Ախտանիշներ - Սրտային հիվանդություն

Սրտային հիվանդության ախտանիշները կախված են հիվանդության տեսակից:

Արյունատար անոնթերի հետ կապված սրտային հիվանդության ախտանիշները

Սրտի իշեմիկ հիվանդությունը (ՍԻՀ) սրտի տարածված հիվանդություն է, որն ախտահարում է սրտամկանին արյուն մատակարարող գլխավոր արյունատար անոթները՝ պսակային զարկերակները (այստեղից էլ մյուս անվանումը՝ սրտի պսակային հիվանդություն): Սրտի զարկերակների պատին խոլեստերինային կուտակումը (վահանիկներ) ՍԻՀ հիմնական պատճառն է: Նման վահանիկների ձևավորումը կոչվում է աթերոսկլերոզ: Աթերոսկլերոզը թուլացնում է դեպի սիրտ և այլ օրգաններ արյան հոսքը: Այն կարող է հանգեցնել սրտամկանի ինֆարկտի, ետկրծոսկրային ցավի (կրծքահեղձուկ) կամ ինսուլտի:

ՍԻՀ ախտանիշները տղամարդկանց և կանանց մոտ կարող են տարբերվել: Օրինակ, տղամարդկանց մոտ ավելի հավանական է ետկրծոսկրային ցավը, մինչդեռ կանանց մոտ ետկրծոսկրային անհարմարավետությունից (դիսկոմֆորտ) բացի նաև կարող են զարգանալ օդի պակաս և հևոց, սրտխառնոց և խիստ թուլություն:

ՍԻՀ ախտանիշները կարող են ներառել՝

• ետկրծոսկրային ցավ, կրծքավանդակում լարվածություն, ճնշման կամ սեղմման զգացում (կրծքահեղձուկ)
• օդի պակասի զգացում և հևոց
• ցավ պարանոցում, ստորին ծնոտում, կոկորդում, ստամոքսի շրջանում կամ թիկունքում
• ոտքերի կամ ձեռքերի շրջանում ցավ, թմրածություն, թուլություն կամ սառնություն, եթե տվյալ շրջանների զարկերակները նեղացած են:

ՍԻՀ կարող է մնալ չախտորոշված, քանի դեռ չեն զարգացել սրտամկանի ինֆարկտ, կրծքահեղձուկ, ինսուլտ կամ սրտային անբավարարություն: Ուստի, խիստ կարևոր է, որ բժշկի հետ զրուցեք սրտային ախտանիշների կամ ձեր մտահոգությունների մասին: Կանոնավոր բժշկական ստուգումներով որոշ դեպքերում ՍԻՀ հնարավոր է հայտնաբերել զարգացման վաղ փուլերում:

Անկանոն սրտազարկի (սրտի առիթմիայի) հետ կապված սրտային հիվանդության ախտանիշները

Սիրտը կարող է բաբախել խիստ արագ, խիստ դանդաղ կամ անկանոն: Սրտի առիթմիայի ախտանիշները կարող են ներառել՝

• կրծքավանդակային (ետկրծոսկրային) ցավ կամ դիսկոմֆորտ
• գլխապտույտ
• ուշագնացություն (սինկոպե) կամ նախաուշագնացություն
• կրծքավանդակի թրթռոց
• արագացած սրտխփոց (տախիկարդիա)
• օդի պակասի զգացում և հևոց
• դանդաղած սրտխփոց (բրադիկարդիա):

Սրտի բնածին արատի հետ կապված սրտային հիվանդության ախտանիշները

Լուրջ բնույթի սրտի բնածին արատները սովորաբար հայտնաբերվում են ծնվելուց շատ չանցած: Երեխաների մոտ սրտի բնածին արատի ախտանիշները կարող են ներառել՝

• բաց մոխրագույն կամ կապտավուն մաշկ կամ շրթունքներ (ցիանոզ)
• ոտքերի, որովայնի կամ աչքերը շրջապատող շրջանի այտուցվածություն
• նորածինների մոտ՝ կերակրելիս շնչարգելություն և հևոց, որը բերում է թերսնուցման և անբավարար քաշի ավելացման:

Ավելի քիչ լրջության արատները հաճախ չեն ախտորոշվում մինչև ուշ մանկական տարիք կամ նույնիսկ չափահաս տարիքում: Անմիջապես կյանքին չսպառնացող արատների ախտանիշներից են՝

• ֆիզիկական գործ անելիս օդի պակասի զգացում և հևոց
• ֆիզիկական գործ անելիս վաղ հոգնածություն
• ձեռքերի, սրունք–ոտնաթաթային շրջանի կամ ոտնաթաթերի այտուցվածություն:

Ախտահարված սրտամկանի (կարդիոմիոպաթիա) հետ կապված սրտային հիվանդության ախտանիշները

Կարդիոմիոպաթիայի վաղ փուլերը որևէ նկատելի ախտանիշ չարող են չառաջացնել: Երբ հիվանդությունը ծանրանում է, ի հայտ են գալիս հետևյալ ախտանիշները՝

• գլխապտույտ, նախաուշաթափություն կամ ուշագնացություն
• թուլություն կամ հոգնածություն
• ֆիզիկական գործ անելիս կամ հանգիստ վիճակում օդի պակասի զգացում և հևոց
• գիշերները՝ քնելիս կամ առավոտյան՝ արթնանալիս օդի պակասի զգացում և հևոց
• անկանոն սրտազարկ, որը զգացվում է արագ, թփրտացող կամ այլ բնույթի սրտխփոցով
• այտուցված ոտքեր, սրունք–ոտնաթաթեր կամ ոտնաթաթեր:

Սրտի փականային խնդիրների (սրտի փականային հիվանդություն) հետ կապված սրտային հիվանդության ախտանիշները

Սիտն ունի 4 փականներ՝ աորտալ, միտրալ, թոքային (պուլմոնալ) և եռփեղկ (տրիկուսպիդալ): Դրանք բացվում և փակվում են՝ ուղղորդելով արյան հոսքը սրտի խոռոչներում: Սրտի փականները կարող են ախտահարվել տարբեր պատճառներից: Սրտի փականը կարող է նեղանալ (սթենոզ), թուլանալ (ռեգուրգիտացիա կամ անբավարարություն) կամ ոչ պատշաճ փակվել (պրոլափս):

Փականային սրտային հիվանդությունը կոչվում է նաև սրտի փոկանային հիվանդություն: Կախված նրանից, թե որ փականն է ոչ ճիշտ աշխատում, սրտի փականային հիվանդության ախտանիշները սովորաբար ներառում են՝

• կրծքավանդակային ցավ
• ուշագնացություն (սինկոպե)
• թուլություն
• անկանոն սրտազարկ
• շնչարգելություն և հևոց
• այտուցված ոտնաթաթեր կամ սրունք–ոտնաթաթային շրջան։

Էնդոկարդիտը վարակ է, որն ախտահարում է սրտի փականները և սրտի խոռոչների ներքին շերտը՝ լորձաթաղանթը: Էնդոկարդիտի ախտանիշներից են՝

• չոր կամ կայուն հազ
• ջերմություն
• սրտազարկի շեղումներ
• շնչարգելություն և հևոց
• մաշկի քոր կամ անսովոր բծեր
• ոտքերի կամ որովայնի շրջանի այտուց
• թուլություն կամ հոգնածություն:

Ե՞րբ դիմել բժշկին

Դիմեք անհետաձգելի բուժօգնության, եթե ունեք սրտային հիվանդության հետևյալ ախտանիշները՝

• կրծքավանդակային (ետկրծոսկրային) ցավ
• շնչարգելություն և հևոց
• գիտակցության կորուստ (ուշագնացություն):

Առանց ուշացնելու զանգեք 1-03, եթե կարծում եք, որ կարող եք ունենալ սրտամկանի ինֆարկտ:

Սրտային հիվանդությունն ավելի հեշտ է բուժվում, եթե հայտնաբերվում է հնարավորինս վաղ: Զրուցեք ձեր բժշկի հետ, եթե ունեք սրտի առողջական վիճակի վերաբերյալ որևէ անհանգստություն: Միասին դուք կարող եք քննարկել այն ուղիները, որոնց շնորհիվ կկրճատվի ձեր սրտային հիվանդության ռիսկը: Սա առանձնահատուկ կարևորություն է ստանում, եթե ունեք սրտային հիվանդության վերաբերյալ ընտանեկան պատմություն:

Եթե կարծում եք, որ ունեք սրտային հիվանդության ախտանիշներ, պայմանավորվեք և այցելեք ձեր բժշկին: