Պարկինսոնի հիվանդության գամգատներն ու ախտանիշները կարող են տարբերվել ինչպես տարբեր մարդկանց մոտ, այնպես էլ մի մարդու մոտ՝ հիվանդության տարբեր փուլերում:
Վաղ նշանները կարող են թեթև լինել և աննկատ մնալ: Ախտանիշները հաճախ սկսվում են մարմնի մի կողմից և սովորաբար ավելի վատանում են այդ կողմում՝ նույնիսկ այն բանից հետո, երբ ախտանիշները սկսում են ազդել երկու կողմերի վերջույթների վրա:
Պարկինսոնի հիվանդության գամգատներն ու ախտանիշները կարող են ներառել հետևյալը:
- Տրեմոր (դող). տերմորը կամ ռիթմիկ ցնցումները սովորաբար սկսվում են վերջույթներից, հաճախ՝ ձեր ձեռքից կամ մատներից: Դուք կարող եք շփել ձեր բութ մատն ու ցուցամատը հետ ու առաջ: Սա հայտնի է որպես հաբ-պտտող տրեմոր: Ձեր ձեռքը կարող է դողալ, երբ հանգիստ վիճակում է և նվազել, երբ գործ եք անում կամ քնի խորը փուլերի ընթացքում: Տրեմորները նաև կարող են ընդգրկել շրթունքները, կզակը, և լեզուն:
- Դանդաղած շարժում (բրադիկինեզիա). ժամանակի ընթացքում Պարկինսոնի հիվանդությունը կարող է դանդաղեցնել ձեր շարժումները՝ պարզ գործերը դարձնելով դժվար և ժամանակատար: Քայլելիս ձեր քայլքը կարող է կարճանալ: Կարող է դժվարանալ աթոռից բարձրանալը։ Դուք կարող եք քարշ տալ կամ քսքստացնել ձեր ոտքերը, երբ փորձում եք քայլել: Դանդաղաշարժությունը կարող է դժվարացնել սովորական կենցաղային գործողությունները, ինչպիսիք են հագնվելը, սանրվելը, ճաշելը կամ լոգանք ընդունելը:
- Ռիգիտ (կոշտացած) մկաններ. մկանների կարկամություն կարող է առաջանալ ձեր մարմնի ցանկացած մասում: Կոշտացած մկանները կարող են ցավոտ լինել և սահմանափակել ձեր շարժումների ծավալը: Մկանային ռիգիտությունը սովորաբար սկսվում է պարանոցի և ուսերի մկաններից, հետո անցնում դեմքի և վերջույթների մկաններին և վերջում ընդգրկում ողջ մարմինը: Հիվանդության ուշ փուլերում դեմքը դառնում է քարացած (դիմականման դեմք):
- Կեցվածքի և հավասարակշռության խախտում. ձեր կեցվածքը կարող է թեքվել առաջ: Կամ Պարկինսոնի հիվանդության պատճառով դուք կարող եք ընկնել կամ հավասարակշռության խնդիրներ ունենալ, որը հիվանդության ուշ փուլերում կարող է հանգեցնել ինքնուրույն կանգնելու և քայլելու դժվարությամբ կամ անկարողությամբ (պոստուրալ անկայունություն):
- Ավտոմատ շարժումների կորուստ. հնարավոր է, որ դուք ունենաք ակամա շարժումներ անելու ունակության նվազում, ներառյալ՝ աչքերը թարթելը, ժպտալը կամ քայլելիս ձեռքերը շարժելը:
- Խոսքի փոփոխություններ. դուք կարող եք խոսել ցածր տոնով, արագ կմկմալ կամ վարանել խոսելուց առաջ: Ձեր խոսքը կարող է դառնալ միապաղաղ և կորցնել սովորական խոսքի բնույթը:
- Գրի փոփոխություններ. կարող է դժվարանալ գրելը, և ձեր գրածը կարող է դառնալ մանր և ոչ հստակ:
Ե՞րբ դիմել բժշկին
Այցելեք ձեր բժշկին, եթե ունեք Պարկինսոնի հիվանդության հետ կապված ախտանիշներից որևէ մեկը՝ ոչ միայն ձեր վիճակը ախտորոշելու, այլ նաև ձեր ախտանիշների այլ պատճառները բացառելու համար:
Հոդվածը հրապարակվել է՝ 05-05-2019
Վերջին վերանայում՝ 23-04-2024