Skip to main content

Պատճառներ - Սրտային հիվանդություն

Սրտային հիվանդության պատճառները կախված են այդ հիվանդության առանձնահատուկ տեսակից:

Կան սրտային հիվանդության բազմաթիվ տարբեր տեսակներ:

Ինչպե՞ս է սիրտն աշխատում

Սրտային հիվանդության պատճառները հասկանալու համար նախ անհրաժեշտ է իմանալ, թե ինչպես է սիրտն աշխատում:

  • Սիրտը բաժանված է խոռոչների՝ երկու վերին խոռոչներ (նախասրտեր) և երկու ստորին խոռոչներ (փորոքներ):
  • Սրտի աջ կողմը արյունը թոքային զարկերակներով մղում է թոքեր:
  • Թոքերում արյունը վերցնում է թթվածնը և թոքային երակներով վերադառնում սրտի ձախ կողմ:
  • Այնուհետև սրտի ձախ կողմն արտաղմում է արյունը դեպի աորտա և վերջինովս՝ օրգանիզմի մյուս բոլոր մյուս շրջանները:

Սրտի փականներ

Սրտի չորս փականները՝ աորտալ, միտրալ (երկփեղկ), պուլմոնալ (թոքային) և տրիկուսպիդալ (եռփեղկ) սրտում արյան հոսքը դարձնում են ուղղորդված: Դրանք բացվում են միայն մեկ ուղղությամբ և միայն այն դեպքում, երբ դրա կարիքը կա: Փականները պետք է բացվեն լիարժեք և փակվեն կիպ, որ բացառեն արյան ետհոսքը:

Սրտազարկ

Բաբախող սիրտը շարունակաբար և հաջորդաբար կծկվում և թուլանում է:

  • Կծկվելու ընթացքում (սիստոլա), սրտի ստորին խոռոչները (փորոքներ) ուժեղ կծկվում և փոքրանում են՝ արյունը մղելով թոքեր և օրգանիզմի մյուս շրջաններ:
  • Թուլացման ընթացքում (դիաստոլա) փորոքները լցվում են սրտի վերին խոռոչներից (նախասրտեր) լցվող արյունով:

Էլեկտրական համակարգ

Սրտի էլեկտրական համակարգն ապահովում է սրտի նորմալ ռիթմով կծկումները: Սրտազարկն ապահովում է թթվածնով աղքատ երակային արյան փոխարինումը թթվածնով հարուստ զարկերակային արյամբ: Այս փոխարինումը երաշխավորում է մեր կենսունակությունը:

  • Էլեկտրական ազդանշանները ծագում են սրտի վերին աջ խոռոչում (աջ նախասիրտ):
  • Ազդանշանները տեղաշարժվում են հատուկ ուղիներով մինչև սրտի ստորին խոռոչներ (փորոքներ): Սա հրահանգում է սրտին, որ կծկվի և արտամղի արյունը դեպի մյուս օրգան–համակարգեր:

Սրտի իշեմիկ հիվանդության պատճառները

Զարկերակներում ճարպային վահանիկների ձևավորումը (աթերոսկլերոզ) հանդիսանում է սրտի իշեմիկ հիվանդության (ՍԻՀ) ամենատարածված պատճառը: Ռիսկի գործոնները ներառում են անառողջ սննդակարգը, ֆիզիկական թերակտիվությունը, գիրությունը և ծխելը: Առողջ ապրելակերպի ընտրությունները կարող են օգնել աթերոսկլերոզի ռիսկի կրճատմանը:

Անկանոն սրտազարկի պատճառները (առիթմիաներ)

Առիթմիաների հիմնական պատճառները կամ դրանց բերող հիվանդություններն են՝

  • կարդիոմիոպաթիաներ
  • ՍԻՀ
  • դիաբետ
  • թմրամիջոցների գործածում
  • հուզական սթրես
  • ալկոհոլի կամ կոֆեինի չափից դուրս շատ օգտագործում
  • ի ծնե առկա սրտային խնդիրներ (սրտի բնածին արատներ)
  • բարձր արյան ճնշում
  • ծխախոտի օգտագործում
  • սրտի փականային հիվանդություն
  • որոշ դեղամիջոցների, դեղաբույսերի և հավելումների օգտագործում, այդ թվում՝ առանց դեղատոմս դուրս գրվող:

Սրտի բնածին արատների պատճառները

Սրտի բնածին արատը զարգանում է պտղի ներարգանդային կյանքի ընթացքում: Այն զարգանում է պտղի սրտի ձևավորման ընթացքում՝ հղիանալուց մոտ մեկ ամիս հետո: Սրտի բնածին արատները ձևախեղում են սրտի խոռոչներով արյան ուղղորդված հոսքը: Որոշ հիվանդություններ, դեղամիջոցներ և գեներ բարձրացնում են սրտի բնածին արատների ռիսկը:

Հաստացած կամ մեծացած սրտամկանի պատճառները (կարդիոմիոպաթիա)

Կարդիոմիոպաթիայի պատճառը կախված է տեսակից:

  • Դիլատացիոն կարդիոմիոպաթիա. սա կարդիոմիոպաթիայի ամենահաճախ հանդիպող տեսակն է, որի պատճառը հաճախ անհայտ է: Այն կարող է փոխանցվել ծնողներից երեխաներին (ժառնագական): Դիլատացիոն կարդիոմիոպաթիան սովորաբար սկսվում է սրտի գլխավոր արտամղիչ խոռոչից՝ ձախ փորոքից: Բազմաթիվ գործոններ կարող են ախտահարել ձախ փորոքը, այդ թվում՝ սրտամկանի ինֆարկտներ, վարակներ, թույներ և որոշ դեղամիջոցներ, օրինակ՝ քաղցկեղի դեղեր:
  • Հիպերտրոֆիկ կարդիոմիոպաթիա. այս տեսակը սովորաբար փոխանցվում (ժառանգվում) է ծնողներից երեխաներին:
  • Ռեստրիկտիվ կարդիոմիոպաթիա. սա կարդիոմիոպաթիայի ամենահազվադեպ հանդիպող տեսակն է, որի պատճառը հայտնի չէ: Երբեմն այն առաջանում է սրտում ամիլոիդ կոչվող սպիտակուցի կուտակման (սրտային ամիլոիդոզ) կամ շարակցական հյուսվածքի հիվանդության պատճառով:

Սրտի վարակի պատճառները

Սրտի վարակը, օրինակ՝ էնդոկարդիտը, առաջանում է, երբ հարուցիչները հասնում են սիրտ կամ սրտի փականներ: Սրտի վարակի ամենատարածված պատճառներն են՝

  • բակտերիաներ
  • վիրուսներ
  • մակաբույծներ:

Սրտի փականային հիվանդության պատճառները

Բազմաթիվ պատճառներ կարող են առաջացնել սրտի փականային հիվանդություն: Որոշ մարդիկ ի ծնե ունեն սրտի փականային հիվանդություն (բնածին սրտի փականային հիվանդություն): Սրտի փականային հիվանդությունը նաև կարող է առաջանալ որոշ հիվանդությունների պատճառով, այդ թվում՝

  • ռևմատիկ տենդ (ռևմատիզմ)
  • վարակներ (վարակային էնդոկարդիտ)
  • շարակցական հյուսվածքի հիվանդություններ:

Ռիսկի գործոններ

Սրտային հիվանդության ռիսկի գործոնները ներառում են՝

  • բարձր տարիք
  • արական սեռ (թեև կանանց մոտ ռիսկը բարձրացնում է դաշտանադադարից հետո)
  • ընտանեկան պատմություն
  • ծխախոտի օգտագործում
  • անառողջ սննդակարգ (ճարպերի, աղի, շաքարի և խոլեստերինի բարձր պարունակությամբ)
  • բարձր արյան ճնշում
  • բարձր խոլեստերին
  • դիաբետ
  • գիրություն
  • ֆիզիկական թերակտիվություն
  • սթրես
  • անառողջ ատամներ (վարակը կարող է տարածվել և հասնել սիրտ):

Հոդվածը հրապարակվել է՝ 20-01-2023
Վերջին վերանայում՝ 02-06-2024