Skip to main content

Պատճառներ - Լուսնոտություն

Գիշերաշրջիկությունը կամ լուսնոտությունը (սոմնաբուլիզմ) դասակարգվում է որպես պարասոմնիա՝ անցանկալի վարք կամ ապրումներ քնի ժամանակ:

Գիշերաշրջիկությունը խթանման (արթնացման) խանգարում է, այսինքն, այն տեղի է ունենում N3 քնի ժամանակ՝ աչքերի ոչ արագ շարժման (NREM) քնի ամենախոր փուլում: Մեկ այլ NREM խանգարում է քնի (գիշերային) սարսափը, որը կարող է առաջանալ գիշերաշրջիկության հետ միասին:

Շատ գործոններ կարող են նպաստել գիշերաշրջիկության զարգացմանը, այդ թվում՝

  • քնի պակաս (անբավարար քուն)
  • սթրես
  • ջերմություն
  • քնի ռեժիմի խախտումներ, ճանապարհորդություններ կամ քնի ընդհատումներ:

Երբեմն գիշերաշրջիկությունը կարող է հրահրվել քունը խանգարող այլ՝ հիմքում ընկած առողջական վիճակներից, ինչպիսիք են՝

  • քնած ժամանակ խանգարված շնչառություն՝ խանգարումների խումբ, որոնք ուղեկցվում են քնի ընթացքում շնչառության ոչ նորմալ բնույթով (օրինակ՝ օբստրուկտիվ քնի ապնոէ)
  • որոշ դեղեր ընդունելը, ինչպիսիք են քնաբերները, հանգստացնողները կամ հոգեկան խանգարումների համար օգտագործվող որոշ դեղամիջոցներ
  • հոգեներգործուն նյութերի օգտագործումը, ինչպիսին է ալկոհոլը
  • անհանգիստ ոտքերի համախտանիշ
  • գաստրոէզոֆագեալ ռեֆլյուքս հիվանդություն (ԳԷՌՀ):

Ռիսկի գործոններ

Գործոնները, որոնք կարող են գիշերաշրջիկության ռիսկը, ներառում են՝

  • Գենետիկա. հավանական է, որ գիշերաշրջիկությունը հանդիպի ընտանիքներում: Դա ավելի տարածված է, եթե դուք ունեք մեկ ծնող, ով ունի գիշերաշրջիկության պատմություն, և շատ ավելի հաճախ, եթե երկու ծնողներն էլ ունեն այս խանգարման պատմություն:
  • Տարիք. գիշերաշրջիկությունը երեխաների մոտ ավելի հաճախ է առաջանում, քան չափահասների մոտ, իսկ հասուն տարիքում այս վիճակի առաջանալն ավելի հավանական է, որ կապված է այլ առողջական խնդրի հետ:

Հոդվածը հրապարակվել է՝ 02-05-2023
Վերջին վերանայում՝ 22-04-2024