Ախտանիշներ - Դիաբետիկ նեյրոպաթիա

Կան դիաբետիկ նեյրոպաթիայի չորս հիմնական տեսակներ:

Դուք կարող եք ունենալ մեկ կամ մի քանի տեսակի նեյրոպաթիա:

Ձեր ախտանշանները կախված են նեյրոպաթիայի այն տեսակից, որը դուք ունեք և նրանից, թե որ նյարդերն են ախտահարված: Ախտանիշները սովորաբար զարգանում են աստիճանաբար։ Դուք կարող եք չնկատել, որ ձեր նյարդերն ախտահարված են, քանի դեռ զգալի նյարդային վնաս չի զարգացել:

Ծայրամասային (պերիֆերիկ) նեյրոպաթիա

Նեյրոպաթիայի այս տեսակը կարող է նաև կոչվել հեռավոր (դիստալ) սիմետրիկ ծայրամասային նեյրոպաթիա: Սա դիաբետիկ նեյրոպաթիայի ամենատարածված տեսակն է: Այն առաջին հերթին ազդում է ոտքերի և ոտնաթաթերի վրա, որին հետևում են դաստակներն ու ձեռքերը: Պերիֆերիկ նեյրոպաթիայի գանգատներն ու ախտանիշները հաճախ վատթարանում են գիշերը և կարող են ներառել՝

• թմրածություն կամ ցավ կամ ջերմաստիճանի փոփոխություններ զգալու ունակության նվազում
• ծակոցների կամ այրման զգացում
• սուր ցավեր կամ ջղաձգումներ
• մկանային թուլություն
• հպումների նկատմամբ չափազանց զգայունություն. որոշ մարդկանց համար նույնիսկ անկողնային սավանի քաշը կարող է ցավոտ լինել
• ոտնաթաթերի լուրջ խնդիրներ, ինչպիսիք են խոցերը, վարակները և ոսկորների ու հոդերի վնասումը:

Ինքնավար (ավտոնոմ) նեյրոպաթիա

Ինքնավար կամ վեգետատիվ նյարդային համակարգը վերահսկում է արյան ճնշումը, սրտի հաճախությունը, քրտնարտադրությունը, աչքերը, միզապարկը, մարսողական համակարգը և սեռական օրգանները: Դիաբետը կարող է ազդել այս շրջանների որևէ մեկի նյարդերի վրա՝ առաջացնելով հնարավոր գանգատներ և ախտանիշներ, ինչպիսիք են՝

• անտեղյակություն, որ արյան շաքարի մակարդակը ցածր է (հիպոգլիկեմիայի անտեղյակություն)
• արյան ճնշման անկում նստած կամ պառկած վիճակից բարձրանալիս, որը կարող է առաջացնել գլխապտույտ կամ ուշագնացություն (օրթոստատիկ հիպոտենզիա)
• միզապարկի կամ աղիքների դատարկման հետ կապված խնդիրներ
• ստամոքսի դանդաղ դատարկում (գաստրոպարեզ), որն առաջացնում է սրտխառնոց, փսխում, լցվածության զգացում և ախորժակի կորուստ
• կուլ տալու դժվարություն
• լույսից դեպի մութ կամ հեռվից դեպի մոտիկ առարկաները դիտելիս աչքերի հարմարվողականության փոփոխություններ
• քրտնարդադրության ավելացում կամ նվազում
• սեռական արձագանքի հետ կապված խնդիրներ, ինչպիսիք են կանանց մոտ հեշտոցային չորությունը և տղամարդկանց մոտ էրեկտիլ դիսֆունկցիան:

Մոտակա (պրոքսիմալ) նեյրոպաթիա (դիաբետիկ պոլիռադիկուլոպաթիա)

Նեյրոպաթիայի այս տեսակը հաճախ ազդում է ազդրերի, կոնքերի, հետույքի կամ ոտքերի նյարդերի վրա: Այն կարող է ազդել նաև որովայնի և կրծքավանդակի շրջանների վրա: Ախտանիշները սովորաբար մարմնի մի կողմում են, սակայն կարող են տարածվել դեպի մյուս կողմ: Պրոքսիմալ նեյրոպաթիան կարող է ներառել՝

• ուժեղ ցավ հետույքի կամ ազդրի հատվածում
• թույլ և կրճատվող ազդրի մկաններ
• նստած դիրքից բարձրանալու դժվարություն
• կրծքավանդակի կամ որովայնի պատի ցավ:

Մոնոնեյրոպաթիա (ֆոկալ նեյրոպաթիա)

Մոնոնեյրոպաթիան վերաբերում է մեկ, առանձնահատուկ նյարդի վնասմանը: Այդ նյարդը կարող է լինել դեմքի, իրանի, ձեռքի կամ ոտքի վրա: Մոնոնեյրոպաթիան կարող է հանգեցնել՝

• կենտրոնանալու դժվարության կամ երկտեսության (դիպլոպիա)
• դեմքի մի կողմի լուծանքի (պարալիչ)
• ձեռքի կամ մատների թմրածության կամ ծակոցների
• ձեռքի թուլության, որը կարող է հանգեցնել իրերը ձեռքից բաց թողնելուն
• սրունքի կամ ոտնաթաթի շրջանի ցավի
• թուլության, որն առաջացնում է ոտնաթաթի առջևի հատվածը բարձրացնելու դժվարություն (կախված ոտնաթաթ)
• ազդրի առջևի շրջանի ցավի:

Ե՞րբ դիմել բժշկին

Զանգեք ձեր բժշկին՝ այց պայմանավորվելու համար, եթե ունեք՝

• ձեր ոտնաթաթի կտրված վերք կամ խոց, որը վարակված է կամ չի բուժվում
• ձեռքերում կամ ոտնաթաթերում այրոց, ծակոցներ, թուլություն կամ ցավ, որը խանգարում է առօրյա գործունեությանը կամ քնին
• փոփոխություններ մարսողության, միզելու կամ սեռական գործառույթներում
• գլխապտույտ և ուշագնացություն:

Ամերիկյան դիաբետի ասոցիացիան (ADA) խորհուրդ է տալիս, որ դիաբետիկ նեյրոպաթիայի սքրինինգը սկսվի 2-րդ տիպի շաքարային դիաբետի ախտորոշումից անմիջապես հետո կամ 1-ին տիպի դիաբետի ախտորոշումից հինգ տարի անց: Դրանից հետո սքրինինգը խորհուրդ է տրվում տարին մեկ անգամ։