Նկարագիր - Առիթմիաներ

Սրտի առիթմիան անկանոն սրտազարկն է:

Սրտի ռիթմի խնդիրները (սրտի առիթմիա) առաջանում են, երբ սրտի կծկումները համակարգող էլեկտրական ազդանշանները ճիշտ չեն աշխատում: Սխալ ազդանշանի պատճառով սիրտը սկսում է կծկվել խիստ արագացած (տախիկարդիա), խիստ դանդաղած (բրադիկարդիա) կամ անկանոն:

Սրտի ռիթմի խանգարումները կարող են զգացվել որպես թրթռացող կամ արագացած սրտազարկ (սրտխփոց) և կարող են անվնաս լինել: Սակայն, որոշ առիթմիաներ կարող են առաջացնել անհանգստացնող, երբեմն նույնիսկ կյանքին սպառնացող գանգատներ և ախտանիշներ:

Այնուամենայնիվ, երբեմն նորմալ է, որ մարդն ունի հաճախասրտություն կամ դանդաղասրտություն: Օրինակ՝ սրտի ռիթմը կարող է հաճախանալ ֆիզիկական վարժանքներ անելիս կամ դանդաղել քնի ժամանակ:

Առիթմիայի բուժումը կարող է ներառել հաճախացած, դանդաղած կամ անկանոն սրտազարկը վերահսկելուն կամ վերացնելուն ուղղված դեղամիջոցներ, կաթետերային միջամտություններ, իմպլանտացվող սարքեր կամ վիրահատություն: Առողջ ապրելակերպը կարող է օգնել առիթմիայի հանգեցնող սրտի վնասման կանխարգելմանը:

Տեսակները

Ընդհանուր առմամբ, առիթմիաները խմբավորվում են ըստ սրտի կծկումների հաճախականության: Օրինակ՝

• տախիկարդիան հաճախացած սրտազարկն է, երբ հանգստի ժամանակ սրտի ռիթմը րոպեում 100 զարկից ավելի է:
• բրադիկարդիան դանդաղած սրտազարկն է, երբ հանգստի ժամանակ սրտի ռիթմը րոպեում 60 զարկից պակաս է:

Տախիկարդիա (արագացած սրտազարկ)

Տախիկարդիայի տեսակները ներկայացված են ստորև:

• Նախասրտերի շողացում (շողացող առիթմիա). սրտի ազդանշանների քաոսային հաղորդումն առաջացնում է հաճախացած և չհամակարգված սրտի կծկումներ: Այս վիճակը կարող է լինել ժամանակավոր, սակայն նախասրտերի շողացման որոշ դրվագներ կարող են ինքնուրույն չդադարել, քանի դեռ համապատասխան բուժում չի անցկացվել: Նախասրտերի շողացումը կապված է լուրջ բարդությունների հետ, ինչպիսին է ինսուլտը:
• Նախասրտերի թրթռում. սա նման է նախասրտերի շողացմանը, սակայն սրտի կծկումներն ավելի կազմակերպված են: Նախասրտերի թրթռումը նույնպես կարող է կապված լինել ինսուլտի հետ:
• Վերփորոքային հաճախասրտություն (սուպրավենտրիկուլյար տախիկարդիա). սա լայն հասկացություն է, որը ներառում է սրտի ստորին խոռոչներից (փորոքներ) ավելի վեր սկսվող առիթմիաները: Վերփորոքային տախիկարդիան առաջացնում է ուժեղացած սրտազարկի (սրտխփոցի) դրվագներ, որոնք սկսվում և ավարտվում են հանկարծակի: Սա կոչվում է պարոքսիզմ:
• Փորոքային հաճախասրտություն (վենտրիկուլյար տախիկարդիա). այս հաճախացած, կանոնավոր սրտի կծկումները սկսվում են սրտի ստորին խոռոչներից (փորոքներ): Հաճախացած սրտազարկը թույլ չի տալիս, որ փորոքները պատշաճ կերպով լցվեն արյունով: Արդյունքում սիրտը չի կարողանում բավականաչափ արյուն մղել օրգանիզմ։ Առողջ սիրտ ունեցող մարդկանց մոտ փորոքային տախիկարդիան կարող է և լուրջ խնդիրներ չառաջացնել: Այնուամենայնիվ, սրտային հիվանդություն ունեցողների մոտ փորոքային տախիկարդիան կարող է պահանջել անհետաձգելի բուժօգնություն:
• Փորոքների շողացում (վենտրիկուլյար ֆիբրիլյացիա). առիթմիայի այս տեսակն առաջանում է, երբ հաճախացած, քաոսային էլեկտրական ազդանշանների պատճառով սրտի ստորին խոռոչները (փորոքները) ոչ թե փոխհամաձայնեցված կծկվում են՝ արյունը մղելու օրգանիզմի մնացած շրջաններ, այլ դողում են: Այս ծանր խնդիրը կարող է հանգեցնել մահվան, եթե րոպեների ընթացքում սրտի նորմալ ռիթմը չվերականգնվի: Փորոքների ֆիբրիլացիայով մարդկանց մեծամասնությունն ունի հիմքում ընկած սրտային հիվանդություն կամ ստացել է լուրջ տրավմա:

Բրադիկարդիա (դանդաղած սրտազարկ)

Թեև հանգստի ժամանակ րոպեում 60-ից ցածր սրտի ռիթմը համարվում է բրադիկարդիա, հանգստի ժամանակ ցածր սրտի հաճախականությունը միշտ չէ, որ վկայում է խնդրի մասին: Եթե ֆիզիկապես լավ վիճակում եք, ձեր սիրտը կարող է դեռևս ի վիճակի լինել բավականաչափ արյուն մղել օրգանիզմ հանգստի ժամանակ 60-ից քիչ զարկ րոպեում:

Եթե ունեք դանդաղած զարկերակ, և ձեր սիրտը բավականաչափ արյուն չի մղում, ապա կարող եք ունենալ բրադիկարդիայի հետևյալ տեսակներից մեկնումեկը:

• Սինուսային թուլության համախտանիշ. սինուսային հանգույցը պատասխանատու է սրտի կծկումների հաճախականությունը սահմանելու համար: Եթե այն ճիշտ չի աշխատում, խիստ դանդաղած (բրադիկարդիա) և խիստ հաճախացած (տախիկարդիա) սրտի կծկումները կարող են հաջորդել մեկը մյուսին: Սինուսային թուլության համախտանիշը կարող է առաջանալ սինուսային հանգույցի մոտ սպիի պատճառով որը դանդաղեցնում, խանգարում կամ արգելափակում է ազդանշանների հաղորդումը: Սինուսային թուլության համախտանիշն առավել տարածված է տարեցների շրջանում:
• Հաղորդականության պաշարում (բլոկադա). սրտի էլեկտրական ուղիների պաշարումը կարող է հանգեցնել սրտի կծկում առաջացնող ազդանշանների դանդաղեցման կամ դադարեցման: Որոշ պաշարումներ կարող են որևէ գանգատի կամ ախտանիշի առիթ չդառնալ, մինչդեռ մյուսները կարող են առաջացնել կծկումների բաց թողում կամ բրադիկարդիա:

Վաղաժամ սրտի կծկումներ (էքստրասիստոլաներ)

Վաղաժամ սրտի կծկումներն արտահերթ զարկեր են, որոնք տեղի են երբեմն այնպիսի օրինաչափություններով, երբ դրանք հաջորդաբար փոխարինվում են նորմալ սրտազարկով: Արտահերթ կծկումները կարող են գալ սրտի վերին խոռոչներից (վաղաժամ նախասրտային կծկումներ) կամ ստորին խոռոչներից (վաղաժամ փորոքային կծկումներ):

Վաղաժամ սրտազարկը կարող է զգացվել, որ կարծես ձեր սիրտը բաց է թողնում հերթական կծկումը: Վաղաժամ կծկումներն ընդհանուր առմամբ մտահոգիչ չեն և հազվադեպ են նշանակում, որ ունեք ավելի լուրջ հիվանդություն: Այնուամենայնիվ, վաղաժամ կծկումը կարող է նպաստել ավելի երկարատև առիթմիայի զարգացմանը, հատկապես սրտային հիվանդություն ունեցող մարդկանց մոտ: Երբեմն, շատ հաճախակի վաղաժամ կծկումները, որոնք տևում են մի քանի տարի, կարող են հանգեցնել սրտի թուլության:

Վաղաժամ սրտի կծկումները կարող են առաջանալ հանգստի ժամանակ: Երբեմն դրանք պայմանավորված են սթրեսով, ծանր ֆիզիկական վարժանքներով կամ խթանիչներով, ինչպիսիք են կոֆեինը կամ նիկոտինը: