Էմֆիզեմայի հիմնական պատճառը օդածին գրգռիչների երկարատև ազդեցությունն է:
Այդպիսի օդածին գրգռիչների օրինակներից են՝
- ծխախոտի ծուխ
- մարիխուանայի ծուխ
- աղտոտված կամ փոշոտ օդ
- քիմիական գոլորշիներ և փոշիներ:
Հազվադեպ էմֆիզեմա առաջանում է թոքերի առաձգական կառուցվածքները պաշտպանող սպիտակուցի ժառանգական անբավարարությունից: Սա կոչվում է ալֆա-1-անտիտրիպսինի անբավարարության էմֆիզեմա:
Ռիսկի գործոններ
Էմֆիզեմայի զարգացման ռիսկը մեծացնող գործոնները ներկայացված են ստորև:
- Ծխելը. էմֆիզեմայի զարգացումն առավել հավանական է գլանակ ծխողների մոտ, սակայն սիգար և ծխամորճ ծխողները նույնպես ենթարկվում են թոքերի վնասման ռիսկին: Ծխողների բոլոր տեսակների համար ռիսկը մեծանում է ծխած ծխախոտի տարիների և քանակի հետ:
- Տարիք. չնայած էմֆիզեմայի առաջացրած թոքերի վնասը զարգանում է աստիճանաբար, ծխախոտի հետ կապված էմֆիզեմայով տառապող մարդկանց մեծամասնությունը հիվանդության առաջին ախտանիշները սկսում է զգալ 40-ից 60 տարեկանում:
- Երկրորդային ծխի ազդեցություն. երկրորդային ծուխը, որը նաև հայտնի է որպես պասիվ կամ միջավայրային ծխախոտի ծուխ, ծուխ է, որը ակամա շնչում եք ուրիշի ծխախոտից, ծխամորճից կամ սիգարից: Պասիվ ծխելը մեծացնում է էմֆիզեմայի ռիսկը:
- Գոլորշիների կամ փոշու աշխատանքային (մասնագիտական) ազդեցություն. եթե շնչում եք որոշակի քիմիական նյութերի գոլորշիներ կամ հացահատիկի, բամբակի, փայտի կամ հանքարդյունաբերության արտադրանքի փոշին, ավելի հավանական է, որ ձեզ մոտ զարգանա էմֆիզեմա: Այս ռիսկն ավելի մեծ է, եթե դուք նաև ծխում եք:
- Ներսի և դրսի աղտոտվածության ազդեցություն. ներքին աղտոտիչների, օրինակ՝ ջեռուցման վառելիքի գոլորշիների, ինչպես նաև արտաքին աղտոտիչների, օրինակ՝ ավտոմեքենայի արտանետումների շնչելը մեծացնում է էմֆիզեմայի ռիսկը:
Հոդվածը հրապարակվել է՝ 17-05-2018
Վերջին վերանայում՝ 23-04-2024