Հոգնածությունն ախտանիշ է՝ մի բան, որը դուք կարող եք զգալ և նկարագրել, այլ ոչ թե առողջական վիճակ կամ հիվանդություն:
Ձեր հոգնածությունը նվազեցնելու համար նախ պետք է հասկանալ, թե որոնք են ձեր դրա հիմքում ընկած պատճառները: Եթե հոգնածությունը բացասաբար է անդրադառնում ձեր կյանքի որակի վրա կամ ձեզ մշտապես անհանգստություն է պատճառում, մտածեք ձեր բժշկին դիմելու մասին: Հարցեր տալով՝ ձեր բժիշկը կօգնի ձեզ պարզելու, թե ինչու եք հոգնածություն զգում և մի քանի առաջարկներ կանի, թե ինչպես կարելի է հանգստություն գտնել:
Հոգնածության վիճակի համար համապատասխան բուժում ընտրելը կարող է օգնել թեթևացնել հոգնածությունը:
Քուն
Լավ որակյալ քունը հոգնածությունը կառավարելու կարևոր մասն է: Լավ քնի հիգիենա կիրառելու համար հետևեք այս խորհուրդներին:
- Նպատակ դրեք գնալ քնելու և արթնանալ ամեն օր նույն ժամին, նույնիսկ հանգստյան օրերին:
- Սահմանեք ննջասենյակի ջերմաստիճանը հարմարավետ մակարդակի վրա: Քնի հիմնադրամը խորհուրդ է տալիս 15-20 աստիճան Ցելսիուս:
- Համոզվեք, որ ձեր ննջասենյակը մութ է և խաղաղ (լուռ):
- Խուսափեք էկրանային գործերը քնելուց մեկ ժամ առաջ, քանի որ հեռուստացույցի, համակարգչի կամ հեռախոսի լույսն ու ձայները կարող են խթանել ձեր գլխուղեղի գործունեությունը և ազդել քնի որակի վրա:
- Խուսափեք քնելուց քիչ առաջ ուտելուց։
- Երբ մոտենում է քնելու ժամը, աշխատեք դանդաղեցնել թե ֆիզիկապես, թե մտավոր գործունեությունը: Ջերմ լոգանք ընդունելը կամ հանգստացնող երաժշտություն լսելը կարող են օգնել, որ քնելուց առաջ ձեր ուղեղը մաքրվի սթրեսային և անհանգստացնող մտքերից:
Օգտակար կարող է լինել նաև քնի օրագիր պահելը, որ հայտնաբերեք և հետևեք ձեր քնի խանգարման օրինաչափությունները:
Սնման և խմելու սովորույթներ
Սննդակարգը կարող է ազդել ձեր հոգնածության կամ եռանդի վրա: Չափավոր և հավասարակշռված սննդակարգի պահպանումը կարող է նպաստել ավելի լավ առողջությանը և լավ քնին:
Որոշ օգտակար մեթոդներ, որոնք կարող եք փորձել, ներառում են հետևյալը:
- Օրվա ընթացքում կերեք հաճախակի և փոքր քանակությամբ սնունդ:
- Կերեք նախուտեստներ, որոնք պարունակում են քիչ շաքար:
- Խուսափեք խիստ վերամշակված սննդից և հետևեք առողջ սննդակարգին:
- Օգտագործեք շատ թարմ մրգեր և բանջարեղեն:
- Խուսափեք կեսօրին և երեկոյան կոֆեին օգտագործելուց:
Կան բազմաթիվ մթերքներ, որոնք օգնում են հաղթահարել հոգնածությունը, այդ թվում՝ ձու, բանան, նուշ, ձմերուկ, կաղամբ, սպանախ, վարսակ և այլն: Հակառակ այս ցանկան, նաև կան մթերքների, որոնք կարող են մեծացնել ողջ օրվա ընթացքում հոգնածությունը: Դրանցից են՝
- քաղցր սնունդ, ներառյալ՝ օշարակ և մեղր
- սպիտակ հաց
- թխվածքներ
- կոֆեինի մեծ քանակությամբ ըմպելիքներ
- խիստ մշակված մթերքներ, օրինակ՝ կարտոֆիլի չիփսեր:
Ֆիզիկական ակտիվություն
Կանոնավոր ֆիզիկական ակտիվությունը կարող է օգնել նվազեցնելու հոգնածությունը և բարելավելու քունը:
Նրանք, ովքեր որոշ ժամանակ ֆիզիկական ակտիվություն չեն ցուցաբերել, պետք է աստիճանաբար սկսեն ֆիզիկական վարժանքները: Ձեր բժիշկը կամ սպորտային թերապևտը կարող է օգնել այս հարցում: Դուք պետք է վարժանքներ անեք օրվա ընթացքում, այլ ոչ թե քնելուց առաջ:
Մարդիկ պետք է մարզվեն օրվա ընթացքում, որն առավել արդյունավետ է նրանց համար:
Յոգա և գիտակցվածություն
Որոշ հետազոտություններով պարզվել է, որ երկու ամսվա ընթացքում գիտակցվածության մեդիտացիա անցած ցրված սկլերոզով մարդկանց մոտ բարելավել է հոգնածության, անհանգստության և դեպրեսիայի զգացումները, որը բերել է ընդհանուր կյանքի որակի բարելավման: Մեկ այլ հետազոտությամբ ցույց է տրվել, որ յոգան կարող է բարելավել հոգնածության և քնի որակի ախտանիշները քաղցկեղ ունեցող մարդկանց շրջանում:
Հոդվածը հրապարակվել է՝ 07-04-2023
Վերջին վերանայում՝ 23-04-2024