Քաղցկեղ

Քաղցկեղը հիվանդություն է, որի ժամանակ մեր օրգանիզմի ինչ-որ մի օրգանի կամ հյուսվածքի բջիջները ձևափոխվում և սկսում են անվերահսկելի ձևով բազմանալ։

Քաղցկեղային բջիջները ներաճում և քայքայում են իրենց շրջակայքի առողջ հյուսվածքները, արդյունքում առաջացնելով այդ օրգանի խորը ախտահարում ու վնասում։

Սովորաբար քաղցկեղը սկսվում է մի օրգանից և որոշ ժամանակ անց տարածվում այլ տեղամասեր։ Այս պրոցեսը կոչվում է «մետաստազավորում»։

Քաղցկեղի վաղ նշանները պայմանավորված են վնասված օրգանի գործունեության խանգարումներով։ Օրինակ, աղիներում տեղակայված քաղցկեղը կարող է բերել աղիների գործունեության սովորական դարձած հաճախականության փոփոխության, թոքերի քաղցկեղը՝ հազի։

Քաղցկեղի ավելի հաճախ հանդիպող տեսակներն են՝

• կանանց մոտ՝ կրծքագեղձի և վերարտադրողական օրգանների քաղցկեղներ (արգանդ, հատկապես՝ արգանդի պարանոց, ձվարաններ)
• տղամարդկանց մոտ՝ թոքի, ամորձու և շագանակագեղձի քաղցկեղներ
• արյան քաղցկեղային հիվանդություններ` մելանոմա, լիմֆոմա, լեյկոզ (լեյկեմիա) և այլն
• մարսողական ուղու քաղցկեղային հիվանդություններ (հատկապես՝ ստամոքսի, հաստ աղիների, ներառյալ՝ ուղիղ աղիքի)
• գլխուղեղի քաղցկեղ
• գեղձերի քաղցկեղներ (լյարդ, ենթաստամոքսային գեղձ, վահանաձև գեղձ)
• մաշկի քաղցկեղ
• ոսկրի քաղցկեղ։

Քաղցկեղը ողջ աշխարհում դեռևս մնում է առողջապահական լրջագույն խնդիր, քանի որ ունի հիվանդացության և մահացության բարձր ցուցանիշներ։