակչության շրջանում այն 1:100 է: Ամենայն հավանականությամբ հիվանդության ռիսկի բարձրացումը կապված է ոչ թե կոնկրետ մեկ, այլ մի շարք գեների հետ։ Այնուամենայնիվ, նույնիսկ ժառանգական նախատրամադրվածության առկայության պայմաններում շիզոֆրենիան զարգանում է ոչ բոլոր մարդկանց մոտ, սակայն, հիվանդության ախտանիշները կարող են դրսևորվել այլ նպաստող գործոնների (տրիգերներ) ազդեցությամբ:
• Հղության և ծննդաբերության որոշ բարդություններ. հղիության ժամանակ սնուցման խանգարումները, ծանր վարակները կամ ծննդաբերության բարդությունները կարող են նպաստել երեխայի մոտ ավելի ուշ շիզոֆրենիայի զարգացման ռիսկի բարձրացմանը:
• Դեռահաս կամ վաղ չափահաս տարիքում տրամադրությունը փոփոխող նյութերի օգտագործում. շիզոֆրենիայի զարգացման մեջ կարևորվում է հատկապես կանաբիսի (կանեփ, մարիխուանա), ամֆետամինների կամ ցնորածին նյութերի (հալյուցինոգեններ) օգտագործումը:
• Տրամվա և սթրես. մարդիկ, ովքեր իրենց կյանքի ընթացքում դարձել են բռնության զոհ, առնչվել են տրավմատիկ իրադարձության կամ ծանր սթրեսի հետ, ունեն շիզոֆրենիայի նկատմամբ բարձրացած ռիսկ: