Մետաբոլիկ համախտանիշը միաժամանակ հանդես եկող հիվանդությունների կամ ախտաբանական վիճակների խումբ է, որը բարձրացնում է սրտային հիվանդության, ինսուլտի և 2-րդ տիպի դիաբետի ռիսկը:
Այդ վիճակները ներառում են՝ բարձրացած արյան ճնշում, արյան բարձր շաքար, մարմնի ավելցուկային ճարպ՝ գլխավորապես կուտակված իրանի շրջանում (որովայնային գիրություն) և արյան խոլեստերինի կամ տրիգլիցերիդների ոչ նորմալ մակարդակներ:
Այս առողջական վիճակներից որևէ մեկի առկայությունը դեռ չի նշանակում, որ ունեք մետաբոլիկ համախտանիշ, սակայն դրանցից յուրաքանչյուրն առանձին վերցրած բարձրացնում է ինսուլտի, սրտի իշեմիկ հիվանդության և 2-րդ տիպի շաքարային դիաբետի ռիսկը, իսկ բոլորը միասին (մետաբոլիկ համախտանիշի առկայության դեպքում) սրտամկանի ինֆարկտի և ինսուլտի ռիսկերը բարձրացնում է 2 անգամ և 2-րդ տիպի դիաբետի զարգացման ռիսկը՝ շուրջ 5 անգամ:
Մետաբոլիկ համախտանիշի մյուս անվանումներն են՝ X համախտանիշ կամ ինսուլինակայունության համախտանիշ։
Մետաբոլիկ համախտանիշի տարածվածությունն աշխարհում հարաճուն բարձրանում է: Օրինակ, ԱՄՆ-ի չափահաս բնակչության շուրջ 1/3-ն ունի մետաբոլիկ համախտանիշ կամ դրա բաղադրիչներից մեկնումեկը: «Ագրեսիվ» ապրելակերպային փոփոխությունները կարող են դանդաղեցնել կամ նույնիսկ կանխարգելել լուրջ առողջական խնդիրների զարգացումը:
Հոդվածը հրապարակվել է՝ 13-04-2018
Վերջին վերանայում՝ 02-06-2024