Գրադարան

Լեղապարկի քարեր․ պատճառներ

Լեղապարկի քարեր․ պատճառներ

Time Read 2 րոպե

Դեռևս հայտնի չէ, թե ինչու են առաջանում լեղապարկի քարեր։

Այնուամենայնիվ, համընդհանուր կարծիք կա, որ լեղապարկի քարերը կարող են առաջանալ հետևյալ պատճառներով։

  • Լեղին պարունակում է չափազանց շատ խոլեսթերին. նորմայում լեղին պարունակում է բավարար քանակի նյութեր, որոնք տարալուծում են լյարդից արտազատվող խոլեսթերինը։ Երբ լյարդն արտազատում է ավելի շատ խոլեսթերին, քան լեղին կարող է տարալուծել, խոլեսթերինի ավելցուկից ձևավորվում են բյուրեղներ, որոնք ի վերջո վերածվում են քարերի։
  • Լեղին պարունակում չափազանց շատ բիլիռուբին. բիլիռուբինը արյան կարմիր գնդիկների (էրիթրոցիտներ) քայքայման արդյունքում առաջացող քիմիական նյութ է։ Որոշ հիվանդությունների ժամանակ լյարդը սկսում է արտադրել ավելի շատ բիլիռուբին, քան անհրաժեշտ է (օրինակ՝ լյարդի ցիռոզ, լեղուղիների վարակներ և որոշ արյան հիվանդություններ), որի արդյունքում վերջինիս ավելցուկը նպաստում է քարերի ձևավորմանը։
  • Լեղապարկը պատշաճ չի դատարկվում. երբ լեղապարկը լիարժեք կամ հաճախ բավարար չի դատարկվում, լեղապարկում մնացած ավելցուկային լեղին խտանում է և նպաստում քարերի առաջացմանը։

Լեղապարկի քարերի տեսակները

Լեղապարկում ձևավորվող քարերը լինում են երկու հիմնական տեսակի:

  • Խոլեսթերինային քարեր. սրանք լեղապարկի քարերի ամենատարածված տեսակն են, որոնք հաճախ ունեն դեղին երանգավորում: Խոլեսթերինային քարերը հիմնականում կազմված են չլուծվող խոլեսթերինից, սակայն կարող են պարունակել այլ բաղադրիչներ ևս:
  • Գունակային (պիգմենտային) քարեր. սրանք մուգ շագանակագույն կամ սև քարեր են, որոնք առաջանում են, երբ լեղին պարունակում է մեծ քանակով բիլիռուբին:

Ռիսկի գործոններ

Կան բազմաթիվ գործոններ, որոնք նպաստում են լեղապարկի քարերի առաջացմանը։ Դրանցից են՝

  • իգական սեռ
  • 40 տարեկան և ավելի բարձր տարիք
  • բնիկ ամերիկյան կամ լատինոամերիկյան ծագում
  • ավելորդ քաշ կամ գիրություն
  • ֆիզիկական պասիվ («նստակյաց») ապրելակերպ
  • հղիություն
  • ճարպերով հարուստ սննդակարգ
  • խոլեսթերինով հարուստ սննդակարգ
  • բջջանքից աղքատ սննդակարգ
  • ժառանգականություն (լեղապարկի քարերով ընտանիքի անդամ)
  • շաքարային դիաբետ
  • արյան հիվանդություններ, օրինակ՝ մանգաղաբջջային անեմիա կամ լեյկոզ
  • քաշի կտրուկ անկում
  • էստրոգեն պարունակող դեղամիջոցների ընդունում, օրինակ՝ բերանային (օրալ) հակաբեղմնավորիչ հաբեր կամ հորմոնային փոխարինող բուժման դեղամիջոցներ
  • լյարդային հիվանդություն։

Հոդվածը տեղադրվել է՝ 29-04-2019 վերանայվել է՝ 07-11-2023

Հեղինակ

Հեղինակային բոլոր իրավունքները պատկանում են Մեդեքսին։

Մեդեքս-հեղինակների մասին
Մեր կայքի հոդվածները պատրաստվում են տարբեր ոլորտների փորձառու բժիշկների և առողջապահության մասնագետների կողմից՝ օգտագործելով բժշկագիտության վերջին տվյալները և լավագույն փորձը:

Նույն այս թեմայով