Ծխելն առաջացնում է թոքի քաղցկեղների մեծ մասը՝ ինչպես ծխողների, այնպես էլ այն մարդկանց մոտ, ովքեր ենթարկվում են երկրորդային (պասիվ) ծխի ազդեցությանը:
Սակայն թոքի քաղցկեղը նաև հանդիպում է այն մարդկանց մոտ, ովքեր երբեք չեն ծխել և նրանց մոտ, ովքեր երբեք չեն ենթարկվել երկրորդային (պասիվ) ծխի երկարատև ազդեցությանը: Այս դեպքերում թոքերի քաղցկեղի հստակ պատճառ կարող է չհայտնաբերվել:
Ինչպես է ծխելն առաջացնում թոքի քաղցկեղ
Բժիշկները կարծում են, որ ծխելը թոքի քաղցկեղ է առաջացնում՝ վնասելով թոքերը ծածկող բջիջները: Երբ դուք ներշնչում եք ծխախոտի ծուխը, որը լի է քաղցկեղ առաջացնող նյութերով (քաղցկեղածիններով), թոքային հյուսվածքի փոփոխությունները սկսվում են գրեթե անմիջապես։
Սկզբում ձեր օրգանիզմը կարող է վերականգնել այս վնասը: Բայց յուրաքանչյուր կրկնվող ազդեցության հետ ձեր թոքերը ծածկող նորմալ բջիջներն ավելի ու ավելի են վնասվում: Ժամանակի ընթացքում վնասը հանգեցնում է բջիջների ոչ նորմալ գործողությունների և, ի վերջո, կարող է զարգանալ քաղցկեղ:
Թոքի քաղցկեղի տեսակները
Բժիշկները թոքի քաղցկեղը բաժանում են երկու հիմնական տեսակի՝ հիմնվելով մանրադիտակի տակ քաղցկեղի բջիջների տեսքի վրա։ Ձեր բժիշկը բուժման որոշումներ է կայացնում՝ հիմնվելով ձեր թոքի քաղցկեղի հիմնական տեսակի վրա:
Թոքերի քաղցկեղի երկու ընդհանուր տեսակները ներառում են հետևյալը:
- Թոքի մանր բջջային քաղցկեղ. թոքի մանր բջջային քաղցկեղը հանդիպում է գրեթե բացառապես մոլի ծխողների մոտ և ավելի քիչ տարածված է, քան թոքի ոչ մանր բջջային քաղցկեղը:
- Թոքի ոչ մանր բջջային քաղցկեղ. թոքի ոչ մանր բջջային քաղցկեղը համապարփակ տերմին է թոքերի քաղցկեղի մի քանի տեսակների համար: Թոքի ոչ մանր բջջային քաղցկեղը ներառում է՝ տափակ բջջային կարցինոմա, ադենոկարցինոմա և խոշոր բջջային կարցինոմա:
Ռիսկի գործոններ
Մի շարք գործոններ կարող են մեծացնել թոքրի քաղցկեղի ռիսկը: Որոշ ռիսկային գործոններ կարելի է վերահսկել, օրինակ՝ թողնելով ծխելը: Այլ գործոններ չեն կարող վերահսկվել, օրինակ՝ ձեր ընտանեկան պատմությունը:
- Ծխելը. թոքի քաղցկեղի ձեր ռիսկը մեծանում է ամեն օր ծխած գլանակների և ձեր ծխած տարիների քանակի հետ: Ցանկացած տարիքում ծխելը թողնելը կարող է զգալիորեն նվազեցնել թոքերի քաղցկեղի զարգացման ռիսկը:
- Երկրորդային ծխի ազդեցություն. նույնիսկ եթե դուք չեք ծխում, թոքի քաղցկեղի ձեր վտանգը մեծանում է, եթե դուք հաճախ ենթարկվում եք երկրորդային ծխի ազդեցությանը:
- Նախկին ճառագայթային բուժում. եթե դուք անցել եք կրծքավանդակի ճառագայթային բուժում մեկ այլ տեսակի քաղցկեղի համար, կարող եք ունենալ թոքի քաղցկեղի զարգացման ռիսկի բարձրացում:
- Ռադոնի գազի ազդեցություն. ռադոնն արտադրվում է հողի, քարի և ջրի մեջ ուրանի բնական քայքայման արդյունքում, որն ի վերջո դառնում է ձեր շնչած օդի մի մասը: Ռադոնի ոչ անվտանգ մակարդակները կարող են կուտակվել ցանկացած շենքում, ներառյալ տներում:
- Ասբեստի և այլ քաղցկեղածինների ազդեցությունը. աշխատավայրում ասբեստի և քաղցկեղ առաջացնող այլ նյութերի ազդեցությունը, ինչպիսիք են մկնդեղը, քրոմը և նիկելը, կարող են մեծացնել թոքի քաղցկեղի զարգացման ռիսկը, հատկապես, եթե ծխող եք:
- Թոքի քաղցկեղի ընտանեկան պատմություն (անամնեզ). թոքի քաղցկեղով հիվանդ ծնողներ, եղբայրներ կամ երեխաներ ունեցող մարդիկ ունեն հիվանդության բարձր ռիսկ:
Հոդվածը հրապարակվել է՝ 25-06-2018
Վերջին վերանայում՝ 23-04-2024