Շագանակագեղձի քաղցկեղ. ախտորոշում

Շագանակագեղձի քաղցկեղի ախտորոշումը ներառում է տարբեր մակարդակներ՝ սկսած առողջ տղամարդկանց սքրինինգից մինչև քաղցկեղի ագրեսիվության և տարածման որոշում:

Շագանակագեղձի քաղցկեղի սքրինինգ

Որևէ գանգատ չներկայացնող առողջ տղամարդկանց կանխարգելիչ ստուգումը հակասական է և հնարավոր օգուտների ու ռիսկերի վերաբերյալ բժշկական կազմակերպությունների տեսակետները միանշանակ չեն: Այնուամենայնիվ, բժշկական կազմակերպությունների մեծ մասը խորհուրդ է տալիս սքրինինգ անցկացնել 50-ն անց տղամարդկանց շրջանում՝ մինչ այդ ներկայացնելով շագանակագեղձի քաղցկեղի սքրինինգի դրական և բացասական կողմերը և գնահատելով ռիսկի գործոնները:

Շագանակագեղձի սքրինինգային թեստերը երկուսն են:

• Ուղիղաղիքային մատնային քննություն. սա մատնային զննման ձև է, որի միջոցով բժիշկը գնահատում է շագանակագեղձի ձևը կամ չափերը, գեղձային հյուսվածքի բնույթը (փափկություն, պնդացումների առկայություն), շարժունակությունը և այլն: Եթե հայտնաբերվում են կասկածելի նշաններ, խորհուրդ է տրվում անցնել լրացուցիչ հետազոտություններ:
• Պրոստատ-սպեցիֆիկ հակածնի (PSA) թեստ. սա արյան մեջ PSA-ի մակարդակի որոշման լաբորատոր թեստ է: PSA-ն արտադրվում է շագանակագեղձում և նորմայում արյան մեջ առկա է քիչ քանակներով: PSA-ի մակարդակը կարող է բարձրանալ շագանակագեղձի վարակի, բորբոքման, մեծացման կամ քաղցկեղի դեպքում:

Շագանակագեղձի քաղցկեղի ախտորոշում

Եթե սքրինինգային թեստերով հայտնաբերվում է նորմայից շեղում, բժիշկը կարող է խորհուրդ տալ լրացուցիչ հետազոտություններ՝ ուղղված շագանակագեղձի քաղցկեղի ախտորոշմանը (կամ ժխտմանը):

• Գերձայնային հետազոտություն (սոնոգրաֆիա). ուղիղաղիքային (տրանսռեկտալ) սոնոգրաֆիայի ժամանակ մոտավորապես սիգարի հաստության և ձև ունեցող փոքր տվիչը (датчик) հետանցքով մտցվում է ուղիղ աղիք, որի շնորհիվ ստացվում է շագանակագեղձի սոնոգրաֆիկ պատկերը:
• Մագնիսա-ռեզոնանսային տոմոգրաֆիա (ՄՌՏ). որոշ դեպքերում բժիշկը կարող է խորհուրդ տալ ՄՌՏ, որը թույլ է տալիս ստանալ շագանակագեղձի ավելի մանրակրկիտ պատկերներ: ՄՌՏ-ն նաև օգնում է, որ բժիշկը պլանավորի շագանակագեղձի բիոպսիայի միջամտությունը:
• Շագանակագեղձի հյուսվածքի բիոպսիա. սա փոքր միջամտություն է, որի ժամանակ բարակ ասեղով շագանակագեղձից վերցվում է հյուսվածաբանական թեստի համար անհրաժեշտ փոքր հյուսվածքային կենսանմուշ: Բիոպսիան թույլ է տալիս հայտնաբերել քաղցկեղային բջիջներ և հաստատել ախտորոշումը:

Շագանակագեղձի քաղցկեղի ագրեսիվության որոշում

Շագանակագեղձի քաղցկեղի հաստատումից հետո հաջորդ քայլը քաղցկեղային բջիջների ագրեսիվության մակարդակի (աստիճանի) որոշումն է : Բարձր աստիճանը նշանակում է, որ քաղցկեղն ավելի ագրեսիվ է և ավելի հավանական է, որ արագորեն կտարածվի: Քաղցկեղի ագրեսիվությունը որոշվում է երկու մեթոդով՝ Գլիսոնի սանդղակ և գենոմային թեստ: Հարցրեք բժշկին այս մեթոդների առանձնահատկությունների և նշանակության մասին:

Շագանակագեղձի քաղցկեղի տարածման որոշում

Երբ շագանակագեղձի քաղցկեղի ախտորոշումը հաստատվում է, բժիշկը փորձում է որոշել քաղցկեղի տարածվածությունը (փուլ): Եթե բժիշկը կասկածում է, որ քաղցկեղը տարածվել է շագանակագեղձի սահմաններից դուրս, առաջարկում մեկ կամ մի քանի պատկերման հետազոտություններ, օրինակ՝

• ոսկրային սքանավորում
• գերձայնային հետազոտություն
• համակարգչային տոմոգրաֆիա (ԿՏ)
• ՄՌՏ
• պոզիտրոնային էմիսիոն տոմոգրաֆիա (ՊԷՏ):

Այս հետազոտություններով ստացված տվյալներն օգնում են բժշկին, որ գնահատի քաղցկեղի փուլը: Շագանակագեղձի քաղցկեղի փուլերը ներկայացվում են հռոմեական թվանշաններով՝ սկսած I-ից մինչև IV: Ամենացածր փուլը նշանակում է, որ քաղցկեղը սահմանափակված է միայն շագանակագեղձի սահմաններում, մինչդեռ IV փուլը վկայում է քաղցկեղի հեռավոր մետաստազավորման մասին: