Քնի օբստրուկտիվ ապնոէն տեղի է ունենում, երբ կոկորդի հետևի մկանները խիստ թուլանում են, որ ապահովեն նորմալ շնչառությունը:
Այս մկաններն օժանդակում են տարբեր անատոմիական կառուցվածքները, ներառյալ բերանի խոռոչի առաստաղի ետին մասը (փափուկ քիմք), դրանից կախված հյուսվածքի եռանկյունաձև մասը (լեզվակ), նշագեղձերը և լեզուն:
Երբ մկանները թուլանում են, ներշնչման ընթացքում ձեր շնչուղիները նեղանում կամ փակվում են՝ դժվարացնելով ձեր շնչառությանը մոտ 10 վայրկյան կամ ավելի երկար: Սա կարող է նվազեցնել ձեր արյան մեջ թթվածնի մակարդակը և առաջացնել ածխաթթու գազի կուտակում:
Ձեր գլխուղեղը զգում է այս խանգարված շնչառությունը և կարճ ժամանակով արթնանում է ձեզ քնից, որ կարողանաք նորից բացել ձեր շնչուղիները: Ընդ որում, արթնացումը սովորաբար այնքան կարճատև է, որ դուք չեք հիշում այն:
Դուք կարող եք արթնանալ հևոցով, որն արագորեն ինքն իրեն շտկվում է մեկ կամ երկու խոր շնչելուց հետո: Դուք կարող եք խռմփոցի, խեղդվելուն նմանվող կամ շնչահեղձության ձայներ արձակել:
Այս վիճակը կարող է կրկնվել մեկ ժամում հինգից 30 անգամ կամ ավելի և շարունակվել ամբողջ գիշեր: Այսպիսի ընդհատումները խաթարում են քնի խորը, հանգստացնող փուլերին հասնելու ձեր ունակությունը, և դուք հավանաբար քնկոտ կզգաք ձեր արթուն ժամերին:
Քնի օբստրուկտիվ ապնոէ ունեցող մարդիկ կարող են տեղյակ չլինեն իրենց պարբերաբար ընդհատվող քնի մասին: Այս տեսակի քնի ապնոէ ունեցող շատ մարդիկ չեն գիտակցում, որ ամբողջ գիշեր լավ չեն քնել:
Ռիսկի գործոններ
Յուրաքանչյուր մարդու մոտ կարող է զարգանալ քնի օբստրուկտիվ ապնոէ: Այնուամենայնիվ, որոշ գործոններ ձեզ ավելի մեծ ռիսկի են ենթարկում:
- Ավելորդ քաշ. քնի օբստրուկտիվ ապնոէ ունեցող մարդկանց մեծ մասը, բայց ոչ բոլորն ունեն ավելորդ քաշ: Վերին շնչուղիների շուրջ ճարպային կուտակումները կարող են խանգարել շնչառությանը: Գիրության հետ կապված առողջական խնդիրները, ինչպիսիք են թերակտիվ վահանաձև գեղձը (հիպոթիրեոզ) և պոլիկիստոզային ձվարանների համախտանիշը, նույնպես կարող են առաջացնել քնի օբստրուկտիվ ապնոէ:
- Մեծ տարիք. քնի օբստրուկտիվ ապնոէի ռիսկը մեծանում է տարիքի հետ, բայց, ըստ երևույթին, 60-70 տարեկանից հետո նվազում է:
- Նեղացած շնչուղիներ. դուք կարող եք ձեր ծնողներից ժառանգել նեղացած շնչուղիներ: Այլ դեպքերում ձեր նշագեղձերը կամ ադենոիդները կարող են մեծանալ և փակել ձեր շնչուղիները:
- Բարձր արյան ճնշում (հիպերտենզիա). քնի օբստրուկտիվ ապնոէն համեմատաբար տարածված է հիպերտենզիա ունեցող մարդկանց շրջանում:
- Քրոնիկ քթի փակվածություն. քնի օբստրուկտիվ ապնոէն կրկնակի հաճախ հաճախ է հանդիպում նրանց մոտ, ովքեր, պատճառից անկախ, ունեն գիշերային ժամերի կայուն քթային փակվածություն: Սա կարող է պայմանավորված լինել նեղացած շնչուղիներով:
- Ծխախոտ. ծխող մարդիկ ավելի հավանական է, որ ունենան քնի օբստրուկտիվ ապնոէ։
- Դիաբետ. քնի օբստրուկտիվ ապնոէն կարող է ավելի տարածված լինել դիաբետ ունեցող մարդկանց շրջանում:
- Սեռ. ընդհանուր առմամբ, տղամարդկանց մոտ երկու կամ երեք անգամ ավելի հավանական է, ունենան օբստրուկտիվ քնի ապնոէ, քան նախադաշտանադադարի շրջանում գտնվող կանայք։ Կանանց մոտ օբստրուկտիվ քնի ապնոէի հաճախականությունն աճում է դաշտանադադարից հետո:
- Քնի ապնոէի վերաբերյալ ընտանեկան պատմություն. քնի օբստրուկտիվ ապնոէով ընտանիքի անդամներ ունենալը կարող է մեծացնել ձեր ռիսկը:
- Ասթմա. հետազոտությունները պարզել են ասթմայի և քնի օբստրուկտիվ ապնոէի ռիսկի միջև կապը:
Հոդվածը հրապարակվել է՝ 29-04-2021
Վերջին վերանայում՝ 23-04-2024