Ախտանիշներ - Ալցհեյմերի հիվանդություն

Հիշողության կորուստը Ալցհեյմերի հիվանդության հիմնական ախտանիշն է:

Վաղ նշանները ներառում են վերջին իրադարձությունները կամ խոսակցությունները հիշելու դժվարությունը: Սակայն հիշողությունն աստիճանաբար վատանում է, և հիվանդության զարգացմանը զուգահեռ զարգանում են բազմաթիվ լրացուցիչ ախտանիշներ:

Սկզբում մարդը կարող է տեղյակ լինել, որ դժվարանում է հիշել իրերը և հստակ մտածել: Ախտանշանները վատթարանալիս ընտանիքի անդամը կամ ընկերը կարող է ավելի շատ նկատել խնդիրները:

Ալցհեյմերի հիվանդության հետ կապված գլխուղեղային փոփոխությունները հանգեցնում են խնդիրների հարաճուն ավելացման և խորացման: Ալցհեյմերի հիվանդության ծանր փուլում մարդը դառնում է խիստ ապակողմնորոշված, շփոթված և լիովին կախված այլ մարդկանց օգնությունից, պարուրված է ցնորքներով (հալյուցինացիաներ) և զառանցանքներով: Հիվանդության հարաճուն զարգացումը հանգեցնում է քնի խանգարման, ակամա միզարձակման կամ անկղապահության, ախորժակի վատթարացման և հյուծման, վարակների նկատմամբ խոցելիության բարձրացման, կարճատև կամ երկարատև հիշողության կոպիտ կորստի և ի վերջո՝ մահվան:

Հիշողություն

Յուրաքանչյուր ոք երբեմն ունենում է հիշողության կարճատև կորուստ, սակայն Ալցհեյմերի հիվանդության հետ կապված հիշողության կորուստը պահպանվում և հարաճուն վատթարանում է: Ժամանակի ընթացքում հիշողության կորուստը ազդում է աշխատավայրում կամ տանը գործելու ունակության վրա:

Ալցհեյմերի հիվանդություն ունեցող մարդիկ կարող են՝

• կրկնել նախադասությունները և հարցերը կրկին ու նորից
• մոռանալ խոսակցությունները, հանդիպումները կամ իրադարձությունները
• տեղադրել իրերը սխալ տեղում՝ հաճախ դրանք դնելով անիմաստ վայրերում
• շփոթվել կամ կորչել այն վայրերում, որոնց նախկինում լավ ծանոթ էին
• ի վերջո, մոռանալ ընտանիքի անդամների անուններըև առօրյա իրերի անունները
• ունենալ դժվարություններ առարկաների համար ճիշտ բառեր գտնելու, մտքեր արտահայտելու կամ զրույցներին մասնակցելու հարցերում:

Մտածողություն և պատճառաբանություն

Ալցհեյմերի հիվանդությունը դժվարացնում է կենտրոնանալը և մտածելը, հատկապես վերացական հասկացությունների հետ կապված իրավիճակներում, ինչպիսիք են թվերը:

Հատկապես դժվարանում է միանգամից մեկից ավելի առաջադրանք կատարելը: Հնարավոր է, որ դժվար լինի ֆինանսներ կառավարելը, չեկային գրքույկները վարելը կամ կոմունալ վճարումները ժամանակին կատարելը: Ի վերջո, Ալցհեյմերի հիվանդություն ունեցող մարդը չի կարողանում ճանաչել և գործ ունենալ թվերի հետ:

Դատողություններ անելը և որոշումներ կայացնելը

Ալցհեյմերի հիվանդությունը հանգեցնում է առօրյա իրավիճակներում խելամիտ որոշումներ կայացնելու և դատողությունների ունակության անկմանը: Օրինակ, մարդը կարող է վատ ընտրություն կատարել սոցիալական միջավայրում կամ հագուստ կրել սխալ տեսակի եղանակի համար: Ինչ-որ մեկի համար կարող է ավելի դժվար լինել առօրյա խնդիրներին արձագանքելը։ Օրինակ, մարդը կարող է չիմանալ, թե ինչպես վարվել գազօջախի վրա այրվող սննդի հետ կամ մեքենա վարելիս որոշումներ կայացնել:

Ծանոթ առաջադրանքների պլանավորում և կատարում

Սովորական գործողությունները, որոնք պահանջում են հերթական փուլերի կատարում, դառնում են անլուծելի թվացող տանջանքի առարկա: Սա կարող է ներառել կերակուր պատրաստելը կամ սիրելի խաղ խաղալը: Ի վերջո, Ալցհեյմերի հիվանդություն ունեցող մարդիկ մոռանում են, թե ինչպես կատարել առօրյա գործերը, ինչպիսիք են հագնվելը և լողանալը:

Անձնային և վարքային փոփոխություններ

Ալցհեյմերի հիվանդության ժամանակ ընթացող ուղեղային փոփոխությունները կարող են ազդել տրամադրության և վարքագծի վրա: Խնդիրները կարող են ներառել հետևյալը՝

• դեպրեսիա
• միջոցառումների նկատմամբ հետաքրքրության կորուստ կամ անտարբերություն (ապաթիա)
• սոցիալական մեկուսացում
• անկայուն տրամադրություն
• հուզական անկայունություն, որն արտահայտվում է լացով, հանկարծակի ագրեսիայով, խնամողների և օգնողների նկատմամբ դիմադրություն ցուցաբերելով
• անվստահություն ուրիշների նկատմամբ
• զայրույթ կամ ագրեսիա
• քնի սովորությունների փոփոխություն
• աննպատակ թափառում կամ շրջիկամոլություն
• զսպվածության կորուստ
• կպչուն կամ կրկնողական վարքագիծ
• անձնական հիգիենայի և ինքնախնամքի անտեսում
• զառանցանքներ, օրինակ՝ հավատալը, որ ինչ-որ բան գողացել են, որոնք հաճախ սրանում են գիշերային ժամերին
• ցնորքներ (հալյուցինացիաներ), երբ սկսում է լսել կամ տեսնել բաներ, որոնք իրականում գոյություն չունեն:

Պահպանված հմտություններ

Չնայած հիշողության և հմտությունների լուրջ փոփոխություններին, Ալցհեյմերի հիվանդությամբ տառապող մարդիկ կարողանում են պահպանել որոշ հմտություններ, նույնիսկ երբ ախտանիշները վատթարանում են: Պահպանված հմտությունները կարող են ներառել գրքեր կարդալը կամ լսելը, պատմություններ պատմելը, հիշողություններով կիսվելը, երգելը, երաժշտություն լսելը, պարելը, նկարելը կամ որևէ արհեստով զբաղվելը:

Այս հմտությունները կարող են պահպանվել ավելի երկար, քանի որ դրանք վերահսկվում են գլխուղեղի այն շրջանների կողմից, որոնք ախտահարվում են հիվանդության ավելի ուշ փուլերում:

Ե՞րբ դիմել բժշկին

Մի շարք վիճակներ կարող են հանգեցնել հիշողության կորստի կամ դեմենցիայի այլ ախտանիշների: Այդ վիճակներից մի քանիսը կարող են բուժվել: Եթե ​​մտահոգված եք ձեր հիշողության կամ մտածողության այլ հմտությունների հետ կապված խնդիրներով, խոսեք ձեր բժշկի հետ:

Եթե ​​մտահոգված եք ձեր ընտանիքի անդամի կամ ընկերոջ մոտ նկատած մտածողության հմտությունների խնդիրներով, խոսեք ձեր դիտարկումների մասին և խնդրեք միասին գնալ բժշկի հետ խոսելու: