Գրադարան
Ինքնավնասում. պատճառներ
3 րոպե
Չկա եզակի կամ պարզ պատճառ, որն ինչ-որ մեկին տանում է ինքնավնասման:
Ընդհանուր առմամբ, ինքնավնասումը կարող է առաջանալ հետևյալ գործոնների կամ իրավիճակների հետևանքով:
- Դիմակայման վատ հմտություններ. ոչ սուիցիդալ ինքնավնասումը սովորաբար սթրեսը և հուզական ցավն առողջ ճանապարհներով հաղթահարելու անկարողության հետևանք է:
- Հույզերը կառավարելու դժվարություն. հույզերը վերահսկելու, զգացմունքներն արտահայտելու կամ հասկանալու դժվարությունը կարող է հանգեցնել ինքնավնասման: Զգացմունքների համակցությունը, որն առաջացնում է ինքնավնասում, բարդ է: Օրինակ՝ կարող են լինել թերարժեքության, միայնության, խուճապի, զայրույթի, մեղքի, մերժվածության և ինքնատելության զգացումներ: Բուլինգի ենթարկվելը կամ սեռական ինքնության վերաբերյալ հարցեր ունենալը կարող է լինել զգացմունքային բարդ կծիկի մի մասը:
Ինքնավնասումը կարող է փորձ լինել՝
- կառավարելու կամ նվազեցնելու ծանր անհանգստությունը կամ տագնապը և ապահովելու թեթևության զգացում
- ֆիզիկական ցավի միջոցով շեղվելու ցավ պատճառող զգացմունքներից
- զգալու մարմնի, զգացմունքների կամ կյանքի իրավիճակների նկատմամբ վերահսկողության զգացում
- զգալու ինչ-որ բան՝ ցանկացած բան, նույնիսկ եթե դա ֆիզիկական ցավ է, երբ հուզական դատարկություն եք զգում
- արտահայտելու ներքին զգացմունքները արտաքին ձևով
- արտաքին աշխարհին փոխանցելու սթրեսի կամ դեպրեսիայի զգացմունքները
- պատժելու ինքն իրեն:
Ռիսկի գործոններ
Դեռահասները և երիտասարդ չափահասներն ամենայն հավանականությամբ կարող են ինքնավնասվել, սակայն դա անում են նաև այլ տարիքային խմբերի ներկայացուցիչները: Ինքնավնասումը հաճախ սկսվում է դեռահասության կամ վաղ պատանեկության տարիներին, երբ հուզական փոփոխությունները տեղի են ունենում արագ, հաճախակի և անսպասելի: Այս ընթացքում դեռահասները նաև բախվում են հասակակիցների ճնշման, միայնության և ծնողների կամ այլ հեղինակավոր գործիչների հետ հակասությունների հետ:
Որոշ գործոններ կարող են մեծացնել ինքնավնասման վտանգը:
- Ընկերներ ունենալը, ովքեր ինքնավնասում են. ընկերներ ունենալը, ովքեր միտումնավոր վնասում են իրենց, ավելի հավանական է դարձնում, որ ինչ-որ մեկը սկսի ինքնավնասվել:
- Կյանքի խնդիրներ. անտեսման, սեռական, ֆիզիկական կամ հուզական բռնության կամ այլ տրավմատիկ իրադարձություններով անցյալը կարող է մեծացնել ինքնավնասման ռիսկը: Նույնը վերաբերվում է անկայուն ընտանեկան միջավայրում մեծանալն ու մնալը: Ռիսկի մյուս գործոնները ներառում են անձնային կամ սեռական ինքնության վերաբերյալ հարցեր ու կասկածանքներ ունենալը և սոցիալական մեկուսացումը:
- Հոգեկան առողջության հետ կապված խնդիրներ. բարձր ինքնաքննադատությունը և խնդիրների լուծման հետ կապված խնդիրները մեծացնում են ինքնավնասման ռիսկը: Ինքնավնասումը նաև սովորաբար կապված է հոգեկան առողջության որոշակի վիճակների հետ, ինչպիսիք են սահմանային անձնային խանգարումը, դեպրեսիան, տագնապային խանգարումները, հետտրավմատիկ սթրեսային խանգարումները և սնման խանգարումները:
- Ալկոհոլի կամ ապօրինի թմրամիջոցների օգտագործում. ալկոհոլի կամ ժամանցային (ակումբային) կամ թմրամիջոցների ազդեցության տակ լինելը, ինչպես նաև թմրամիջոցներից զրկանքը կարող է մեծացնել ինքնավնասման ռիսկը:
Հոդվածը տեղադրվել է՝ 08-06-2019 վերանայվել է՝ 23-04-2023
Հեղինակ
Հեղինակային բոլոր իրավունքները պատկանում են Մեդեքսին։
Մեդեքս-հեղինակների մասին
Մեր կայքի հոդվածները պատրաստվում են տարբեր ոլորտների փորձառու բժիշկների և առողջապահության մասնագետների կողմից՝ օգտագործելով բժշկագիտության վերջին տվյալները և լավագույն փորձը:
