Թիրեոտոքսիկոզ (հիպերթիրեոզ)

Թիրեոտոքսիկոզը (գերակտիվ վահանաձև գեղձ) առաջանում է, երբ ձեր վահանաձև գեղձն արտադրում է թիրոքսին հորմոնի չափից դուրս մեծ քանակներ։

Թիրեոտոքսիկոզը կարող է արագացնել ձեր օրգանիզմի նյութափոխանակությունը՝ առաջացնելով չնախատեսված քաշի կորուստ և արագացած կամ անկանոն սրտազարկ:

Վահանաձև (թիրեոիդ) գեղձը փոքրիկ ներզատական (էնդոկրին) օրգան է, որը տեղակայված է պարանոցի վրա, կոկորդի հիմքի մոտ։ Վահանաձև գեղձն արտադրում է հորմոններ (կոչվում են թիրեոիդ հորմոններ), որոնք մասնակցում են օրգանիզմի նյութափոխանակության կարգավորմանը։ Մասնավորապես, թիրեոիդ հորմոններն անփոխարինելի նշանակություն ունեն սրտի կծկումների, արյան ճնշման, մարմնի ջերմաստիճանի և զանգվածի կարգավորման գործընթացներում։

Թիրեոտոքսիկոզը վահանաձև գեղձի գերակտիվ վիճակն է, որն ուղեկցվում է թիրեոիդ հորմոնների արտադրության խթանմամբ։ Հիվանդությունն ավելի հաճախ սկսվում է դեռահաս տարիքում, թեև կարող է հայտնաբերվել տարիքային բոլոր խմբերում։

Թիրեոտոքսիկոզի պատճառ կարող են դառնալ տարբեր, այդ թվում` վահանաձև գեղձի աուտոիմուն խանգարումները (օրինակ՝ Գրեյվի հիվանդություն)։ Հիվանդությունը նաև կարող է պատճառվել վահանաձև գեղձի բորբոքային հիվանդություններով (թիրեոիդիտներ) կամ գեղձի ներսում գտնվող հանգույցների գերակտիվությամբ։

Թիրեոտոքսիկոզն ընթանում է ամենատարբեր ախտանիշներով, որոնք հաճախ նմանվում են այլ հիվանդությունների նշաններին: Ամենատարածված ախտանիշներից են անհանգստության զգացումը կամ գերգրգռվածությունը, տաքությանը չդիմանալու վիճակը, սրտխփոցը, որի պատճառը հաճախասրտությունը կամ անկանոն սրտազարկն է, հոգնածությունը, քաշի կորուստը (նույնիսկ առանց սննդի քանակի փոփոխության)։ Այցելեք բժշկին, եթե ձեզ մոտ առկա է այս նշաններից որևէ մեկը։

Թիրեոտոքսիկոզի ախտորոշման համար որոշիչ նշանակություն ունի արյան մեջ թիրեոիդ հորմոնների ստուգումը։ Կարող են նշանակվել նաև վահանաձև գեղձի սոնոգրաֆիա և այլ հետազոտություններ։

Կան թիրեոտոքսիկոզի մի շարք բուժումներ: Բժիշկներն օգտագործում են հակաթիրեոիդ դեղամիջոցներ և ռադիոակտիվ յոդ, որ դանդաղեցվի թիրեոիդ հորմոնների արտադրությունը: Երբեմն թիրեոտոքսիկոզի բուժումը ներառում է վահանաձև գեղձի մի մասի կամ ամբողջական վիրահատական հեռացումը:

Թեև անտեսելու դեպքում թիրեոտոքսիկոզը կարող է ստանալ ծանր ընթացք, բազմաթիվ մարդիկ ախտորոշվելուց հետո կարողանում են հաջող կերպով վերահսկել հիվանդության ընթացքը: