Քնած ժամանակ կամ գիշերային սարսափները դասակարգվում են որպես պարասոմնիա՝ քնի ընթացքում անցանկալի վարք կամ ապրումներ:
Քնի սարսափները արթնացման խանգարումներ են, այսինքն՝ դրանք տեղի են ունենում N3 քնի ժամանակ, որը աչքերի ոչ արագ շարժման (NREM) քնի ամենախոր փուլն է: NREM-ի մեկ այլ խանգարում է լուսնոտությունը (գիշերաշրջիկություն), որը կարող է ի հայտ գալ քնի (գիշերային) սարսափների հետ միասին:
Տարբեր գործոններ կարող են նպաստել քնած ժամանակ սարսափների առաջացմանը, ինչպիսիք են՝
- քնի պակաս և ծայրահեղ հոգնածություն
- սթրես
- քնի ռեժիմի խախտումներ, ճանապարհորդություններ կամ քնի ընդհատումներ
- ջերմություն:
Քնած ժամանակ սարսափները երբեմն կարող են հրահրվել մեկ այլ առողջական վիճակի պատճառով, որոնք խանգարում են քունը, ինչպիսիք են՝
- քնած ժամանակ խանգարված շնչառություն՝ խանգարումների մի խումբ, որոնք ներառում են քնի ընթացքում շնչառության ոչ նորմալ ձևեր, որոնցից ամենատարածվածը քնի օբստրուկտիվ ապնոէն է
- անհանգիստ ոտքերի համախտանիշ
- որոշ դեղամիջոցներ
- տրամադրության խանգարումներ, ինչպիսիք են դեպրեսիան և տագնապը
- չափահասների մոտ՝ ալկոհոլի օգտագործում:
Ռիսկի գործոններ
Քնի սարսափներն ավելի տարածված են, եթե ընտանիքի անդամներն ունեն նույն վիճակի կամ լուսնոտության պատմություն: Երեխաների մոտ քնած ժամանակ սարսափներն ավելի հաճախ հանդիպում են աղջիկների մոտ։
Հոդվածը հրապարակվել է՝ 02-05-2023
Վերջին վերանայում՝ 22-04-2024