1-ին տիպի դիաբետի հստակ պատճառը հայտնի չէ:
Սովորաբար, օրգանիզմի իմունային համակարգը, որը նորմայում պայքարում է վնասակար բակտերիաների և վիրուսների դեմ, ոչնչացնում է ենթաստամոքսային գեղձի (պանկրեաս) ինսուլին արտադրող (կղզյակների) բջիջները։ Այլ հնարավոր պատճառները ներառում են՝
- գենետիկա (ժառանգականություն)
- վիրուսների և շրջակա միջավայրի այլ գործոնների ազդեցություն:
Ինսուլինի դերը
Երբ կղզյակների մեծ թվով բջիջներ քայքայվում են, օրգանիզմը սկսում է արտադրել քիչ ինսուլին կամ ընդհանրապես չի արտադրում: Ինսուլինը հորմոն է, որն արտադրվում է ստամոքսից ետ և ներքև ընկած գեղձում (պանկրեաս):
- Ենթաստամոքսային գեղձն արյան հուն է ուղարկում ինսուլին
- Ինսուլինը արյան հետ շրջանառում է օրգանիզմում՝ թույլ տալով, որ շաքարը ներթափանցի բջիջներ:
- Ինսուլինը նվազեցնում է արյան մեջ շաքարի մակարդակը։
- Երբ արյան շաքարի մակարդակն ընկնում է, ենթաստամոքսային գեղձից ինսուլինի ազատումը դեպի արյան հուն նույնպես նվազում է:
Գլյուկոզի դերը
Գլյուկոզը շաքար է, որը հանդիսանում է մկանների և մյուս հյուսվածքների բջջների էներգիայի հիմնական աղբյուրը:
- Գլյուկոզն ունի երկու հիմնական աղբյուր՝ սնունդ և լյարդ։
- Գլյուկոզը ներծծվում է արյան հուն, որտեղից ինսուլինի օգնությամբ թափանցում է բջիջներ։
- Լյարդը պահեստավորում է գլյուկոզը գլիկոգենի տեսքով:
- Երբ արյան գլյուկոզի մակարդակը ցածր է, օրինակ, երբ դուք երկար ժամանակ սնունդ չեք ստացել, լյարդը տրոհում է պահեստավորված գլիկոգենը: Սա պահում է գլյուկոզի մակարդակը նորմալ միջակայքում:
1-ին տիպի դիաբետի ժամանակ բացակայում է ինսուլինը, որը պիտի թույլատրեր գլյուկոզի մուտքը բջիջներ: Այս պատճառով շաքարը սկսում է կուտակվել արյան մեջ: Սա կարող է առաջացնել կյանքին սպառնացող բարդություններ:
Ռիսկի գործոններ
Որոշ գործոններ կարող են բարձրացնել 1-ին տիպի դիաբետի ձեր ռիսկը:
- Ընտանեկան պատմություն. եթե ձեր ծնողներից կամ արյունակից հարազատներից մեկնումեկն ունի 1-ին տիպի դիաբետ, ձեզ մոտ հիվանդության զարգացման ռիսկը քիչ բարձրանում է։
- Գենետիկա. որոշ գեների առկայությունը բարձրացնում է 1-ին տիպի դիաբետի զարգացման ռիսկը։
- Աշխարհագրություն. 1-ին տիպի շաքարային դիաբետ ունեցող մարդկանց թիվն ավելի մեծ է, երբ դուք հեռանում եք հասարակածից:
- Տարիք. 1-ին տիպի դիաբետը կարող է ի հայտ գալ ցանկացած տարիքում, սակայն դրսևորվում է երկու նկատելի գագաթնակետով: Առաջին գագաթնակետը տեղի է ունենում 4-ից 7 տարեկան երեխաների մոտ: Երկրորդը 10-ից 14 տարեկան երեխաների մոտ է։
Հոդվածը հրապարակվել է՝ 26-03-2021
Վերջին վերանայում՝ 04-04-2024