Կորոնավիրուսային հիվանդություն 2019-ի (COVID-19) պատճառը սուր ծանր շնչառական համախտանիշի կորոնավիրուս 2-ը կամ SARS-CoV-2-ն է:
COVID-19 պատճառող վիրուսը հեշտությամբ տարածվում է մարդկանց մեջ։ Տվյալները ցույց են տվել, որ COVID-19 վիրուսը հիմնականում տարածվում է անձից մարդ սերտ շփման մեջ գտնվողների շրջանում։ Վիրուսը տարածվում է շնչառական կաթիլներով, որոնք տարածվում են օդում, երբ վիրուսով հիվանդը հազում է, փռշտում, շնչում, երգում կամ խոսում: Այս կաթիլները կարող են ներշնչվել կամ ընկնել մոտակայքում գտնվող մարդու բերանի, քթի կամ աչքերի մեջ:
Երբեմն COVID-19 վիրուսը կարող է տարածվել, երբ մարդը ենթարկվում է շատ փոքր կաթիլների ազդեցությանը, որոնք օդում մնում են մի քանի րոպե կամ ժամ: Սա կոչվում է օդակաթիլային փոխանցում:
Վիրուսը կարող է տարածվել նաև, եթե դուք դիպչեք մակերեսին, որի վրա վիրուս կա, այնուհետև դիպչեք ձեր բերանին, քթին կամ աչքերին: Բայց նման ճանապարհով փոխանցման ռիսկը ցածր է:
COVID-19 վիրուսը կարող է տարածվել այն անձից, ով վարակված է, բայց չունի ախտանիշներ։ Սա կոչվում է ասիմպտոմատիկ փոխանցում: COVID-19 վիրուսը կարող է նաև տարածվել վարակված, բայց դեռևս ախտանիշներ չունեցող անձից։ Սա կոչվում է նախասիմպտոմատիկ փոխանցում:
Հնարավոր է, որ COVID-19-ով վարակվեք մեկից ավելի անգամ։
Երբ վիրուսն ունի մեկ կամ մի քանի նոր մուտացիաներ, դրանք կոչվում են սկզբնական վիրուսի տարբերակ: Օմիկրոն (B.1.1.529) տարբերակն ավելի հեշտ է տարածվում, քան սկզբնական վիրուսը, որն առաջացնում է COVID-19 և դելտա տարբերակը: Այնուամենայնիվ, օմիկրոնը, ըստ երևույթին, առաջացնում է ավելի քիչ ծանր հիվանդություն: Մարդիկ, ովքեր լիովին պատվաստված են, կարող են բեկումնային վարակներ ստանալ և վիրուսը տարածել ուրիշների վրա: Սակայն COVID-19-ի պատվաստանյութերն արդյունավետ են ծանր հիվանդությունները կանխելու համար: Այս տարբերակը նաև նվազեցնում է որոշ մոնոկլոնալ հակամարմինների բուժման արդյունավետությունը: Օմիկրոնն ունի մի քանի հիմնական ճյուղեր (ենթագծեր), այդ թվում՝ BA.5 և BA.2.12.1: BA.5-ը կազմել է COVID-19 վարակների մոտ 88%-ը, որոնք ԱՄՆ-ում 2022 թվականի օգոստոսին, ըստ ԱՄՆ Հիվանդությունների կանխարգելման և վերահսկման կենտրոնների (CDC) ունեցել են գենետիկ հաջորդականություն:
2022-ի արիլին CDC-ն իջեցրեց դելտա տարբերակը մտահոգիչից մինչև դիտարկվող աստիճան: Սա նշանակում է, որ դելտա տարբերակը ներկայումս ԱՄՆ-ում չի համարվում հանրային առողջության հիմնական սպառնալիք:
Ռիսկի գործոններ
COVID-19-ի ռիսկի գործոններն, ըստ երևույթին, ներառում են.
- սերտ շփում ինչ-որ մեկի հետ, ով ունի COVID-19, հատկապես ախտանիշեր ունեցողի հետ
- վարակված անձի կողմից հազ կամ փռշտոց
- վարակված անձի մոտ գտնվելը, երբ երկուսով գտնվում եք վատ օդափոխությամբ փակ տարածքում:
Հոդվածը հրապարակվել է՝ 14-03-2021
Վերջին վերանայում՝ 04-04-2024