Դելիրիումն առաջանում է, երբ գլխուղեղում նյարդային ազդանշանները ճիշտ չեն ուղարկվում և ստացվում:
Խանգարումը կարող է ունենալ մեկ կամ մեկից ավելի պատճառ: Օրինակ, առողջական խնդիրը, որը զուգորդվում է դեղամիջոցի կողմնակի ազդեցությունների հետ, կարող է դելիրիում առաջացնել: Երբեմն ոչ մի պատճառ չի հաջողվում գտնել: Հնարավոր պատճառները ներառում են՝
- որոշ դեղամիջոցներ կամ դեղամիջոցների կողմնակի ազդեցություններ
- ալկոհոլի կամ ապօրինի թմրամիջոցների օգտագործում կամ զրկանքի վիճակ
- առողջական վիճակ, ինչպիսին է ինսուլտը, սրտամկանի ինֆարկտը, թոքային կամ լյարդային հիվանդության վատթարացումը կամ վայր ընկնելուց ստացված վնասվածքը
- օրգանիզմում անհավասարակշռություն, օրինակ՝ ցածր նատրիում կամ ցածր կալցիում
- ծանր, երկարաժամկետ հիվանդություն կամ հիվանդություն, որը կարող է հանգեցնել մահվան
- բարձր ջերմություն՝ տենդ և նոր վարակ, հատկապես երեխաների մոտ
- միզուղիների վարակ, թոքաբորբ, գրիպ կամ COVID-19, հատկապես տարեցների մոտ
- թույների (տոքսինների) ազդեցություն, ինչպիսիք են ածխածնի մոնօքսիդը (շմոլ գազ), ցիանիդը կամ այլ թունավոր նյութերը
- թերսնուցում կամ օրգանիզմի չափազանց շատ հեղուկի կորուստ (ծանր ջրազրկում)
- քնի պակաս կամ ծանր հուզական անհանգստություն
- ցավ
- վիրահատություն կամ մեկ այլ բժշկական միջամտություն, որը պահանջում է քնած վիճակ (ընդհանուր անզգայացում)։
Որոշ դեղամիջոցներ, որոնք ընդունվում են առանձին կամ համակցված, կարող են դելիրում առաջացնել: Դրանք ներառում են դեղամիջոցներ, որոնք բուժում են հետևյալ խնդիրները և հիվանդություններն ու վիճակները՝
- ցավ
- քնի հետ կապված խնդիրներ
- տրամադրության խանգարումներ, ինչպիսիք են անհանգստությունը, տագնապային խանգարումները և դեպրեսիան
- ալերգիաներ
- ասթմա
- ուռուցք
- Պարկինսոնի հիվանդություն
- կծկանքներ (սպազմներ) կամ ցնցումներ։
Ռիսկի գործոններ
Ցանկացած վիճակ, որը հանգեցնում է հիվանդանոցում մնալուն, մեծացնում է դելիրիումի վտանգը: Սա հիմնականում տեղ է գտնում, երբ ինչ-որ մեկը վերականգնվում է վիրահատությունից հետո կամ ստանում է անհետաձգելի բուժօգնություն: Դելիրիումն ավելի հաճախ հանդիպում է տարեցների և երկարաժամկետ խնամքի կենտրոններում ապրող մարդկանց մոտ:
Այլ վիճակների և հիվանդությունների օրինակները, որոնք կարող են մեծացնել դելիրիումի ռիսկը, ներառում են՝
- գլխուղեղի խանգարումներ, ինչպիսիք են դեմենցիան, ինսուլտը կամ Պարկինսոնի հիվանդությունը
- դելիրիումի անցյալ դրվագներ
- տեսողության կամ լսողության կորուստ
- բազմաթիվ առողջական խնդիրներ։
Հոդվածը հրապարակվել է՝ 18-05-2019
Վերջին վերանայում՝ 23-04-2024