Հիշողության կորուստը կարող է ստանալ տարբեր դրսևորումներ, սակայն ունի երկու հիմնական հատկանիշ:
Դրանք են՝
- նոր տեղեկություններ սովորելու դժվարություն
- անցյալի իրադարձությունները և նախկինում ծանոթ տեղեկությունները հիշելու դժվարություն:
Ամնեզիայով մարդկանց մեծամասնությունը ունի կարճաժամկետ հիշողության հետ կապված խնդիրներ (ֆիքսացիոն ամնեզիա), ուստի նրանք չեն կարողանում նոր տեղեկատվություն մտապահել: Ամենայն հավանականությամբ, վերջին հիշողությունները կկորչեն: Ավելի հեռավոր կամ խոր արմատացած հիշողությունները կարող են պահպանվել: Օրինակ, մարդիկ կարող են հիշել մանկության փորձառությունները կամ իմանալ անցյալ նախագահների անունները: Բայց նրանք կարող են ի վիճակի չլինել նշելու գործող նախագահի անունը, իմանալ ամիսը կամ հիշել, թե ինչ են կերել նախաճաշին:
Առանձին վերցրած հիշողության կորուստը չի ազդում մարդու բանականության (ինտելեկտի), ընդհանուր գիտելիքների, իրազեկության կամ ուշադրության վրա: Այն նաև չի ազդում դատողության, անհատականության կամ ինքնության վրա: Ամնեզիա ունեցող մարդիկ սովորաբար կարող են հասկանալ գրավոր և բանավոր բառերը և կարող են սովորել այնպիսի հմտություններ, ինչպիսիք են հեծանիվ վարելը կամ դաշնամուր նվագելը: Նրանք կարող են հասկանալ, որ հիշողության խանգարում ունեն:
Ամնեզիան նույնը չէ, ինչ թուլամտությունը (դեմենցիա): Դեմենցիան հաճախ ներառում է հիշողության կորուստ, սակայն նաև դրսևորվում է մտածողության հետ կապված այլ խնդիրներով, որոնք հանգեցնում են ամենօրյա գործունեության անկման: Այս խնդիրները ներառում են լեզվի, դատողությունների և տեսողական-տարածական հմտությունների հետ կապված դժվարությունները:
Հիշողության կորուստը նաև թեթև կոգնիտիվ խանգարման տարածված ախտանիշ է: Այս խանգարումը ներառում է հիշողության և այլ ճանաչողական խնդիրներ, որոնք այնքան էլ ծանր չեն, որքան դեմենցիայի դեպքում:
Լրացուցիչ ախտանիշներ
Կախված ամնեզիայի պատճառներից, այլ ախտանիշները կարող են ներառել՝
- կեղծ հիշողություններ (կոնֆաբուլյացիա), որոնք կամ ամբողջությամբ հորինված են կամ էլ իրական հիշողություններ են՝ ժամանակային շեղումներով:
- շփոթվածություն (կոնֆուզիա) կամ ապակողմնորոշում (դիզօրիենտացիա):
Ե՞րբ դիմել բժշկին
Յուրաքանչյուր մարդ, ով ունի հիշողության անբացատրելի կորուստ, գլխի վնասվածք կամ շփոթվածություն, ունի անհապաղ բժշկական օգնության կարիք:
Ամնեզիա ունեցող մարդիկ կարող են չիմանալ, թե որտեղ են գտնվում կամ չեն կարող դիմել բժշկական օգնություն: Եթե ինչ-որ մեկը, ում ճանաչում եք, ունի ամնեզիայի ախտանիշներ, օգնեք նրան բժշկական օգնություն ստանալ:
Հոդվածը հրապարակվել է՝ 04-05-2021
Վերջին վերանայում՝ 03-05-2024