Գրադարան

Փորկապություն. պատճառներ

Փորկապություն. պատճառներ

Time Read 2 րոպե

Փորկապությունն առավել հաճախ առաջանում է, երբ կղանքը շատ դանդաղ է տեղաշարժվում աղիքներով կամ չի կարողանում արդյունավետ կերպով հեռանալ ուղիղ աղիքով, որը կարող է հանգեցնել կղանքի չորացման և կարծրացման:

Քրոնիկ փորկապությունն ունի բազմաթիվ տարբեր պատճառներ: Բժիշկները տարբերում են փորկապության հետևյալ երկու տեսակի պատճառներ՝

  • առաջնային (ֆունկցիոնալ), երբ առողջական վիճակը կամ դեղորայքի կողմնակի ազդեցությունները փորկապության առաջացման համար որևէ կապ չունեն․ սա փորկապության ամենատարածված տեսակն է
  • երկրորդային, երբ փորկապությունը մեկ այլ հիվանդության կամ վիճակի ախտանիշներից մեկն է:

Հաստ աղիքի կամ ուղիղ աղիքի խցանում

Հաստ աղիքի կամ ուղիղ աղիքի խցանումը կարող է դանդաղեցնել կամ դադարեցնել կղանքի շարժումը:

Պատճառները ներառում են՝

  • հետանցքը շրջապատող մաշկի փոքր պատռվածքներ (հետանցքի ճաք)
  • աղիքային անանցանելիություն (աղիների խցանում)
  • հաստ աղիքի քաղցկեղ
  • հաստ աղիքի նեղացում (կպումներ)
  • որովայնի խոռոչի այլ քաղցկեղներ, որոնք սեղմում են հաստ աղիքը
  • ուղիղ աղիքի քաղցկեղ
  • ուղիղ աղիքի արտափքում դեպի հեշտոցի պատը (ռեկտոցելե):

Հաստ և ուղիղ աղիքները շրջապատող նյարդերի հետ կապված խնդիրներ

Նյարդաբանական խնդիրները կարող են ազդել այն նյարդերի վրա, որոնք ապահովում են հաստ և ուղիղ աղիքի գալարակծկանքները և աղիքներով կղանքի տեղափոխումը: Պատճառները ներառում են՝

  • մարմնական գործառույթները հսկող նյարդերի վնասում (ավտոնոմ նեյրոպաթիա)
  • ցրված սկլերոզ
  • Պարկինսոնի հիվանդություն
  • ողնուղեղի վնասվածք
  • ինսուլտ:

Կղազատման մեջ ներառված մկանների խնդիրներ

Կղազատման գործառությում մասնակցող կոնքի մկանների հետ կապված խնդիրները կարող են առաջացնել քրոնիկ փորկապություն: Այս խնդիրները կարող են ներառել՝

  • կոնքի հատակի մկանները թուլացնելու անկարողություն՝ աղիքների դատարկումը թույլ տալու համար (անիսմուս)
  • կոնքի հատակի մկանների սինխրոն թուլացման և կծկման կորդինացիայի խանգարում (դիսսիներգիզմ)
  • թուլացած կոնքի հատակի մկաններ

Հիվանդություններ կամ վիճակներ, որոնք ազդում են օրգանիզմի հորմոնների վրա

Հորմոններն օգնում են ձեր օրգանիզմում հեղուկների հավասարակշռմանը: Այն հիվանդությունները կամ առողջական վիճակները, որոնք խախտում են հորմոնների հավասարակշռությունը, կարող են հանգեցնել փորկապության: Պատճառներից են՝

  • դիաբետ
  • գերակտիվ հարվահանաձև գեղձեր (հիպերպարաթիրեոիդիզմ)
  • հղիություն
  • թերակտիվ վահանաձև գեղձ (հիպոթիրեոզ)

Ռիսկի գործոններ

Քրոնիկ փորկապության ռիսկը բարձրացնող գործոններից են՝

  • մեծ տարիք
  • իգական սեռ
  • անբավարար քանակով հեղուկների ընդունում և ջրազրկում
  • բջջանյութի ցածր քանակներով սննդակարգ և սննդակարգի այլ խախտումներ
  • անբավարար ֆիզիկական ակտիվություն (նստակյաց ապրելակերպ)
  • որոշ դեղամիջոցների ընդունում՝ քնաբերներ, օփիոիդային ցավազրկողներ, հակադեպրեսանտներ, արյան ճնշումը նվազեցնող դեղեր, սպազմոլիտիկներ, հակահիստամինայիններ, կալցիումի և երկաթի հավելումներ և այլն
  • հոգեկան առողջության խնդիրներ, ինչպիսիք են դեպրեսիան կամ սնման խանգարումը:

Հոդվածը տեղադրվել է՝ 12-05-2021 վերանայվել է՝ 10-03-2023

Հեղինակ

Հեղինակային բոլոր իրավունքները պատկանում են Մեդեքսին։

Մեդեքս-հեղինակների մասին
Մեր կայքի հոդվածները պատրաստվում են տարբեր ոլորտների փորձառու բժիշկների և առողջապահության մասնագետների կողմից՝ օգտագործելով բժշկագիտության վերջին տվյալները և լավագույն փորձը:

Նույն այս թեմայով