Գրադարան
Փորկապություն. պատճառներ
2 րոպե
Փորկապությունն առավել հաճախ առաջանում է, երբ կղանքը շատ դանդաղ է տեղաշարժվում աղիքներով կամ չի կարողանում արդյունավետ կերպով հեռանալ ուղիղ աղիքով, որը կարող է հանգեցնել կղանքի չորացման և կարծրացման:
Քրոնիկ փորկապությունն ունի բազմաթիվ տարբեր պատճառներ: Բժիշկները տարբերում են փորկապության հետևյալ երկու տեսակի պատճառներ՝
- առաջնային (ֆունկցիոնալ), երբ առողջական վիճակը կամ դեղորայքի կողմնակի ազդեցությունները փորկապության առաջացման համար որևէ կապ չունեն․ սա փորկապության ամենատարածված տեսակն է
- երկրորդային, երբ փորկապությունը մեկ այլ հիվանդության կամ վիճակի ախտանիշներից մեկն է:
Հաստ աղիքի կամ ուղիղ աղիքի խցանում
Հաստ աղիքի կամ ուղիղ աղիքի խցանումը կարող է դանդաղեցնել կամ դադարեցնել կղանքի շարժումը:
Պատճառները ներառում են՝
- հետանցքը շրջապատող մաշկի փոքր պատռվածքներ (հետանցքի ճաք)
- աղիքային անանցանելիություն (աղիների խցանում)
- հաստ աղիքի քաղցկեղ
- հաստ աղիքի նեղացում (կպումներ)
- որովայնի խոռոչի այլ քաղցկեղներ, որոնք սեղմում են հաստ աղիքը
- ուղիղ աղիքի քաղցկեղ
- ուղիղ աղիքի արտափքում դեպի հեշտոցի պատը (ռեկտոցելե):
Հաստ և ուղիղ աղիքները շրջապատող նյարդերի հետ կապված խնդիրներ
Նյարդաբանական խնդիրները կարող են ազդել այն նյարդերի վրա, որոնք ապահովում են հաստ և ուղիղ աղիքի գալարակծկանքները և աղիքներով կղանքի տեղափոխումը: Պատճառները ներառում են՝
- մարմնական գործառույթները հսկող նյարդերի վնասում (ավտոնոմ նեյրոպաթիա)
- ցրված սկլերոզ
- Պարկինսոնի հիվանդություն
- ողնուղեղի վնասվածք
- ինսուլտ:
Կղազատման մեջ ներառված մկանների խնդիրներ
Կղազատման գործառությում մասնակցող կոնքի մկանների հետ կապված խնդիրները կարող են առաջացնել քրոնիկ փորկապություն: Այս խնդիրները կարող են ներառել՝
- կոնքի հատակի մկանները թուլացնելու անկարողություն՝ աղիքների դատարկումը թույլ տալու համար (անիսմուս)
- կոնքի հատակի մկանների սինխրոն թուլացման և կծկման կորդինացիայի խանգարում (դիսսիներգիզմ)
- թուլացած կոնքի հատակի մկաններ
Հիվանդություններ կամ վիճակներ, որոնք ազդում են օրգանիզմի հորմոնների վրա
Հորմոններն օգնում են ձեր օրգանիզմում հեղուկների հավասարակշռմանը: Այն հիվանդությունները կամ առողջական վիճակները, որոնք խախտում են հորմոնների հավասարակշռությունը, կարող են հանգեցնել փորկապության: Պատճառներից են՝
- դիաբետ
- գերակտիվ հարվահանաձև գեղձեր (հիպերպարաթիրեոիդիզմ)
- հղիություն
- թերակտիվ վահանաձև գեղձ (հիպոթիրեոզ)
Ռիսկի գործոններ
Քրոնիկ փորկապության ռիսկը բարձրացնող գործոններից են՝
- մեծ տարիք
- իգական սեռ
- անբավարար քանակով հեղուկների ընդունում և ջրազրկում
- բջջանյութի ցածր քանակներով սննդակարգ և սննդակարգի այլ խախտումներ
- անբավարար ֆիզիկական ակտիվություն (նստակյաց ապրելակերպ)
- որոշ դեղամիջոցների ընդունում՝ քնաբերներ, օփիոիդային ցավազրկողներ, հակադեպրեսանտներ, արյան ճնշումը նվազեցնող դեղեր, սպազմոլիտիկներ, հակահիստամինայիններ, կալցիումի և երկաթի հավելումներ և այլն
- հոգեկան առողջության խնդիրներ, ինչպիսիք են դեպրեսիան կամ սնման խանգարումը:
Հոդվածը տեղադրվել է՝ 12-05-2021 վերանայվել է՝ 10-03-2023
Հեղինակ
Հեղինակային բոլոր իրավունքները պատկանում են Մեդեքսին։
Մեդեքս-հեղինակների մասին
Մեր կայքի հոդվածները պատրաստվում են տարբեր ոլորտների փորձառու բժիշկների և առողջապահության մասնագետների կողմից՝ օգտագործելով բժշկագիտության վերջին տվյալները և լավագույն փորձը:
