Պատճառներ - Քրոնիկ հազ

Հազվադեպ հազը նորմալ է. այն օգնում է թոքերը գրգռիչներից և արտադրուկներից մաքրելուն և կանխում է վարակը:

Այնուամենայնիվ, հազը, որը շարունակվում է շաբաթներով, սովորաբար առողջական խնդրի արդյունք է: Շատ դեպքերում ներգրավված են մեկից ավելի պատճառներ:

Հետևյալ պատճառները՝ առանձին կամ համակցված, պատասխանատու են քրոնիկ հազի դեպքերի մեծ մասի համար:

• Հետքթային հոսք (հետքթային համախտանիշ). երբ ձեր քիթը կամ հարքթային ծոցերը (սինուսները) արտադրում են ավելցուկային լորձ, այն կարող է հոսել ձեր կոկորդի հետևի մասում և խթանել ձեր հազի ռեֆլեքսը: Այս վիճակը նաև կոչվում է վերին շնչուղիների հազի համախտանիշ (ՎԾՀՀ, UACS):
• Ասթմա. ասթմայի հետ կապված հազը կարող է առաջանալ և անհետանալ կախված տարվա եղանակից, ի հայտ գալ վերին շնչուղիների վարակից հետո կամ վատթարանալ, երբ ենթարկվում եք սառը օդի կամ որոշակի քիմիական նյութերի կամ բուրմունքների ազդեցությանը: Ասթմայի մի տեսակի ժամանակ (ասթմայի հազային տարբերակ) հազը հիմնական ախտանիշն է:
• Գաստրոէզոֆագեալ ռեֆլյուքս հիվանդություն (ԳԷՌՀ). այս տարածված հիվանդության ժամանակ ստամոքսի թթուն ետ է հոսում ձեր ստամոքսն ու կոկորդը միացնող խողովակի մեջ (կերակրափող): Վերջինիս մշտական գրգռվածությունը կարող է հանգեցնել քրոնիկ հազի: Հազն, իր հերթին, վատթարացնում է ԳԷՌՀ–ը՝ առաջացնելով արատավոր օղակ:
• Վարակներ. հազը կարող է երկար մնալ թոքաբորբի, գրիպի, մրսածության կամ վերին շնչուղիների այլ վարակների մյուս ախտանիշների անհետացումից հետո: Չափահասների շրջանում քրոնիկ հազի տարածված, սակայն թերագնահատված պատճառներից է նաև կապույտ հազը (պերտուսիս): Քրոնիկ հազը նաև կարող է լինել թոքերի սնկիկային վարակների, տուբերկուլոզային վարակի կամ ոչ տուբերկուլոզային միկոբակտերիալ օրգանիզմներով թոքերի վարակի դեպքում:
• Թոքերի քրոնիկ օբստրուկտիվ հիվանդություն (ԹՔՕՀ). ԹՔՕՀ-ը՝ քրոնիկ բորբոքային թոքային հիվանդությունը, որն առաջացնում է թոքերից օդի արտահոսքի խանգարում, ներառում է քրոնիկ բրոնխիտը և էմֆիզեման։ Քրոնիկ բրոնխիտը կարող է առաջացնել հազ, որն ուղեկցվում է գունավոր խորխով: Էմֆիզեման առաջացնում է հևոց և վնասում է թոքերի օդաբշտիկները (ալվեոլներ): ԹՔՕՀ ունեցող մարդկանց մեծ մասը ներկա կամ նախկին ծխողներ են:
• Արյան ճնշման դեղեր. հայտնի է, որ անգիոտենզին փոխակերպող ֆերմենտի (ԱՓՖ) արգելակիչները, որոնք սովորաբար նշանակվում են բարձր արյան ճնշման և սրտային անբավարարության դեպքում, որոշ մարդկանց մոտ քրոնիկ հազ են առաջացնում:

Ավելի հազվադեպ, քրոնիկ հազը կարող է առաջանալ հետևյալ պատճառներով՝

• ասպիրացիա (չափահասների մոտ՝ սննդով, երեխաների մոտ՝ օտար մարմնով)
• բրոնխոէկտազ (վնասված, լայնացած բրոնխներ)
• բրոնխիոլիտ (թոքերի խիստ մանր բրոնխների՝ բրոնխիոլների բորբոքում)
• կիստոզ ֆիբրոզ (մուկովիսցեդոզ)
• լարինգոֆարինգեալ ռեֆլյուքս (ստամոքսի թթուն հոսում է վեր՝ հասնելով կոկորդ)
• թոքի քաղցկեղ
• ոչ ասթմատիկ էոզինոֆիլային բրոնխիտ (ասթմայով չպատճառված բրոնխների բորբոքում)
• սարկոիդոզ (բորբոքային բջիջների կուտակումներ ձեր մարմնի տարբեր մասերում, առավել հաճախ՝ թոքերում)
• իդիոպաթիկ թոքային ֆիբրոզ (թոքերի քրոնիկ սպիացում՝ անհայտ պատճառով):

Ռիսկի գործոններ

Ներկայում կամ նախկին ծխող լինելը քրոնիկ հազի ռիսկի գլխավոր գործոններից մեկն է: Երկրորդային (պասիվ) ծխի հաճախակի ազդեցությունը նույնպես կարող է հանգեցնել հազի և թոքերի վնասման: