Առողջական խնդիրներ
Աորտալ սթենոզ (նեղացում)

3 րոպե
Աորտալ սթենոզը մեր մայր զարկերակի՝ աորտայի նեղացմամբ պատճառված հիվանդություն է, որի երեք հիմնական ախտանիշներն են գիտակցության կորուստը, կրծքահեղձուկը և ֆիզիկական ծանրաբեռնվածության ժամանակ հևոցը:
Մեկուսացված աորտալ ստենոզը հազվադեպ է պատահում, սակայն փականային ախտահարումների հետ զուգակցված դիտվում է սրտի արատների բոլոր դեպքերի 15-20% դեպքերում:
Ի՞նչ է աորտայի սթենոզը
Աորտալ սթենոզը սրտային հիվանդություն է, որն ախտահարում է արոտալ փականը: Հիվանդությունն ընթանում է ժամանակի ընթացքում վիճակի վատթարացմամբ և որոշ դեպքերում, հատկապես բուժումից դուրս մնալիս, կարող է բարդանալ սրտային անբավարարությամբ:
Աորտալ փականը նման է միայն մի կողմ բացվող դռան, որը սրտի ձախ փորոքից արտամղված արյունն անցկացնում է դեպի աորտա, մինչդեռ սրտի կծկումից հետո փակվում է՝ թույլ չտալով հակառակ ուղղությամբ արյան հետհոսքը։ Աորտայով արյունը տեղափոխվում է մարմնի մյուս բոլոր շրջանները:
Արոտալ սթենոզի ժամանակ այս բացվածքը նեղանում է՝ դժվարացնելով աորտալ փականով դեպի աորտա արյան արտամղման սրտի աշխատանքը: Սրտի վրա այս գերբեռնվածության արդյունքում բարձրանում է կրծքահեղձուկի (ստենոկարդիա), սրտի անկանոն ռիթմի (առիթմիա) կամ սրտային անբավարարության ռիսկը:
Աորտալ սթենոզի ախտանիշները
Աորտալ սթենոզով որոշ մարդկանց մոտ որևէ ախտանիշ կարող է չդրսևորվել, հատկապես, երբ փականը քիչ է նեղացել:
Մյուսների մոտ կարող է ի հայտ գալ՝
- սրտխփոց (սրտի «թփրտոց» կամ հերթական կծկման բացակայություն)
- ֆիզիկական գործ կատարելիս ուշաթափություն
- հոգնածություն կամ աշխատունակության կորուստ
- կրծքավանդակի կամ հետկրծոսկրային ցավեր
- շնչարգելություն կամ հևոց:
Եթե ձեզ մոտ առկա է այս նշաններից մեկնումեկը, ապա անհրաժեշտ է առանց հետաձգելու կապ հաստատել ձեր բժշկի հետ:
Աորտալ սթենոզի պատճառները
Աորտալ սթենոզի ամենատարածված պատճառը տարիքի հետ կապված աորտալ փականի կարծրացումն է կա սպիացումը:
1000 մարդուց մոտ 4-ը ծնվում են ոչ նորմալ ձև ունեցող աորտալ փականով: Այս մարդկանց մոտ աորտալ սթենոզ զարգանում է վաղ տարիքում:
Աորտալ սթենոզի ավելի հազվադեպ հանդիպող պատճառը սրտի ռևմատիկ հիվանդությունն է:
Աորտալ սթենոզի ախտորոշումը
Բժիշկը կլսի ձեր գանգատները, կտա որոշ հարցեր և կզննի ձեզ: Ստետոսկոպով ձեր սիրտը լսելիս նա կարող է հայտնաբերել սրտի աղմուկ (կամ որևէ աղմուկ կարող է և չլսվել):
Եթե նա կասկածի սրտային որևէ հիվանդություն, ապա կառաջարկի որոշ հետազոտություններ, օրինակ՝ էլեկտրասրտագրություն (ԷՍԳ), կրծքավանդակի ռենտգենոգրաֆիա կամ էխոսրտագրություն («սրտի էխո»):
Կրծքավանդակի ռենտգենը երբեմն կարող է հայտնաբերել սպիացած աորտալ փական: ԷՍԳ-ն իր հերթին կարող է օգտակար տվյալներ տրամադրել սրտի մասին, օրինակ՝ հայտնաբերել մշտական ծանրաբեռնվածության պայմաններում կծկվող ձախ փորոքի մեծացում: Էխոսրտագրությունը կարող է գրանցել սրտի կծկման արդյունավետությունը (ձախ փորոքի արտամղման ֆրակցիա) կամ սրտի փականներից մեկնումեկի ձևափոխում (նեղացում կամ ոչ լիարժեք փակում):
Աորտալ սթենոզի բուժումը
Եթե ձեզ մոտ աորտալ սթենոզի ախտորոշումը հաստատվում է, բժիշկը հավանաբար խորհուրդ կտա, որ զերծ մնաք ֆիզիկական գերծանրաբեռնվածությունից:
Եթե որևէ գանգատ չեք նշում, ապա բժիշկը կարող է առաջարկել, որ կանոնավոր այցելեք բուժկենտրոն և անցնեք որոշ ստուգումներ:
Աորտալ սթենոզով որոշ մարդիկ ունեն վիրահատության կարիք, որի նպատակն ախտահարված և նեղացած աորտալ փականի փոխարինումն է արհեստականով: Վիրահատական այլ մոտեցում է փոքր բալոնով նեղացած փականի լայնացումը («բացելը»): Այս վիրահատությունից հետո փականը կարող է ժամանակի ընթացքում կրկին նեղանալ, և առաջանա կրկնակի վիրահատության կարիք:
Հոդվածը տեղադրվել է՝ 01-03-2021 վերանայվել է՝ 15-03-2021
Հեղինակ
Հեղինակային բոլոր իրավունքները պատկանում են Մեդեքսին։
Մեդեքս-հեղինակների մասին
Մեր կայքի հոդվածները պատրաստվում են տարբեր ոլորտների փորձառու բժիշկների և առողջապահության մասնագետների կողմից՝ օգտագործելով բժշկագիտության վերջին տվյալները և լավագույն փորձը: