Գրադարան
Խորանիստ երակների թրոմբոզ
3 րոպե
Խորանիստ երակների թրոմբոզը (ԽԵԹ), ինչպես հուշում է անվանումը, խորանիստ տեղակայված խոշոր երակներում արյան մակարդուկի՝ թրոմբի առաջացումն է։
ԽԵԹ-ը կարող է զարգանալ ամենուրեք, սակայն ավելի հաճախ ախտահարվում են ոտքերի խորանիստ երակները։
ԽԵԹ ամենածար բարդությունը թոքային էմբոլիան է, որը զարգանում է, երբ ստորին վերջույթների երակներում ձևավորված մակարդուկի մի մասը պոկվում է պոկված բեկորն արյան հունով հասնում է թոքեր։ Թոքային էմբոլիան ծանր, կյանքին սպառնացող վիճակ և հաճախ մահվան հանգեցնող վիճակ է։
ԽԵԹ գանգատներն ու ախտանիշները
ԽԵԹ-ի հիմնական նշանները մարմնի վնասված շրջանի, սովորաբար՝ ոտքերի կամ սրունքի շրջանի ցավն ու այտուցվածությունն է։
Որոշ մարդկանց մոտ կարող են ակնհայտ ախտանիշները բացակայել։
Ե՞րբ դիմել օգնության
ԽԵԹ-ը ծանր վիճակ է, ուստի այս հիվանդության նույնիսկ փոքր կասկածի դեպքում ձեր բժշկին այցելելը պետք է չհետաձգվի։
Զանգեք 1-03 և կանչեք շտապ օգնություն, եթե ձեզ մոտ առկա է՝
- հանկարծակի օդի պակասի զգացում և հևոց կամ շնչահեղձություն
- կտրուկ ցավեր կրծքավանդակում
- հաճախացած անոթազարկ (պուլս)
- գլխապտույտ կամ ուշագնացության զգացում
- արյունային հազ։
Վերոնշյալներ ախտանիշները հնարավոր թոքային էմբոլիայի նշաններն են (թոքային զարկերակների թրոմբով խցանում)։
Իմացե՛ք ավելին թոքային էմբոլիայի մասին:
ԽԵԹ պատճառները
Այն ամենը, ինչը կարող է դանդաղեցնել խորանիստ երակներով արյան հոսքը, նաև կարող է նպաստել ԽԵԹ-ի զարգացմանը։
Մասնավորապես, ԽԵԹ-ի զարգացման ռիսկի գործոններից են՝
- երկար ժամանակ անկողնում անշարժ պառկած վիճակում գտնվելը, օրինակ՝ ծանր հիվանդությունների հիվանդանոցային բուժում
- երկար ժամանակ անշարժ նստած վիճակում գտնելը, օրինակ՝ երկարատև թռիչքներ
- մեծ վիրահատություններ
- վնասվածքներ, օրինակ՝ մեծ ոսկրերի կոտրվածքներ
- ծանր հիվանդություններ, ինչպիսիք են քաղցկեղը, սրտային անբավարարությունը կամ ծանր վարակը
- էստրոգեն պարունակող հակաբեղմնավորիչ հաբերի ընդունում կամ հորմոնային փոխարինող բուժում։
Ոչ ուշ անցյալում ծննդաբերած և հղիացած կանանց, ծխող կամ գեր մարդկանց մոտ նույնպես բարձրանում է ԽԵԹ-ի զարգացման ռիսկը։
ԽԵԹ-ը կարող է զարգանալ նաև ինքնաբուխ՝ առանց որևէ տեսանելի պատճառի։ Նման դեպքերն ավելի հաճախ դիտարկվում են այն մարդկանց մոտ, ում մոտ առկա է արյան մակարդելիության ժառանգական խանգարումներ։
ԽԵԹ ախտորոշումը
ԽԵԹ-ն ախտորոշելու համար բժիշկը ձեր գանգատները և հիվանդության պատմությունը լսելուց, ինչպես նաև ձեր ախտահարված վերջույթը զննելուց հետո կարող է նշանակել որոշ հետազոտություններ, օրինակ՝ արյունատար անոթների գերձայնային հետազոտություն (դուպլեքս) և արյան մակարդելիության թեստեր։
ԽԵԹ բուժումը
Եթե ունեք ԽԵԹ, բժիշկը ձեզ նշանակում է արյան մակարդելիությունն ընկճող դեղեր։ Ձեզ կարող են խորհուրդ տալ նաև սեղմող գուլպաների կրում։ Որոշ դեպքերում ԽԵԹ-ի բուժումը ներառում է նաև թրոմբի վիրահատական հեռացում, հատկապես, եթե առկա է երակի խցանման լուրջ վտանգ։
ԽԵԹ կանխարգելումը
ԽԵԹ կանխարգելումը ներառում է ճանապարհորդելիս կամ երկարատև հիվանդանոցային բուժման պայմաններում ճնշող գուլպաների կրելը, շատ ջուր խմբերը և ֆիզիկական ակտիվ ապրելակերպը՝ ոտքերի և ձեռքերի շարժումներով։
Ընդհանուր առմամբ, առողջ քաշը և չծխելը, ինչպես նաև հավասարակշռված սննդակարգը կարող են նվազեցնել ԽԵԹ-ի ռիսկը։
Հոդվածը տեղադրվել է՝ 02-06-2019 վերանայվել է՝ 08-05-2023
Հեղինակ
Հեղինակային բոլոր իրավունքները պատկանում են Մեդեքսին։
Մեդեքս-հեղինակների մասին
Մեր կայքի հոդվածները պատրաստվում են տարբեր ոլորտների փորձառու բժիշկների և առողջապահության մասնագետների կողմից՝ օգտագործելով բժշկագիտության վերջին տվյալները և լավագույն փորձը:
