Պատճառներ - Գաստրիտ

Գաստրիտը ստամոքսի լորձաթաղանթի բորբոքում է:

Ստամոքսի պատը պաշտպանող լորձապատ պատնեշի թուլությունները կամ վնասվածքը թույլ են տալիս, որ մարսողական հյութերը վնասեն և բորբոքեն ստամոքսի լորձաթաղանթը: Մի շարք հիվանդություններ և վիճակներ կարող են մեծացնել գաստրիտի առաջացման ռիսկը: Օրինակներից են բորբոքային վիճակները, ինչպիսին է Կրոնի հիվանդությունը:

Ռիսկի գործոններ

Գաստրիտի ռիսկը մեծացնող գործոնները ներկայացված են ստորև:

• Բակտերիալ վարակ. չնայած նրան, որ հելիկոբակտեր պիլորի (Helicobacter pylori) բակտերիայով վարակը համարվում է մարդկանց շրջանում աշխարհում ամենատարածված վարակներից մեկը, այս վարակով միայն որոշ մարդկանց մոտ է զարգանում գաստրիտ կամ վերին ստամոքսաղիքային տրակտի (խողովակի) այլ խանգարումներ: Բժիշկները կարծում են, որ բակտերիաների նկատմամբ խոցելիությունը կարող է ժառանգական լինել կամ առաջանալ անառողջ ապրելակերպի ընտրությամբ, ինչպիսիք են ծխելը և վատ սննդակարգը:
• Ցավազրկողների հաճախակի օգտագործում. ցավազրկողները, որոնք սովորաբար կոչվում են ոչ ստերոիդային հակաբորբոքային դեղամիջոցներ (ՈՍՀԲԴ), ինչպիսիք են Իբուպրոֆենը (Ադվիլ, Մոտրին IB և այլն) և Նապրոքսեն նատրիումը (Ալեվե և այլն), կարող են առաջացնել ինչպես սուր, այնպես էլ քրոնիկ գաստրիտ: Այս ցավազրկողների հաճախակի օգտագործումը կամ չափից շատ ընդունումը կարող է կրճատել այն գերկարևոր նյութը, որն օգնում է ստամոքսի պաշտպանիչ լորձաթաղանթի պահպանմանը:
• Ավելի մեծ տարիք. տարեցների մոտ գաստրիտի ավելի մեծ ռիսկ կա, քանի որ ստամոքսի լորձաթաղանթը տարիքի հետ հակված է բարակելու և մեծ տարիքով մարդիկ ավելի հավանական է, որ ունենան հելիկոբակտեր պիլորի (H․ pylori) վարակ կամ աուտոիմուն խանգարումներ, քան երիտասարդները:
• Ալկոհոլի չափից ավելի օգտագործում. ալկոհոլը կարող է գրգռել և քայքայել ձեր ստամոքսի լորձաթաղանթը, որի հետևանքով ձեր ստամոքսն ավելի խոցելի է դառնում մարսողական հյութերի և թթվի նկատմամբ: Ալկոհոլի չափից ավելի օգտագործումն ավելի հավանական է, որ առաջացնի սուր գաստրիտ:
• Սթրես. ծանր վիրահատությանը, վնասվածքներին, այրվածքներին կամ ծանր վարակներին հետևող սուր սթրեսը կարող է առաջացնել սուր գաստրիտ:
• Քաղցկեղի բուժում. քիմիոթերապիայի դեղերը կամ ճառագայթային թերապիան (ռադիոթերապիա) կարող են մեծացնել գաստրիտի ռիսկը:
• Ստամոքսի լորձաթաղանթի բջիջների դեմ հակամարմինների առաջացում. գաստրիտի այս տեսակը, որը կոչվում է աուտոիմուն գաստրիտ, առաջանում է, երբ ձեր իմունային համակարգը սկսում է պայքարել ստամոքսի լորձաթաղանթի բջիջների դեմ և վնասել դրանք: Սա կարող է հյուծել ձեր ստամոքսի պաշտպանիչ պատնեշը: Աուտոիմուն գաստրիտն ավելի հաճախ հանդիպում է այլ աուտոիմուն խանգարումներ ունեցող մարդկանց մոտ, ինչպիսիք են Հաշիմոտոյի հիվանդությունը և 1-ին տիպի շաքարային դիաբետը: Աուտոիմուն գաստրիտը նաև կարող է կապված լինել վիտամին B12-ի պակասի հետ:
• Այլ հիվանդություններ և վիճակներ. գաստրիտը կարող է կապված լինել այլ առողջական խնդիրների, այդ թվում ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ–ի, Կրոնի հիվանդության, ցելիակայի հիվանդության, սարկոիդոզի և մակաբուծային վարակների հետ: