Ուշագնացություն (սինկոպե)

Ուշագնացությունը գիտակցության ( և մկանային ուժի) արագ, կարճատև և ինքնուրույն վերականգնվող կորուստն է, որն առաջանում է գլխուղեղի արյան հոսքի կտրուկ նվազման պատճառով:

Երբեմն ուշագնացության փոխարեն օգտագործվում է «ուշաթափություն» անվանումը: Ուշագնացության բժշկական անվանումը «սինկոպե» է:

Ուշագնացությունը նաև շատ տարածված երևույթ է, որն ունի տարբեր պատճառներ, որոնք բոլորն էլ ուղեկցվում են գլխուղեղի արյան հոսքի նվազումով՝ գլխավորապես ցածր արյան ճնշմամբ (հիպոտենզիա) պայմանավորված։ Գլխուղեղի արյան հոսքի կտրուկ կրճատումը հանգեցնում է թթվածնաքաղցի և գիտակցության կորստի, որն ուղեկցվում է մկանային թուլությամբ և ընկնելով:

Սովորաբար ուշագնացությանը նախորդում է նախաուշագնացությունը (պրեսինկոպե)՝ մոտալուտ գիտակցության կորստի մասին «ահազանգող» մի խումբ ախտանիշներով, այդ թվում՝ գլխապտույտ, սառը քրտնարտադրություն, գունատություն, մշուշոտ տեսողություն, սրտխառնոց և այլն: Որպես ուշագնացության նախանշան, նախաուշագնացության ժամանակ գիտակցությունը և մկանային ուժը դեռևս մասամբ պահպանված են:

Կախված առաջացման պատճառից, բժիշկները տարբերում են ուշագնացության տարբեր տեսակներ, որոնք միավորված են 4 խմբերում՝ ռեֆլեկտոր կամ նյարդա-միջնորդավորված, սրտային, օրթոստատիկ (դիրքային) և ուղեղանոթային: Այս պատճառների ախտորոշումը կարևոր է, քանի որ ուշագնացությունը կարող է լինել ավելի լուրջ հիվանդության ախտանիշներից մեկը:

Ուշագնացության ոչ բոլոր դրվագներն են ծանր և լուրջ բժշկական ուշադրության արժանի, սակայն բոլոր դեպքերում պետք է տեղեկացնել բժշկին: Նկատի ունեցեք, որ վատ ելքի ռիսկը կախված է հիմնական պատճառից (անհետաձգելի բաժանմունք ուշագնացությամբ ներկայացվածների 4%–ը մահանում է հետագա 30 օրվա ընթացքում):

Զանգեք 1-03 և կանչեք շտապբուժօգնություն, եթե հաճախակի ունենում եք ուշագնացություններ, ունեք որևէ լուրջ հիվանդություն, զգում եք կրծքավանդակային ցավեր կամ հղի եք:

Եթե ձեր ներկայությամբ որևէ մեկը գիտակցությունը հանկարծակի կորցնում է, դուք կարող եք արագ ձեռնարկել հետևյալ քայլերը՝

• տվյալ մարդուն պառկած վիճակում շրջել կողքի վրա և բարձրացնել ոտքերը. որը թույլ է տալիս, որ դեպի գլուխ արյան հոսքը մեծանա
• ապահովել թարմ օդ. բացել պատուհանը և թույլ չտալ, որ հարևանությամբ ծխեն
• ստուգել շնչառությունը. եթե գիտակցությունը շուտ չի վերականգնվում, համոզվել, որ նրա վերին շնչուղիները բաց են
• եթե կարճ ժամանակ անց գիտակցությունը չի վերականգնվում, զանգել 1-03 և կանչել շտապբուժօգնություն:

Իմացե՛ք ավելին ուշագնացության առաջին օգնության մասին: