Ուշագնացություն - Առաջին օգնություն

Եթե ձեր ներկայությամբ որևէ մեկն ուշագնաց է լինում (ուշաթափվում է), դուք կարող եք օգնել նրան մի քանի պարզ միջոցառումներով:

Նույն կերպ, դուք կարող եք օգնել ինքներդ ձեզ, եթե զգում եք, որ կարող եք ուշագնաց լինել և ընկնել։

Ուշագնացությունը տեղի է ունենում, երբ ձեր գլխուղեղը ժամանակավորապես չի ստանում բավարար արյուն: Նման դեպքերում գիտակցության կորուստը լինում է կարճատև:

Ուշագնացությունը կարող է որևէ լուրջ նշանակություն չունենալ: Այլ դեպքերում այն կարող է պատճառվել լուրջ հիվանդությամբ, հաճախ՝ սրտի գործունեությունը խաթարող: Ուստի, ուշագնացության ցանկացած դեպք պետք է դիտարկել որպես անհետաձգելի բուժօգնություն պահանջող վիճակ, քանի դեռ ախտանիշները չեն վերացել կամ պատճառն անհայտ է:

Եթե զգում եք մոտալուտ ուշագնացություն

• Պառկեք այնպես, որ ոտքերը գլխից մի փոքր բարձր դիրքում լինեն։
• Եթե չեք կարողանում պառկել, նստեք և գլուխն իջեցրեք ներքև՝ պահելով ձեր ծնկների միջև։
• Հղիության առկայության ժամանակ խուսափեք մեջքի վրա պառկելուց, հատկապես հղիության վերջին ամիսներին։
• Պառկած կամ նստած դիրքում ձեր մարմնի դիրքը փոփոխեք ոչ կտրուկ շարժումներով, այլ՝ զգուշորեն և դանդաղ։
• Մինչև անկողնուց վեր բարձրանալը, մի քանի րոպե մնացեք անկողնում նստած վիճակում։
• Երբ կանգնած վիճակում զգում եք ուշագնացության նշաններ, հնարավորինս արագ փորձեք նստել որևէ տեղ։
• Խուսափեք երկար ժամանակ կանգնած մնալուց։
• Խուսափեք տոթ միջավայրերից։
• Որևէ առիթով (նիհարում և այլն) ձեզ երբեք մի զրկեք սննդից, դրա փոխարեն անցեք առողջ սննդակարգի։
• Խմեք շատ ջուր կամ այլ հեղուկներ:

Եթե կարծում եք, որ ձեր ներկայությամբ որևէ մեկն ուշագնաց է լինում

• Օգնեք այդ մարդուն պառկել, ցանկալի է՝ ոտքերը գլխից մի փոքր բարձր դիրքով։
• Մի փոքր բարձրացրեք նրա ոտքերը, որը կնպաստի դեպի գլխուղեղ արյան հոսքի ավելացմանը։
• Եթե պառկեցնելն անհնար է, նստեցրեք նրան և գլուխն իջեցրեք ներքև՝ պահելով իր ծնկների միջև։

Ինքնօգնություն և ուրիշներին օգնություն ցուցաբերելը

Եթե ձեզ մոտ առաջացել են ուշագնացության նշաններ, ապա՝

• եթե մեքենա եք վարում, կանգ առեք և մի շարունակեք երթևեկելը, մինչև ձեր ինքնազգացողությունն ինքնուրույն բարեավվի կամ ստանաք համապատասխան օգնություն
• փորձեք հասկանալ ուշագնացության պատճառը և հնարավորության դեպքում վերացնել այն:

Եթե հոգ եք տանում ուշագնաց վիճակում հայտնված ինչ-որ մեկի մասին, ապա՝

• պառկեցրեք նրան հորիզոնական դիրքով այնպես, որ նրա ոտքերը գլխի մակարդակից մի փոքր ավելի բարձր լինեն
• ըստ հնարավորության, ապահովեք թարմ և մաքուր օդի առկայություն
• եթե դիմացինի գիտակցությունը շուտ չի վերականգնվում, ապահովեք նրա վերին շնչուղիների անցանելիությունը (պրոթեզների հեռացում, բերանի պարունակության մաքրում, ծնոտի՝ քիչ բարձրացրած դիրք)
• զանգեք 1-03 և կանչեք շտապ օգնություն
• եթե անհրաժեշտություն կա (պարանոցի վրա անոթազարկի բացակայություն, ինքնուրույն շնչառության բացակայություն, մաշկի ընդհանուր գունատություն կամ կապտություն) սկսեք սիրտ-թոքային վերակենդանացման միջոցառումները:

Ուշագնացության դրվագից հետո, կապ հաստատեք ձեր բժշկի հետ, եթե՝

• վայր ընկնելուց ստացել եք որևէ վնասվածք
• ուշագնացության դեպքերը կրկնվում են
• ձեր տարիքը 40-ից անց է և առաջին անգամ եք ուշագնաց եղել
• դուք կին եք և ձեզ մոտ հղիություն կա
• ձեզ մոտ ախտորոշվել է շաքարային դիաբետ կամ որևէ սրտային հիվանդություն
• մինչև ուշագնացությունը ունեցել եք կրծքավանդակի ցավեր կամ կրծոսկրի վրա ճնշման կամ ծանրության զգացում
• ուշագնացության պահին ձեզ մոտ ի հայտ է եկել ակամա միզում կամ կղում
• ձեր անգիտակից վիճակը տևել է 1 րոպե և ավելի երկար: