Միջին օտիտ (միջին ականջի վարակ)

Միջին օտիտը կամ ականջաբորբը երեխաների մոտ հաճախ հանդիպող հիվանդություն է, որի հիմքում ընկած է միջին ականջի վարակային բորբոքումը:

Միջին օտիտը (Otitis media) հաճախ ինքնուրույն անհետանում է, սակայն երբեմն անհրաժեշտություն է առաջանում ձեռնարկել բուժում: Միջին օտիտ կարող է ախտորոշվել նաև չափահասների մոտ:

Միջին օտիտի պատճառները

Միջին օտիտը սովորաբար սկսվում է ընդհանուր մրսածության (ՍՇՎՎ) կամ ըմպանաբորբի (ֆարինգիտ) հետ միասին, իսկ դրանք հարուցվում են վիրուսներով կամ բակտերիաներով: Միջին ականջն քիթըմպանի հետ միացած է բարակ խողովակով՝ եվստախյան փողով, որի միջոցով էլ վարակն ըմպանից տարածվում է ետ՝ հասնելով միջին ականջ: Միջին ականջի վարակային բորբոքումը դրսևորվում է այտուցվածությամբ և հեղուկ արտադրուկի առաջացմամբ, որն էլ սկսում է ճնշել թմբկաթաղանթը:

Միջին օտիտը զարգանում է միջին ականջում, երբ թմբկաթաղանթը սկսում է ճնշվել այտուցից և հեղուկ արտադրանքից: Վերջինս կարող է լինել շճային (սերոզ), լորձային (մուկոիդ) և թարախային:

Միջին օտիտի ախտանիշները

Միջին օտիտի առաջին նշանները սովորաբար նույն ընդհանուր մրսածության կամ ֆարինգիտի նշաններն են՝ ըմպանացավ, քթահոսություն և ջերմության բարձրացում: Երբ վարակը տարածվում-հասնում է միջին ականջ և թմբկաթաղանթը սկսում է ճնշվել, ի հայտ են գալիս նոր նշաններ:

Ավելի բարձր տարիքի երեխաները կարող են բողոքել ականջի շրջանի ցավերից, գլխացավից և անգամ պարանոցի շրջանի ցավերից: Ավելի մանկահասակ երեխաները, ովքեր դեռ չեն կարողանում բառերով արտահայտել զգացողությունները, կարող են՝

• շարունակ լաց լինել
• ձեռքերով հպվել կամ քորել ականջները
• ունենալ քնի խանգարում:

Երբեմն թմբկախոռոչի ճնշման ներքո թմբկաթաղանթը կարող է պատռվել կամ ծակվել (պերֆորացիա): Ծակված թմբկաթաղանթը սովորաբար ինքնուրույն լավանում է, բայց դա չի նշանակում, որ կարելի է բժշկին չայցելել:

Միջին օտիտի ախտորոշումը

Միջին օտիտի կասկած չհարուցող ախտորոշումը բավականին դժվար է: Թմբկաթաղանթը ինքնին ոչ հեշտ երևացող տեղակայում ունի, հատկապես մանկահասակ երեխաների մոտ, իսկ վարակային բորբոքման նշանները ոչ միշտ են հստակ տարբերակելի:

Ձեր բժիշկը կամ բուժքույրը կզննեն երեխայի թմբկաթաղանթը հատուկ գործիքի՝ օտոսկոպի միջոցով: Բժիշկը կարող է նշանակել նաև տիպմանոմետրիա, որի նպատակը երեխայի թմբկաթաղանթի շարժունակության ստուգումն է:

Եթե երեխայի մոտ գրանցվում է միջին օտիտի կրկնություններ, ապա գուցե կարիք լինի ստուգել նաև նրա լսողությունը:

Սուր միջին օտիտի բուժումը

Եթե երեխան ունի ցավեր կամ ջերմության բարձրացում, ապա դուք կարող եք ձեր բժշկի իմացությամբ նրան տալ Պարացետամոլ: Ականջի տաք (բայց ոչ խիստ տաք) կոմպրեսը ևս կարող է օգտակար լինել: Ձգտեք, որ ձեր երեխան ընդունի մեծ քանակով հեղուկներ: Երեխաների մեծ մասի ինքնազգացողությունը սովորաբար 1-2 օրվա ընթացքում բարելավվում է:

Դուք պետք է դիմեք ձեր բժշկին, եթե ձեր երեխան՝

• հիվանդությունը սկսվելուց 48 ժամ անց շարունակում է զգալ ոչ բավարար
• գանգատվում կամ արտահայտում է խիստ ուժեղ ցավեր
• մշտապես գրգռված և անհանգիստ է
• ունի փորլուծություն, փսխումներ կամ շատ բարձր ջերմություն
• ցուցաբերում է լսողության հետ կապված խնդիրներ
• հաճախակի հիվանդանում է վարակային հիվանդություններով
• 12 ամսականից փոքր է:

Սովորաբար բժիշկները խուսափում են որևէ հակաբիոտիկ նշանակելուց, քանի որ հաճախ դրանք որևէ օգուտ չեն տալիս, թեև որոշ դեպքերում կարող են լինել արդյունավետ:

Երեխային մի տվեք հակահիստամինային կամ հակականգային դեղեր, քանի որ միջին օտիտի դեպքում դրանք արդյունավետ չեն:

Միջին օտիտի կանխարգելումը

Եթե ծխող եք, դադարեցրեք այն, որ նվազեցնեք ձեր երեխայի մոտ միջին օտիտի առաջացման ռիսկը:

Եթե երեխան մանկահասակ է, ապա օգտակար կարող է լինել՝

• շարունակել նրան կրծքի կաթով կերակրելը առնվազն մինչև 6 ամսականը
• ձերբազատվել ծծակից (եթե օգտագործում է) գոնե 6 ամսական տարիքում:

Ավելի մեծ տարիքի երեխաների դեպքում կարելի է՝

• հազալուց կամ քիթը «քչփորելուց» հետո լվանալ նրա ձեռքերը
• լողավազաններում կրել պաշտպանիչ ականջակալներ: